برخلاف تصور عامه مردم ایران که غالبا اعراب را ساحل نشینان ایران می دانند در محدوده جنوب شرقی خوزستان و استان بوشهر شهرهای ساحلی و لرنشین بسیاری وجود دارد. مردم این شهرها غالبا از لرهای جنوبی و بختیاری هستند. در زیر به معرفی کوتاه این شهرها پرداخته شده است. قوم لُر به عنوان ایرانی ترین قوم دارای پیشینه تاریخی-فرهنگی برجسته ای است. شامل منطقه وسیعی است که حد غربی آن به نواحی شرق بغداد و حد شرقی آن به شیراز محدود می شد .این سرزمین از استانهای کنونی لرستان ، ایلام، کهگیلویه و بویر احمد، چهارمحال وبختیاری و نیز مناطق وسیعی از استانهای خوزستان، کرمانشاهان،همدان ،مرکزی،فارس،اصفهان و بوشهر تشکیل را در بر می گیرد.
استان بوشهر و خوزستان که از استانهای ساحلی ایران می باشنداز قدیم سکونتگاه طوایف لُر بوده اند."لُرتباران ساحل نشین "عبارت زیبایی است برای معرفی لُرهای استان بوشهر و نیز لرتباران ماهشهر و هندیجان در استان خوزستان که در امتداد سواحل خلیج فارس سکونت دارند.لُرتباران ساحل نشین استان بوشهر عمدتاً درشهرستان گناوه ، شهرستان دیلم ، شهرستان دشتستان ،شهرستان دشتی ، شهرستان جم،بخش انگالی شهرستان بوشهر و شهرستان تنگستان زندگی می کنند.سکونتگاههای" لُرتباران ساحل نشین" عبارتند از:
هندیجان: هندیجان (هندیون، هندیان، هندیگان) یکی از شهرهای تاریخی ایران با قدمتی بیش از ۳۰۰۰ سال، در جنوب شرقی استان خوزستان و در ۷۵ کیلومتری جنوب شرقی بندر ماهشهر قرار گرفته است. این شهر سکونتگاه طوایف لُر شعبانی،حیات داودی،بهمئی و خدری است.
گناوه: بندر گناوه مركز شهرستان گناوه در 160 كيلومتري شمال باختري بوشهر و در كرانه خليج فارس و نیز در مرز استان بوشهر با استانهای خزستان و کهکیلویه و بوبر احمد که آنه نیز از سکونتگاههای اصلی قوم لُر هستند واقع است. نام اين بندر در كتاب هاي قديمي به صورت گنابا، گنفه، گناوه، جنابه و جنابا آمده است.هسته اصلی این شهر را ایل حیات داودی تشکیل داده است ایل حیات داودی از شعبات ایلات لرستان بوده و در زمان صفویه به گناوه مهاجرت کرده اند.علاوه بر این ایل،طوایف لُر بهمنیاری،شولی،مم صالحی،عباسی،چهار روستاییو مال خلیفه که از لرتباران ممسنی . کهکیلویه هستند زندگی می کنند>گناوه کاملاٌ لرتبار است.
ریگ: بندر ریگ، بندر و شهری در جنوب ایران. در حدود 155 کیلومتری شمال بندربوشهر، حدود پانزده کیلومتری جنوب شرقی بندرگَناوه و حدود سی کیلومتری جزیرة خارک، در کنار یکی از خورهای خلیج فارس (جمعیت طبق سرشماری 1375 ش ، 898 ، 4 تن) واقع است . این بندر مرکز بخش ریگ، از بخشهای شهرستان گناوه در استان بوشهر است . ریگ خاستگاه مشاهیری نظیر علی خان بندر ریگی،حیدرخان بندر ریگی، فرزند خانعلی خان ضابط و حکمران بندر ریگ،حاج غلامحسین بندر ریگی تاجر شاعر و میر مهنا است که میر مهنا از همه آنها مشهورتر می باشد.ساکنان بندر ریگ از ایل لرتبار حیات داودی است که بیشتر اصل و نسب آن ذکر گردید.بند ریگ نیز به صورت کامل لرنشین است.
