طرفداری- سال 1997، در اولین روز شروع به کار جنارو گتوزو در گلاسکو رنجرز، خاطره نه چندان خوشآیندی برای او ثبت شد:
در اولین روز حضورم در گلاسکو، پل گاسکوئین داخل جوراب های من مدفوع کرده بود. او این کار را وقتی به حمام رفته بودم کرده بود. برگشتم و آنجا پر از بوی تعفن زننده بود.
بازیکن 19 ساله ایتالیایی در ماه آوریل از تیم پروجا به رنجرز اسکاتلند پیوست، هرچند که تأخیر در ثبت قرارداد از سوی فدراسیون فوتبال ایتالیا (FIGC) به این معنی بود که او برای بازی باید تا فصل بعد صبر کند. طراح پشت این انتقال، والتر اسمیت بود که تحت تأثیر عملکرد گتوزو در مسابقات جوانان فرانسه قرار گرفته بود. نتیجه ثبت قراردادی 4 ساله با بازیکنی بود که پیش تر تنها 10 بازی حرفه ای انجام داده بود.
در آن تابستان، اسمیت بیشترین خرید های خود را از فوتبال ایتالیا انجام داد و بازیکنانی مثل لورنزو آموروسو از فیورنتینا، سرجیو پورینی از یوونتوس و مارکو نگری از پروجا را هم به خدمت گرفت. حتماً فکر می کنید حضور چنین هموطنانی به معنای سهولت زندگی گتوزو در اسکاتلند است. با اینحال، او بلافاصله خود را در تمرینات به چالشی انداخت که بسیاری از بازیکنان ارشد تیم از خرید چنین هیولایی توسط اسمیت شگفت زده شدند.
اما اوضاع از آنجایی پیچیده تر شد که گتوزو انگلیسی بلد نبود و هیچکس به غیر از گاسکوئین داوطلب نشد که به صورت شکسته بسته نقش مترجم را ایفا کند. اسمیت که نگران مصدوم شدن بازیکنانش بود، از گاسکوئین خواست تا بازیکن ایتالیایی را به آرامش دعوت کند. با اینحال، گازا طبق عادت همیشگی کاملاً برعکس عمل کرد و به گتوزو اطلاع داد که اگر می خواهد به طور مرتب در تیم بازی کند، باید همین روند و فشار را حفظ کند.
با اینحال، گاسکوئین علیرغم تمام شوخی های مخصوصی که داشت، نقش مهمی در جا افتادن گتوزو در رنجرز ایفا کرد. سال ها بعد، گتوزو حکایت مشهوری را در مورد اینکه گازا چگونه او را در روزهای اول حضورش در اسکاتلند برای خرید کت و شلوار برد، به FourFourTwo تعریف کرد. به عنوان یک نوجوان، گتوزو از پوشیدن چنین لباس هایی بی نصیب مانده بود، اما گاسکوئین او را پیش یک خیاط برد تا سفارش چند لباس مختلف را بدهند. گتوزو با خیال اینکه باشگاه با این فروشگاه لباس همکاری دارد، چندین لباس به مبلغ 10,000 یورو انتخاب کرد، اما گاسکوئین در حالیکه می خندید، عدم وجود چنین همکاری را فاش کرد تا او کل مبلغ رسید را از جیب خودش پرداخت کند.
شوخی و خنده ها تنها بخش کوچکی از دوران حضور گتوزو در اسکاتلند بود. لنگرگاه کشتی ها در گلاسکو یک دنیا با معماری مشهور دوره رنسانس پروجا فاصله داشت – اما کاملاً مناسب گتوزو بود. سبک ساده او ارتباط نزدیکی با فوتبال آشفته و خشن اسکاتلند داشت. گتوزو در این باره می گفت:
عاشق سبک بازی فوتبال بریتانیا هستم. اینجا باید 90 دقیقه با تمام توان بدوید و مثل مرد تکل بزنید. در ایتالیا اگر روی بازیکنی تکل بروید، آنها به داور ناله می کنند. اسکاتلندی ها چنین کاری نمی کنند.
