یکی از رشته های پرمتقاضی ریاضی و فیزیک، رشته معماری است. معماری از سالیان بسیار قدیم در ایران و جهان وجود داشته است و در کشور خودمان نمونه های برجسته ای ازمعماری را شاهد هستیم. در دنیای مدرن امروز اما معماری نقش بسزایی پیدا کرده است و در پروژه های عمرانی بزرگ نقش اول را گاه دارد. این رشته نیاز مبرمی به خلاقیت و ابتکار دارد. در زیر به مرور نکات لازم در مورد این رشته پرداخته ایم.
معماری چیست ؟
معماری، هنر و فن طراحی و ساختن بناها، فضاهای شهری و دیگر فضاهای درونی و بیرونی برای پاسخ هماهنگ به نیازهای کارکردی و زیباشناسانه است.
معماری هنر و ذوق است. معماری بیش از اینکه تکنیک و فن باشد، هنر و ذوق است. در واقع می توان گفت ظاهر و نمای شهرها را مهندسان معمار می سازند. معماری، که برخی آن را مادر هنرها می دانند، قدمتی بسیار طولانی در تاریخ دارد و در ایران نیز به سال ها پیش از اسلام باز می گردد.
مهندس معمار چه کار می کند ؟
کسی که طراح و سازنده بناها و ساختمان ها می باشد، مهندس معمار است. مهندس معمار، نقشه های ساختمان های جدید و برنامه بازسازی و محافظت از ساختمان های قدیمی را طراحی می کند. همچنین کار مهندس معمارطرح ریزی ترکیب و نحوه قرار گیری مجموعه ای از ساختمان ها و فضاهای اطراف آنها نیز می باشد. او این کارها را با تکیه بر علم مهندسی، ذوق هنری و شناختی که از فرهنگ، آداب و رسوم، جغرافیای انسانی و طبیعی محل مورد نظر خود دارد، انجام می دهد.
تفاوت کار مهندس عمران و مهندس معمار
کار مهندس معمار با مهندس عمران در گرایش سازه شباهت هایی دارد. اما یک تفاوت اساسی بین آنها این است که مهندس عمران در طراحی بنا صرفا به اصول فنی توجه می کند ولی مهندس معمار علاوه بر اصول فنی، به جنبه های زیبایی شناختی، روانشناسی و فرهنگی آن بنا نیز توجه دارد. مهندس معمار معمولا بر اساس ایده های فردی، نیازهای جامعه، قوانین و مقررات موجود و خواست و سلیقه کارفرما، کار طراحی ساختمان ها و بناها را انجام می دهد.
توانايي‌هاي مورد نياز و قابل توصيه
دانشجوي اين رشته علاوه بر توانمندي در طراحي و قدرت تجسم و خلاقيت، لازم است كه در درس رياضي بخصوص در هندسه قوي باشد چون براي آموزش فن و تكنيك معماري بايد دروسي مثل هندسه كاربردي ، هندسه مناظر و رياضيات و آمار را مطالعه كرد.
دانشجوي معماري بايد اطلاعات عمومي خوبي در زمينه تاريخ بخصوص تاريخ معماري ايران و جهان ، جغرافيا ، اقليم‌شناسي ، روانشناسي ، مردم‌شناسي و اقتصاد داشته باشد. چون معماري براي رونق و شكوفايي خويش از تمامي اين علوم استفاده مي‌كند.
همچنين دانشجوي رشته معماري بايد بتواند به زبان معماري مطلبش را روي كاغذ بياورد. يعني از يك سو ذهني قوي و خلاق داشته و از قدرت تجسم خوبي برخوردار باشد و از سوي ديگر طراحي چيره دست باشد تا بتواند به زبان معماري كه همان طراحي بناها و فضاهاي زندگي است، سخن بگويد.