دیلم: بندر دیلم در حدود ۲۰۰ کیلومتری بندر بوشهرو شمال غربی استان بوشهر نزدیک مرز مشترک استانهای خوزستان و کهگیلویه و بویراحمدقرار دارد.بندر دیام محل سکونت طافه لُرتبار لیراوی است و کاملاٌ لرنشین می باشد.لیراوی یکی از طوایف بزرگ لرتبار که از قدیم الایام در ایین منطقه زندگی می کرده اند است و از قدیم نام منطقه هم به دلیل حضور آنها لیراوی بوده است.دیلم و گناوه تا گذشته نه چندان دور جزء سرزمین لرنشین کهکیلویه بوده اند.
دشتستان: شهرستان دشتستان از نظر جمعیت و مساحت بزرگترین شهرستان استان بوشهر می باشد. شهرستان دشتستان در شرق استان بوشهر واقع است و از جنوب به شهرستان تنگستان، از مغرب به شهرستان بوشهر از شمال به شهرستان گناوه و در مشرق به استان فارس منتهی می شود.مرکز این شهرستان شهر برلزجان است و شبانکاره یکی از بخشهای تابعه آن می باشد.نام بخش شبانکاره مءخوذ از قوم شبانکاره است که از طوایف لُر استان فارس بوده و در زمان دیلمیان سلسله شبانکاره را در منطقه ای که به دلیل حکومت آنها به همین نام معروف شد برقرار ساختند.مردم شبانکاره عمدتاٌ از لُرهای کوهمره ای کازرون،ممسنی،کهکیلویه و بویر احمد هستند.و اما شهر برازجان نیز محل سکونت طوایف لُرتبار ابولفتحی،وثوقی،کمالی،خوانین،آخوندها،حقیقت،دهدشتی،بابا علی،قائدان،مشهدی علی عنابی و سادات شجاع الدین است که این طایفه ها ریشه در کهکیلویه،ممسنی،گله دار و سایر مناطق لُرنشین جنوب کشور دارند.
انگالی: انگالیدهستانی است تابع بخش مرکزی شهرستان بوشهر.تیره های لُرتبار این دهستان عبارتند از:محمدشاهی،حیدری،جمیری و عمادینی.
جم و ریز: شهرستان جم از شمال و شرق به بخش اسیرشهرستان مُهر دراستان فارس از جنوب به شهرستان کنگان و از غرب به شهرستانهای دشتی و دیر محدود میشود. این شهرستان دارای دو بخش جم و ریز دو شهر و پنج دهستان میباشد که شهر جم و شهر ریز نام دو شهر این شهرستان میباشند و دهستانهای آن نیز از این قرارند: (جم- کوری حیاتی - انارستان - تشان - ریز).لُرتباران این منطقه طوایف مدگُماری،کائد،خواجه و شیخ هستند که اولی از نسل لُرهای بختیاری و سه طایفه دیگر از نسل لُرهای ممسنی و کهکیلویه و بویر احمد می باشند.
دشتی: دشتی از جمله شهرستانهای استان بوشهر است و شهر خورموج مرکز این شهرستان است. اين شهرستان از شمال به استان فارس و از شمال غربی به شهرستانهاي تنگستان و دشتستان از جنوب به شهرستان دير و جم و از جنوب غربی به خليج فارس منتهی مي شود. این شهرستان زادگاه بزرگانی چون: فایز دشتی، غلامرضا دادبه، علی دشتی، میرزا محمد جعفر خان حقایق نگار خورموجی، محمد خان دشتی است. در مورد تبار و گویش مردمان دشتی در سایت مجازی شهرستان دشتی و نیز سایت محمد مهدی پور فاطمی نماینده مرد شهرستان دشتی و نیز ویکی پدیا آمده است: "گویش مردم شهرستان دشتی گونهای از گویش منطقه دشتی یا دشتی که ریشه در زبان باستان ایران و زبان پهلوی ساسانی دارد و برگرفته از زبان لری است. زبان لُری خود متفرعات زبان پهلوی جنوب غربی است، چنان که به نوشته اُرنسکی : لهجههای لُری و بختیاری از آن قبایل جنوب غربی ایران است به طور کلی به گروهی از لهجههای ایران مربوط است که لهجههای جنوب غربی فارس نیز جزء آن میباشند."
