در فوتبال مدرن، رسم جدید باشگاه های بزرگ اروپا مبنی بر استخدام اسطوره های خود به عنوان سرمربی، چندان خوب پیش نمی رود.
طرفداری | اوله گونار سولسشر همچنان در منچستریونایتد مشکلاتی دارد، دوران حضور آندره آ پیرلو در یوونتوس به عنوان سرمربی ناامیدکننده بود و فقط یک فصل طول کشید و در نهایت بازگشت فرانک لمپارد به چلسی، آن طوری که هواداران انتظار داشتند پایان خوشی نداشت. بارسلونا هم این اشتباه را با اعتماد کردن به رونالد کومان در تابستان 2020 انجام داد چرا که بزرگ ترین شایستگی او برای پذیرش این شغل را زدن گل قهرمانی در فینال لیگ قهرمانان 1992 تلقی می کردند. بنابراین طبیعی بود وقتی بارسلونا برای جانشینی کومان تصمیم به استخدام ژاوی بگیرد، تردیدهایی درباره ژاوی به وجود بیاید چرا که تجربه سرمربیگری او فقط دو سال و در تیم قطری السد بوده است. با این حال تردیدهای پیرامون این سرمربی اسپانیایی به احتمال قریب به یقین، یک سو برداشت است چرا که ژاوی صرفا به خاطر نام بزرگش به عنوان سرمربی بارسلونا برگزیده نشده است. ژاوی پس از شش سال و نیم از آخرین بازی اش در نیوکمپ به بارسلونا بر می گردد و این در حالی است درباره کارهایی که می خواهد انجام دهد، ایده هایی واضحی دارد.
قطعا هیچ سرمربی به اندازه ژاوی به این مسئله که پس از به دست آوردن شغل رویایی اش چه کارهایی انجام خواهد داد، عمیق فکر نکرده است. ژاوی در ماه ژوئن وقتی به شهر بارسلونا سفر کرد، در پاسخ به سوال آمادگی اش برای هدایت باشگاه بارسا گفت:
مردم ممکن است بگویند من آماده نیستم اما من آماده ام. حس می کنم آماده سرمربیگری در بارسا هستم. من صادق هستم و می دانم اطراف باشگاه چه چیزهایی می گذرد.
فوتبالیست های کمی هستند که به اندازه ژاوی از آن ها به عنوان سرمربی آینده باشگاه شان نام برده باشند. سبک بازی ژاوی در طول 17 سال حضورش در بارسلونا به این معنی بود که او با پاس های فوق العاده اش، هم تیمی هایش در زمین را به حرکت در می آورد و حرکات تهاجمی تیم را سامان می داد. ژاوی که هشت لالیگا و چهار لیگ قهرمانان با بارسا برده، به صورت منظم و عمیق درباره سبک تاکتیکی خاص و فلسفه حاکم بر بارسلونا صحبت می کند. همین باعث می شود از او به عنوان جانشین مستقیم پپ گواردیولا و یوهان کرویف یاد شود. همین مسئله باعث شده ژاوی به عنوان سرمربی برای هواداران بارسلونا محبوب شود و کم تر کسی می تواند بگوید که او برای کارهایی که قرار است روی نیمکت بارسلونا انجام دهد، به اندازه کافی عمیق فکر نکرده است. حتی میان ژاوی و برخی از سرمربیانش چون لوئیز انریکه و ویسنته دل بوسکه اختلاف نظرهایی وجود داشت یعنی زمانی که او احساس می کرد تیم هایشان گاهی اوقات از اصول مهم موفقیت خود فاصله می گرفتند.
حتی تصمیم ژاوی برای انتقال به قطر در تابستان 2015، یعنی زمانی که پذیرفت دیگر نمی تواند مرکز میدان بارسلونا را مدیریت کند، یک بخش از فرایند مربیگری او بود. ژاوی در طول چهار سال دوران بازی اش در لیگ ستارگان قطر، در مربیگری بازیکنان جوان تر تیم دخیل بود و در همان زمان مدارک مربیگری اش را تکمیل می کرد که همه این ها موجب شد او بتواند در سال 2019 و بلافاصله پس از بازنشستگی، مدرک پرولایسنس یوفا را دریافت کند.
