یوتا (به انگلیسی: Utah) ایالتی است در ایالت‌های جنوب غربی آمریکا. پایتخت و شهر مهم آن سالت‌لیک‌سیتی است. پرووو شهر دوم ایالت است. یوتا همچنین جزو ایالت‌های غرب آمریکا به‌شمار می‌آید. جمعیت این ایالت دو میلیون و ۸۰۰ هزار نفر است و شهر سالت‌لیک‌سیتی، مرکز ایالت، ۱۹۰ هزار نفر جمعیت دارد. یوتا در تاریخ ۴ ژانویه سال ۱۸۹۶ به عنوان چهل‌وپنجمین ایالت به ایالات متحده پیوست. یوتا سیزدهمین ایالت بزرگ آمریکا و ۳۴امین ایالت پرجمعیت این کشور است.
حدود ۸۰ درصد از مردم این ایالت در منطقه‌ای که به «کناره واساچ» (Wasatch Front) شهرت دارد زندگی می‌کنند که شامل چندین شهر نزدیک به هم در کوهپایه‌های کوهستان واساچ است. این تمرکز جمعیت در یک منطقه باعث شده‌است که بخش‌های بزرگی از ایالت تقریباً خالی از سکنه بمانند و یوتا از نظر درصد جمعیت شهرنشین در رتبه ششم در میان ایالات آمریکا قرار بگیرد.
یوتا از سوی شرق با کلرادو، از شمال شرق با وایومینگ، در شمال با آیداهو، از سمت جنوب با آریزونا، و از غرب با نوادا هم‌مرز است. جنوب شرق یوتا نیز در نقطه‌ای مرز کوچکی با گوشه‌ای از ایالت نیومکزیکو دارد. یوتا از نظر مذهب یک‌دست‌ترین ایالت آمریکا است.
۶۳ درصد از جمعیت یوتا از پیروان مذهب مورمون هستند که از شاخه‌های مسیحیت است. این مذهب تأثیر بسیاری بر فرهنگ و زندگی روزمره مردم یوتا داشته‌است که از آن‌جمله پرهیز از نوشیدن آشامیدنی‌های الکلی و همچنین چای، و قهوه توسط مردم مورمون است. همچنین نرخ رشد جمعیت در این ایالت بیش از سایر ایالت‌های آمریکاست که این موضوع با تمایلات سنتی و خانواده دوستی مورمون‌ها مرتبط است.
مورمون‌ها با تلفظ صحیح مورمِن گروه مذهبی و فرهنگی مرتبط با شاخهٔ اصلی جنبش قدیسان آخرالزمان مسیحیت احیاگر هستند که با جوزف اسمیت در بالاایالت نیو یورک در دههٔ ۱۸۲۰ شروع شد. مورمون‌ها آیین خود را «جنبشی احیاگر» می‌دانند و بر این باورند که تعالیم، آداب و رسوم و سازمان کلیسا که بر اثر نافرمانی بشر در قرون اولیه میلادی به ورطهٔ نابودی سپرده شده بود، از طریق وحی الهی به جوزف اسمیت احیا شده‌است. امروز بیشتر مورمون‌ها عضو کلیسای عیسی مسیح قدیسان آخرالزمان هستند. بعضی از مورمون‌ها نیز یا مستقلند یا مقید نیستند. مرکز اثرگذاری فرهنگی مورمون‌ها در یوتا است، و آمریکای شمالی بیش از هر قارهٔ دیگری مورمون دارد، گرچه اکثریت مورمون‌ها خارج از ایالات متحده زندگی می‌کنند. مورمون‌ها دچار حس قوی تعلق به جماعت شان شده‌اند که ریشه در آموزه‌ها و تاریخ شان دارد. طی قرن بیستم، نوکیشان مورمون گرایش داشتند گرد یک نقطه جغرافیایی جمع شوند و بین سالهای ۱۸۵۲ تا ۱۸۹۰ اقلیتی از مورمون‌ها آشکارا چندهمسری می‌کردند. مورمون‌ها زمان و منابع بسیاری را وقف خدمت در کلیسایشان می‌کنند و بسیاری از جوانان مورمون داوطلبانه مدتی را به‌طور تمام وقت به در تلاش برای گرواندن دیگران به میسیونری می‌پردازند. مورمون‌ها احکام سلامتی دارند که استفاده از نوشیدنی‌های الکلی، چای، تنباکو، قهوه و دیگر مواد اعتیادآور را نهی می‌کند. آنان بسیار خانواده محورند و بین نسل‌ها و فامیل دور خود ارتباطاتی قوی دارند، که بازتابی از اعتقاد آنها به این است که خانواده را می‌توان پس از مرگ حفظ کرد. مورمون‌ها همچنین قانون سرسختی در خصوص عفت دارند، و خودداری از روابط جنسی بیرون از ازدواج با جنس مخالف و وفاداری در ازدواج را لازم می‌دارند. مورمون‌ها خود را مسیحی می‌دانند، گرچه برخی نامورمون‌ها آنان را مسیحی نمی‌دانند و بر این باورند که آنان مسیحی نیستند و بدعت گذارانی منحرف هستند و برخی از باورهای آنان با جریان اصلی مسیحیت متفاوت است. مورمون‌ها به کتاب مقدس، و نیز کتاب‌های مقدس دیگری چون کتاب مورمون اعتقاد دارند. آنان دیدگاه بی‌همتایی در خصوص کیهان‌شناسی دارند و معتقدند همهٔ مردم فرزندان روحانی خدا هستند. مورمون‌ها معقتدند بازگشت به خدا نیازمند پیروی از نمونه‌هایی چون عیسی و پذیرفتن کفاره او از طریق مناسکی چون غسل تعمید است. آنان معتقدند کلیسای مسیح به وسیلهٔ جوزف اسمیت بازگردانده شده و توسط پیغمبران و رسولان زنده هدایت می‌شود. این که خدا با فرزندانش سخن می‌گوید و به دعاهایشان پاسخ می‌گوید، در ایمان مورمون محوری است. جمعیت مورمون‌ها به دلیل نرخ بالای زاد و ولد و گرویدن در دهه‌های اخیر به میزان شایان توجهی رشد کرده‌است و از ۳ میلیون نفر در سال ۱۹۷۰ بنا به تخمین در سال ۲۰۱۷، به ۱۵٬۸۸۲٬۴۱۷ نفر در سطح جهان رسیده‌است.