اولین بازی بازیکن ایتالیایی در بازی افتتاحیه فصل 1997/98 از راه رسید که او روی نیمکت نشسته بود و در 10 دقیقه پایانی به میدان آمد و شاهد پیروزی 3-1 تیمش مقابل هارتس شد. مدتی نگذشت که عملکرد گتوزو مورد استقبال هواداران حاضر در ایبراکس [ورزشگاه خانگی رنجرز] قرار گرفت. تعهد و اشتیاقی که در بازی گتوزو وجود داشت، در کنار شباهت های ظاهری به نقش ویلیام والاس از مل گیبسون، به سرعت لقب 'Braveheart (شجاع دل)' را برای او به همراه داشت.
عملکرد و فرم خوب نگری، دیگر بازیکن ایتالیایی – که 7 گل در دو بازی نخستش به ثمر رسانده بود – این نوید را می داد که رنجرز با اقتدار از عنوان قهرمانی اش دفاع خواهد کرد. با تنها یک شکست در نیم فصل اول رقابت ها، گتوزو به سرعت جایگاهش در ترکیب اصلی تیم را پیدا کرد. انجام کار های چرک کنار بازیکنانی تکنیکی مثل گاسکوئین و استوارت مک‌کال باعث شد تا گتوزو خیلی زود نزد هواداران محبوب شود.
عملکرد گتوزو در دو دربی نخست گلاسکو که در هر دو بازی در خط میانی کارت زرد گرفت اما کلاس کاری خود را نشان داد، در افزایش این محبوبیت نقش مهمی داشت. او بعدها با این سبک بازی مشهور شد و گتوزو اعتقاد داشت که این سبک را از فوتبال اسکاتلند برداشته است:
آنها به من یاد دادند که خشونت را با وفاداری ترکیب کنم. من یک بازیکن ستاره نیستم؛ بیشتر یک بازیکن تیمی هستم که تا آخرین قطره انرژی اش را در اختیار تیم قرار می دهد. این چیزی بود که در رنجرز توسط والتر اسمیت به من القا شد.
گتوزو تا جایی پیش رفت که اسمیت را را به عنوان یکی از تأثیرگذار ترین چهره های دوران حرفه ای خود معرفی کرده و او را مربی مورد علاقه اش خواند:
وقتی برای پروجا بازی می کردم، در اعماق وجودم فکر می کردم که قدرت ذهنی لازم برای ورود به میدان و بازی بدون ترس از اشتباه کردن را ندارم؛ اما وقتی به اسکاتلند رفتم، همه چیز کاملاً فرق کرد. گلاسکو جایی بود که من برای اولین بار مثل یک بازیکن حرفه ای فکر کردم.
گتوزو با بازی کنار بازیکنانی مثل یوناس ترن، یورگ آلبرتز، برایان لادروپ، گاسکوئین و مارکو نگری، به اندازه کافی خوش شانس بود تا در یکی از بااستعداد ترین تیم های تاریخ رنجرز آموزش ببیند. این تیم تمام راه را برای فتح لیگ طی کرد، بااینحال مشکلات از جایی شروع شد که میدلزبرو در مارس 1998 گاسکوئین را به خدمت گرفت. از دست دادن چنین مهره بزرگی در داخل و خارج زمین، باعث شد تا رنجرز امتیازات زیادی از دست داده و در کورس قهرمانی از سلتیک عقب بیافتد.
گتوزو در تلاش برای بازگرداندن رنجرز به صدر جدول نقش خود را ایفا کرد و دیدار اواخر ماه آوریل مقابل هارتس در زمین حریف دو گل به ثمر رساند. هافبک ایتالیایی در جریان پیروزی 3-0 تیمش مقابل تیم سوم جدولی بریس کرد تا رنجرز همچنان شانس قهرمانی داشته باشد. سرانجام یک شکست خانگی شوکه کننده مقابل کیلمارناک در هفته بعد، باعث شد تا جام قهرمانی بعد از 9 سال به دیگر تیم شهر گلاسکو برود. گتوزو و هم تیمی هایش در فینال جام حذفی اسکاتلند هم مغلوب شدند، و هارتس با پیروزی 2-1 در سلتیک پارک انتقام شکست در لیگ را گرفت و رنجرز یک بار دیگر نایب قهرمان شد.