در سال 2019، ژاوی پس از آویختن کفش هایش روی نیمکت السد نشست. او از همان زمان از باشگاه های اسپانیایی و اروپایی پیشنهاد داشت که همه شان را رد کرد زیرا فقط روی شغل آینده اش در بارسلونا متمرکز بود. حتی سرمربیگری در بارسای ب مثل پپ گواردیولا در برنامه ژاوی نبود. ژاوی علنا گفته بود با کار کردن با بازیکنان بزرگسال حرفه ای در بالاترین سطح فوتبال قطر می تواند آمادگی بیشتری کسب کند و حضور در مسابقات لیگ قهرمانان آسیا را تجربه کرد. ژاوی در سال 2019 در مصاحبه با مارکا گفته بود:
نمی توانم الان یک فراری یا کشتی اقیانوس پیما را برانم؛ باید با یک قایق کوچک یا یک ماشین کوچک شروع کنم تا پس از آزمون و خطا، تجربه کسب کنم. ایده من برای شروع مربیگری، کار در قطر است چرا که در این جا فشار خیلی بالا نیست و باید برای رسیدن به هدفم یعنی کار در اروپا و البته باشگاه بارسلونا، خودم را ثابت کنم و تجربه کسب کنم.
رساندن السد به هفت جام، سورپرایز بزرگی نبوده است چرا که السد از نظر مالی قدرتمند ترین تیم قطر است. با این حال ژاوی باعث شد برخی از سرمربیان باتجربه لیگ ستارگان قطر از جمله هیمیر هالگریمسون سرمربی سابق تیم ملی ایسلند و فعلی العربی تحت تاثیرش قرار بگیرند. بورا میلوتینوویچ، سرمربی اسبق السد قطر که هم اکنون مقیم قطر است، پیش تر به اتلتیک گفته بود ژاوی دوره کارآموزی اش را این جا گذرانده و آماده است تا هدایت بارسلونا را به دست گیرد. بازگشت به بارسلونا همواره در ذهن ژاوی بوده است. از سال 2019 ژاوی با ویکتور فونت، کارآفرین اسپانیایی که یک سال برای ریاست بارسلونا تلاش کرد در ارتباط نزدیک بود. وقتی پاییز سال گذشته کمپین فونت برای ریاست بارسلونا پس از استعفای بارتومئو آغاز شد، آن ها رابطه بسیار نزدیکی با یکدیگر داشتند. فونت در یکی از کمپین های انتخاباتی اش گفته بود:
با ژاوی بیشتر از همسرم صحبت می کنم.
یک منبغ موثق به اتلتیک خبر داده که ژاوی کل پروژه ورزشی فونت را شکل داده بود و در صورت ریاست فونت، از همان روز اول یک طرح آماده برای فعالیت وجود داشت و بیش از 20 فرد آماده بودند تا پست های خالی باشگاه را پر کنند، از تیم اول و سیستم جوانان گرفته تا کادر پزشکی. همچنین سیاست هایی برای نقل و انتقالات تنظیم شده بود؛ قرار بود اریک گارسیا جذب شود اما ممفیس دیپای نه. همچنین قرار بود بازیکنان جوان مثل نیکو و گاوی، همچون حالا به تیم اصلی اضافه شوند.
این طرح با به ریاست رسیدن خوان لاپورتا به بن بست رسید. لاپورتا وقتی در تابستان به دنبال جانشین کومان می گشت، علنا همکاری با ژاوی را به علت بی تجربه دانستن او رد کرد. خیلی ها این اقدام لاپورتا را یک تنبیه برای ژاوی به علت همکاری مستقیم با رقیب انتخاباتی اش می دانستند. اگرچه این در حالی است افرادی که در پروژه فونت دخیل بودند و با ژاوی برای برنامه رفع مشکلات کنونی بارسلونا همکاری داشتند، قبلا توسط لاپورتا به باشگاه بازگردانده شدند. جوردی کریوف و آلبرت کاپیاس به ترتیب از چین و دانمارک به بارسلونا برگشتند. با حضور ژاوی روی نیمکت بارسلونا که مهم ترین بخش باشگاه برای برنامه ریزی های آینده است، کرویف و کاپیاس حتمالا نقش پررنگ تری در زمینه نقل و انتقالات و پرورش بازیکنان جوان خواهند داشت.