معماري بيش از آنكه علم و تكنيك باشد، ذوق و سليقه و استعداد است و معمار كسي است كه طرحهاي فردي‌اش با نقاشي و مجسمه‌سازي رقابت كند و در واقع بتواند مجسمه‌اي كاربردپذير بسازد. به همين دليل مي‌توان گفت كه معمار يك هنرمند است و بايد مانند هر هنرمند ديگري چشم، ذهن و دستي توانا داشته باشد تا بتواند به ياري چشم و با تكيه بر ذخيره فرهنگي خود بخوبي ببيند و سپس با ذهني پويا آنچه را كه ديده است به تحليل كشيده و با احساس و عاطفه درآميزد و در نهايت به ياري دست و با كمك گرفتن از دانش هاي فني و تكنيكي طرحي نو را خلق كند
موقعيت شغلي در ايران
با توجه به اين كه در سطح كارشناسي به جنبه‌هاي فني معماري توجه بيشتري مي‌شود، در نتيجه فارغ‌التحصيل اين رشته مي‌تواند به ساختمان سازي (طراحي فني ساختمان‌هاي مختلف) بپردازد اما فارغ‌التحصيل كارشناسي ارشد چون جنبه‌هاي هنري معماري را آموزش ديده است ، بيشتر به هنر معماري مي‌پردازد. مهندس معمار علاوه بر طراحي بناها مي‌تواند به طراحي و ساخت ماكت و طراحي معماري داخلي بپردازد يا به عنوان ناظر ساخت فعاليت كند. در ضمن فارغ‌التحصيل معماري آمادگي كار در رشته‌هاي مرتبط با معماري مثل طراحي صحنه يا طراحي صنعتي را نيز دارد
وضعیت تحصیلی در ایران
رشته معماري تا سال 78 در مقطع كارشناسي ارشد پيوسته دانشجو مي‌پذيرفت و دانشجويان در طي شش سال، اطلاعات علمي و هنري لازم را براي طراحي يك بنا آموزش مي‌ديدند و در نهايت پس از فارغ‌التحصيلي مي‌توانستنداز طراحي يك كيوسك گل‌فروشي گرفته تا طراحي مجتمع‌هاي مسكوني، تالارها و مجتمع‌هاي ورزشي را برعهده بگيرند و يا به كارهاي جنبي اين رشته بپردازند. اما از سال 78 اين رشته مانند ساير رشته‌هاي مهندسي در مقطع كارشناسي دانشجو مي‌پذيرد و دانشجويان پس از فارغ‌التحصيل شدن در صورت علاقه‌مندي مي‌توانند در آزمون كارشناسي ارشد شركت كنند.
به عبارت ديگر طول دوره رشته معماري از 6 سال به 4 سال كاهش يافته و در نتيجه تعدادي از دروس اين رشته كه شامل دروس هنري پيشرفته و تخصصي مي‌شود، از مقطع كارشناسي حذف شده است.
امكان ادامه تحصيل در اين رشته با توجه به اينكه از سال 78 ، در مقطع كارشناسي ارشد به كارشناسي تبديل شده است، در مقطع كارشناسي ارشد و دکتری در گرايشهاي : برنامه‌ريزي شهري و منطقه‌اي ، طراحي شهري، معماري منظر، مرمت و احياء بناها و بافتهاي تاريخي ميسر است.
درس‌هاي اين رشته در طول تحصيل
هندسه كاربردي، كارگاه مصالح و ساخت، درك و بيان محيط، بيان معماري، هندسه مناظر و مرايا، رياضيات و آمار، انسان، طبيعت، معماري، مقدمات طراحي معماري.
مباني نظري معماري، آشنايي با معماري جهان، برداشت از بناهاي تاريخي، آشنايي با معماري معاصر، نقشه‌برداري، تنظيم شرايط محيطي، تأسيسات الكتريكي (نور و صدا)، تأسيسات مكانيكي، مقاومت مصالح و سازه‌هاي فلزي، سازه‌هاي بتني، ايستايي، متره و برآورد، مديريت و تشكيلات كارگاه، مصالح ساختماني، ساختمان، روستا، طرح معماري.
آشنايي با مباني برنامه‌ريزي كالبدي، تحليل فضاهاي شهري، آشنايي با مرمت ابنيه، طرح معماري، طراحي فني، طرح نهايي.
منابع: قلم چی، گزینه دو، هیوا گروه