بعضی از واژهای اصیل گویش دشتی که از دقیق ترین و از نظر استقلال زبان های محلی از خالص ترین گویش های لُرهای جنوب ایران است عبارتند از:
" اَور awr « ابر » ، برار « برادر » ، پار « سال گذشته » ، پازن « بز نر بزرگ » ، پریگ « Perig »یا پریر ( یک روز بیش از روز گذشته ) ، پَرونگ « Parvang » « پرنده ، کمر بند مقدس = کمر بند مخصوص رفتن بالای درخت خرما » ، پُس « Pos » « پسر » ، پسین « Pesin » « بعد از ظهر » ، چاس « Cas » « چاشت » ، دُخت « Doxs » «دختر» ، دروشیدن « Derowsidan » « لرزیدن » ، دوش « Dus » « شب ، گذشته ، دیشب » ، دُول « Dul » « دَلو » ، « دولَک » « Dulak » «دَلوچه » ، دیگ « دیروز » ، ززو « Zuzu » « جوجه تیغی » ، سُمب « Somb » « سُم » ، گپ « Gap » حرف و سخن ، کّپه « Kope » کوپه کردن و انباشتن ، کلبوک « Kalbuk » مارمولک ، کلوک «Koluk » خمره سفالینه بزرگ ، گُت « Got » بزرگ ، گردیک « Gordik » کلیه ، گِنِه «Gene » خبیث ، نامرغوب ، به درد نخور ، مَختَک « Maxtak » مهد ، گهواره ، مُروا « Morva » فال نیک زدن ، میره «Mire » میرک ـ شوهر ، ورزا « Varza » گاو نر .و بزرگ و ..."
تنگستان: شهرستان تنگستان در جنوب شرقی استان بوشهر قرار دارد و شهر اهرم، مركز آن است. شهرستان تنگستان از شمال تا شمال باختری، با بندر بوشهر و از باختر، به آب های خليج فارس، از جنوب به شهرستان دير، از خاور به خورموج و از شمال خاوری تا خاور، به دشتستان محدود می گردد. شهرستان دارای دو بخش مرکزی و دلوار است. دلوار زادگاه رئیس علی دلواری است.مردم این شهرستان نیز به زبان لُری و گویش نزدیک به دشتی که آن هم لُری است تکلم می کنند.در مورد ارتباط گویش تنگستان با گویش لُری رایج در شهرستانهای دشتی و دشتستان د فرهنگ نامه بو شهر آمده است:
"میان گویش های مختلف محلی جنوب از جمله مردم استان بوشهر به خصوص مناطق دشتی ، دشتستان و تنگستان روابط نزدیکی وجود دارد و از یک ریشه گرفته شده اند فقط در تلفظ الفاظ و اصطلاحات اختلافاتی با یکدیگر دارند. زبان محاوره ای این مناطق بر گرفته از گویش لری است. لغات و ترکیبات و نوع کاربرد شناسه ، در آن به طور دقیق با زبان پهلوی جنوبی یا زبان پهلوی ساسانی منطبق می باشد فقط برخی از لغات ثقیل روان تر گریده و در بعضی موارد لغاتی از زبان محاوره ای حذف شده و جای خود را به لغاتی تازه داده است."
با این توضیح می توان علاوه بر مناطق یادشده بسیاری از مردمان مناطق تنگستان را نیز "لُرتبار ساحل نشین "قلمداد کرد.