به نظر می رسد اعضای کادر فنی ژاوی، اغلب از همان کسانی تشکیل شود که از همان روز اول کار او در دوحه، همراهش بوده اند. اسکار هرناندز برادر ژاوی و سرخیو آلگره به عنوان دستیاران سرمربی جدید بارسلونا فعالیت می کنند. ایوان تورس مربی بدنسازی خواهد بود و کارلوس نوگیئرا به عنوان فیزیوتراپیست فعالیت می کند. داوید پراتس، سرخیو گارسیا و تونی لوبو هم آنالیزورهای تیم ژاوی خواهند بود. فقط خوزه رامون دلافوئنته به عنوان مربی دروازه بانان تنها کسی است که از کادرفنی رونالد کومان در بارسلونا باقی می ماند تا ژاوی را همراهی کند چرا که او از زمان بازیگری ژاوی در بارسلونا حضور دارد. قطعا برای هر گزینه دیگری پذیرفتن سرمربیگری بارسلونا می توانست سخت تر باشد چرا که نمی توانست با چنین تیم فنی باتجربه و آماده ای کارش را شروع کند. به همین دلیل است که پس از اخراج کومان، لاپورتا و اعضای هیئت مدیره بارسلونا تمام تلاش خود را برای استخدام ژاوی به کار بستند. هیچ گزینه دیگری غیر از ژاوی از طرف مدیران بارسلونا و حتی رسانه ها مورد بررسی قرار نگرفت.
یک منبع موثق نزدیک به یکی از مدیران ارشد بارسلونا هفته پیش درباره حضور ژاوی در بارسلونا به اتلتیک گفت:
اگر ژاوی بیاید، بین هواداران بارسلونا اتفاق نظر به وجود می آید. او ویژگی هایی عالی برای سرمربیگری در بارسلونا دارد، اهل بارسلوناست، سبک تیم را می شناسد، دوست دارد از این سبک استفاده کند و یک تحلیل گر عالی و یک تاکتیسین است. ژاوی عاشق بارسلوناست. حضور ژاوی باعث می شود شعار "فراتر از یک باشگاه" و DNA باشگاه که برای خانواده بارسلونا اهمیت زیادی دارد، دوباره در راس کار قرار گیرد چرا که باشگاه در دهه اخیر از این فلسفه خود فاصله گرفته است. برای افرادی که خارج از ماجرا به آن نگاه می کنند، بازی با احساسات ممکن است همان تردیدهایی را ایجاد کند که پیرامون کومان، پیرلو، سولسشر و لمپارد ایجاد شد. حتی در بارسلونا هم انتظارات از ژاوی بالا خواهد بود. ژاوی برای کسب نتایج سریع و تغییر در سبک بازی، تحت فشار خواهد بود و این در حالی است که زمان کمی در اختیار دارد.
رزومه ژاوی و کاریزمای او این را نشان می دهد که او یک موقعیت احساسی در پیش دارد چرا که اولین بازی او روی نیمکت بارسلونا در دربی کاتالونیا مقابل اسپانیول است. سابقه و شخصیت ژاوی برای کاهش انتقادات از بارسلونا در میان هواداران و نشریات کاتالان موثر خواهد بود. بارسلونا اکنون در مقطعی بحرانی است. آن ها باید از میانه جدول لالیگا فاصله بگیرند و مقابل بنفیکا در لیگ قهرمانان اروپا پیروز شوند تا بتوانند به دور حذفی مسابقات راه یابند. سرمربی جدید بارسلونا باید در عین بهتر کردن سبک فوتبال این تیم، نتایج بهتری هم کسب کند. هدایت بارسلونا برای هرکسی چالش بزرگی است اما هیچ کس به اندازه ژاوی به بهترین نحو برای پذیرفتنش آماده نیست.
به قلم درموت کوریگن از وب سایت اتلتیک
