علیرضا کردی
اختصاصی طرفداری- تیم ملی فوتبال ترکیه تا قبل از جام ملتهای اروپا در سال 96 محلی از اعراب در میان تیمهای مطرح اروپایی نداشت، و همواره به عنوان تیمی در جه سه شناخته می شد. اما بعد از اتمام یورو 96 شکل و نوع فوتبال در کشور ترکیه دچار دگردیسی فراوانی شد.
در اواخر دهه 80 میلادی طی یک برنامه ریزی مدون و هوشمندانه فوتبال در سرزمین عثمانی رنگ و بوی دیگری به خود گرفت، پشتیبانی تمام قد و کامل دولت ترکیه از فوتبال، دادن وام های بلند مدت با بهره ناچیز به باشگاهها، ورود کاملاً اصولی بخش خصوصی به فوتبال و سرمایه گذاری در هر دو بخش سخت افزار و نرم افزار فوتبال موجب شد تا ترک ها بتوانند طی یک بازه زمانی تقریباً میان مدت به اولین آرزو و هدف خود که حضور در مرحله نهایی جام ملتهای اروپا بود برسند، آن هم در شرایطی که در این راه توانسته بودند تیمهای مانند سوئد و سوئیس را از پیش رو بردارند.
حضور برای اولین بار در بازیهای یورو اگرچه با حذف بدون امتیاز در مرحله گروهی آن هم بدون زدن حتی یک گل برای ترک ها به پایان رسید، اما نشان دهنده توان و پتانسیل بالای آن ها بود، به نحوی که ترکیه در برابر تیم قدرتمند پرتغال آن روزها و کروواسی شگفتی ساز آن دوره فقط با یک گل شکست خورد. ضمن اینکه در انتهای رقابتها ترکیه برنده جایزه بازی جوانمردانه نیز شد.
یورو 96 علیرغم نتیجه تلخش، تجربه ای بسیار بزرگ و شروع دوران درخشانی برای عثمانیهای بلند پرواز بود.
عملکرد تقریباً مناسب ترکیه در جام ملتهای اروپا 96 باعث شد تا ستارگان دنیای فوتبال علاقه مند به حضور در فضای ناشناخته فوتبال این کشور شوند، بین سالهای 96 تا 2000 تیم مطرح گالاتاسارای با جذب چند فوق ستاره فوتبال دنیا مانند گئورگی هاجی، کلودیو تافارل و پوپسکیو رونق تازه ای به لیگ فوتبال ترکیه بخشید.
اما سال 2000 ، سال به بار نشستن برنامه ریزی بلند مدت و هدفمند ترکها در زمینه باشگاهی و ملی بود، سالی که با قهرمانی تیم گالاتاسارای در جام یوفا با شکست دادن تیم آرسنال در فینال، صعود ترکیه به جمع 8 تیم پایانی یورو 2000 و در نهایت قهرمانی مجدد شیرهای استانبول این بار در سوپر کاپ اروپا و آن هم با شکست دادن تیم قدرتمند رئال مادرید همراه شد.
یکی از مهمترین رویدادهای مهم فوتبال در سال 2000، مسابقات جام ملتهای اروپا در کشورهای هلند و بلژیک بود، رقابتهای که به خوبی چهره یک مدعی تازه در عرصه فوتبال را به جهانیان نشان داد، تیمی که با قدرت اراده مردان بی ادعای خود کل فوتبال اروپا را به تفکر واداشت. سال 2000 سال شکوفایی نسل طلایی فوتبال ترکیه در قاره سبز بود، نسلی که دو سال بعد و در بازیهای جام جهانی تا مرحله نیمه نهایی پیش رفت و در نهایت با بوسه زدن به مدال سیمین آن، نام طلایی خود را برای همیشه در تاریخ فوتبال دنیا حک کرد.
بعد از کسب مدال برنز جام جهانی 2002 ترکیه توانست مدال برنز جام کنفدراسیونها در سال 2003 را نیز کسب کند و بعد از آن فوتبال ملی ترکیه دچار افت نامحسوسی شد و از این سال به بعد نتایج سینوسی وار ترک ها باعث شد تا نتوانند به مرحله نهایی یورو 2004 و جام جهانی 2006 راه پیدا کنند.
بعد از یک رکود 4 ساله در عرصه ملی ترکیه توانست در مسابقات یورو 2008 مجدداً اعاده حیثیت کند، نمایش متعصبانه و هجومی ترک ها در طول این مسابقات نشان دهنده جاری شدن خون جدید در رگهای فوتبال این کشور بود، بدون شک فوتبالی را که ترکیه در یورو 2008 ارائه کرد از لحاظ فنی بهترین فوتبال تاریخ این کشور بوده است.
زدن 5 گل در 3 دقیقه پایانی بازی با تیمهای سوئیس (دقیقه 2+90)، جمهوری چک (دقیقه 87 و 89)، کروواسی (دقیقه 2+120) و آلمان (دقیقه 87) فقط بیان گر روحیه شکست ناپذیر ترکها بود. اگرچه آن ها در مرحله نیمه نهایی با گل دقیقه 90 فیلیپ لام در برابر تیم قدرتمند آلمان شکست خوردند و از راه یابی به فینال بازماندند، اما یکبار دیگر ثابت کردند که فوتبال با برنامه و هدف دار نتیجه ای جز موفقیت در پی نخواهد داشت.
بعد از یورو 2008 تا کنون علیرغم اینکه ترکیه از راهیابی به جام جهانی 2010 و جام ملتهای 2012 بازماند، اما شاخص فوتبال این کشور همواره رو به بالا بوده است، داشتن زیرساخت های بسیار مناسب و از همه مهمتر وجود استعدادهای فراوان در این کشور باعث شده که هر سال ستاره های بیشتری برای بازی در سوپر لیگ ترکیه علاقه نشان دهند، به نحوی که در طی چند سال گذشته نیز بازیکنان و مربیان نام آشنای فراوانی مانند گوتی، کوارشما، هلدرپوستیگا، روبرتو کارلوس، آلکس، استفان آپیا، موسلرا، گاس هیدینک و ... تیم های ترک را برای ادامه کار حرفه ای خود انتخاب کرده اند.
با اینکه فوتبال ترکیه در دو سال گذشته درگیر مسائل مربوط به رسوایی مالی و تبانی سران باشگاه فنرباحچه بود، اما هنوز هم لیگ فوتبال این کشور در بالاترین سطح خود و بسیار پرهیجان و با کیفیت دنبال می شود. صعود تیم گالاتاسارای به مرحله یک هشتم نهایی لیگ قهرمانان اروپا در سال جاری، شکست خوردن تیم منچستر یونایتد در استانبول و پیوستن دو فوق ستاره بزرگ فوتبال دنیا یعنی وسلی اسنایدر و دیدیر دروگبا به این تیم خود از نشانه های قدم برداشتن فوتبال ترکیه در مسیر صحیح و درست است.
مسیری که مطمئناً در آینده باعث خواهد شد تا باز هم در رده ملی ترک ها را به عنوان تیمی قدرتمند و صعب العبور برای مدعیان پر ادعای فوتبال دنیا ببینیم.