در 22 ژوئن سال 1941 آلمان نازی و متحدانش (مجارستان ، رومانی ، ایتالیا و فنلاند) یک حمله تمام عیار را بر شوروی آغاز کردند. ارتش آلمان نیروهای خود را به سه بخش شمالی ، مرکزی و جنوبی تقسیم کردند که به ترتیب هدف آنها فتح لنینگراد ، موسکو و قفقاز بود .
در ماه های اولیه جنگ ارتش نازی با قدرت هرچه تمام تر نیروهای شوروی را درهم کوبید و با سرعت ب فتح شوروی اروپایی نزدیک میشند.
اما در اوایل ماه سپتامبر (3 ماه بعد شروع جنگ) ، درحالی که نیروهای مرکزی شهر اسمولنسک درغرب موسکو را فتح کرده بودند ناگهان ستادمرکزی ارتشنازی به آنها دستور ایست داده شد(رنگ نارنجی تصویر) . درحالی که فتح موسکو در یک قدمی ارتش نازی بود و اکثریت قریب به اتفاق فرماندهان عالی مرتبه نازی خواستار فتح هرچه سریع تر موسکو بودند ،آنها اهمیت فوق العاده سیاسی و نظامی (کارخانه های مهم اسلحه سازی) موسکو را به هیتلر گوشزد کردند . اما هیتلر نظر فرماندهان خویش را نپذیرفت و لشکر های زرهی نیروهای مرکزی را به کمک نیروهای جنوبی به
سمت جنوب فرستاده تا با فتح کیف و سایر مناطق اوکراین به کشاورزی و باقی صنایع شوروی ضربه بزند. هیلتر در آن برهه فتح کیف و اطرافش را مهم تر از فتح موسکو دانست. از دید تاریخ دانان این بزرگ ترین تصمیم اشتباه هیتلر بود.
گرچه در ادامه نیروهای نازی با موفقیت اکراین را فتح کردند(رنگ بنفش تصویر) اما این اقدام باعث داده شدن وقت کافی به روس ها برای ایجاد خط های تدافعی جدید و قدرتمند اطراف موسکو شد
با شروع ماه اکتبر نیروهای نازی حمله خود به سمت موسکو را از سر گرفتند اما بسیار دیر شده بود ، لشکر های تازه نفس شوروی از سیبری سر رسیده بودند و زمستان دهشتناک موسکو هم شروع شد. فتح موسکو در ماه اکتبر و دسامبر به شکست انجامید و از این برهه ، عملیات بارباروسا از فاز تهاجمی خارج شد و شوروی دست به ضد حملات وسیعی زد.
---------------------
با شروع سال جدید ، ارتش المان بعد از نامیدی از فتح موسکو ، تمرکز خود را معطوف فتح قفقاز کرد و تا اواخر سال 1942 خود را به استالینگراد در شمال دریای خزر رساند ، در انجا نیز با اشتباهات تاکتیکی ارتش ششم المان با 300 هزار سرباز ورزیده در استالیگراد حبس و نابود شد ، با وجود دفاع اهنین موسکو و نابودی یکی از ورزیده ترین ارتش های نازی متشکل از 17 لشکر در استالینگراد ، و البته کمک های انبوه جنگی آمریکا و بریتانیا به شوروی ، ورق جنگ تماما به سمت استالین چرخید