تابستان آن سال نقطه عطف بزرگی در کارنامه گتوزو در رنجرز محسوب می شود؛ والتر اسمیت، کسی که تأثیر پدرانه ای در کارنامه رینو ایفا کرده بود از این تیم جدا شد و به اورتون رفت. دیک ادووکات جانشین او شد، کسی که قصد داشت پست گتوزو را به مدافع راست تغییر دهد. این چیزی بود که او را تحت تأثیر قرار نداد، و بعد از تنها 10 بازی زیر نظر سرمربی هلندی، در اکتبر 1998 با مبلغ 3.5 میلیون یورو به ایتالیا برگشت تا برای تیم تازه صعود کرده سالرنیتانا بازی کند.
در آن زمان به نظر می رسید جدایی گتوزو مشکل چندانی برای رنجرز نخواهد داشت. بدون بازیکن ایتالیایی، آنها در لیگ اسکاتلند بهتر عمل کرده و با اختلاف 6 امتیازی نسبت به سلتیک، جام قهرمانی را پس گرفتند و در فینال جام حذفی اسکاتلند هم حریف خود را شکست دادند. در همین حال، به گفته لادروپ، کل اعضای تیم هیچ تصوری از آینده حرفه ای گتوزو نداشتند:
فکر نمی کنم هیچ کدام از بازیکنان رنجرز در آن زمان حتی یک پنی هم روی اینکه او ممکن است به چه بازیکنی تبدیل شود، شرط می بستند.
علیرغم سقوط مجدد از سری آ، بازی جنگنده گتوزو خیلی از باشگاه های داخلی را در ایتالیا تحت تأثیر قرار داد و باعث شد در تابستان سال 1999 او راهی میلان بزرگ شود. در فوریه سال 2000، او یک ملی پوش ایتالیایی و عضو ثابت ترکیب اصلی میلان به حساب می آمد که به خوبی در مسیر تبدیل شدن به یکی از بهترین هافبک های دفاعی دنیا قرار داشت. تا زمان بازنشستگی در سال 2013، گتوزو یک قهرمانی در جام جهانی و دو قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا را تجربه کرد. با اینحال، پرستیژ تمام این عناوین و افتخارات، اهمیت 15 ماه حضورش در رنجرز را کم نمی کند.
بخش زیادی از اوقات فراغت گتوزو در گلاسکو صرف رفتن به رستوران ایتالیایی ماریو رومانو می شد، که بعداً با دخترش مونیکا ازدواج کرد. گتوزو حتی میل و اشتیاقش به پیروزی را هم به والتر اسمیت نسبت می دهد، که پیام، "هرچه بیشتر تلاش کنید، شانس دستیابی به اهدافی که برای خود تعیین کرده اید را افزایش می دهید"، را به او القا کرده است.
در حالیکه گتوزو از لحاظ فنی هرگز بازیکن کاملی نبود، در طول کارنامه حرفه ای خود بیشتر به فداکارای و از خودگذشتگی، تلاش بی وقفه و جنگندگی در کارهای دفاعی خط میانی مشهور بود. حضور او باعث ایجاد ترس در مهاجمان حریف می شد و مطمئن بودند که گتوزو رد پای خود را در بازی خواهد گذاشت. به طور خلاصه در مورد او می گویند:
"مرد اسکاتلندی که به طور اتفاقی در کالابریا [ایتالیا] به دنیا آمده است. گلاسکو یک استثنای نادر است."
- به قلم James Kelly برای وبسایت Thesefootballtimes