مهمترین نهادهای آموزش عالی این ایالت دانشگاه بریگهم یانگ، دانشگاه یوتا، و دانشگاه ایالتی یوتا هستند. از چهره‌های نامدار این ایالت می‌توان لوید میلر و بریگهم یانگ را نام برد. نام یوتا از واژه سرخ‌پوستی «یوته» برگرفته شده‌است که به معنای سرزمین مردم کوهستان می‌باشد. ایالت یوتا البته در میان رشته کوه‌های راکی قرار دارد و کوه‌های پوشیده از برف ایالت را می‌توان از شهر پایتخت ایالت سالت لیک سیتی مشاهده کرد. غرب ایالت را نمکزار و دریاچه‌های خشکیده نمک پوشانیده است. دریاچه بزرگ نمک در نزدیکی پایتخت قرار گرفته‌است.از این رو، این ایالت دارای تنوع آب و هوایی است.در حالی که که آب و هوای غالب نیمه خشک و بیابانی است اما وجود برف و هوای سرد در برخی مناطق جاذبه‌های گردشگری زمستانی ایجاد کرده‌است؛ به نحوی که المپیک زمستانی سال ۲۰۰۲ در این ایالت برگزار شد.
در سال ۲۰۱۲، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با ۱۴۲٬۳۲۹ میلیارد دلار داشت، که بیشتر از تولید ناخالص داخلی کشور مجارستان (۱۲۵٬۵۰۸ میلیارد دلار) بود. یوتا از نظر منابع طبیعی و پارک‌های ملی سرزمین بسیار غنی‌ای است. پارک ملی کنیون لندز، پارک ملی کپیتول ریف، پارک ملی آرچز، دره یادبود، و پارک ملی برایس کنیون در جنوب این ایالت قرار دارند، و جنگل ملی کاریبو-تارگی در شمال آن. از پارک‌های ملی دیگر می‌توان جنگل ملی دیکسی، جنگل ملی یواینتا-واساچ-کش، جنگل ملی فیشلیک، پارک ملی صهیون، و جنگل ملی مانتی-لا سال را نام برد.
دولتمردان زیادی از ایران دانش آموختهٔ موسسات آموزش عالی یوتا هستند. در سال ۱۹۵۰، ایالات متحده آمریکا در راستای سیاست هری ترومن و قرارداد موسوم به قرارداد اصل چهارم برنامه‌ای تأسیس کرد که USAID نام گرفت. از اینجا بود که دانشگاه ایالتی یوتا موظف شد که بین سالهای ۱۹۵۱ تا ۱۹۵۴ فناوری کشاورزی خود را به کشورهای در حال توسعه همانند ایران ارزانی دارد که در دهه ۱۹۶۰ نیز ادامه پیدا کرد. دانشگاه یوتا نیز روابط مبسوطی را به ویژه با دانشگاه تهران برای تبادل دانشجو و محقق پایه ریزی نمود که سال‌ها ادامه داشت. تعداد زیادی دانش‌آموخته از این روابط حاصل شد، از جمله اردشیر زاهدی و علی اصغر سلطانیه.
با اینحال، دانشگاه‌های یوتا از سال‌ها پیش (به جهت مشابهت اقلیمی بین ایران و یوتا) با ایران روابط و تبادلات علمی-فرهنگی انجام داده بودند. نخستین دانشجوی ایرانی که جهت تحصیلات رهسپار یوتا گشت متعلق به سال ۱۹۱۲ دارد و در سال ۱۹۳۹، رضاشاه پهلوی از آمریکا درخواست فرستادن متخصصین کشاورزی به ایران نمود. فرانکلین هریس، استاد و رئیس دانشگاه بریگهم یانگ، در پاسخ به درخواست وی به ایران آمد.
پستی و بلندی های زمین در ایالت یوتا، واقع در غرب ایالات متحده، به گونه ای است که تفریحات فضای آزاد – از جمله کوهپیمایی، دوچرخه سواری، اسکی بازی، برف سواری، اسب سواری، و اردو زدن – را تقریبا به میزان نامحدودی ممکن می سازد. طبیعت جاذبه اصلی یوتا است. اما اگر شما مشتاق فضاهای فرهنگی هستید، نیازی نیست که زیاد به دنبال آنها بگردید. سالت لیک سیتی که مرکز این ایالت است، گروه کُر تبرناکل مورمون، تالارهای اپرا، باله، و تئاتر، یک ارکستر سمفونی، چندین موزه، و رستوران های بومی را در خود جای داده است. شهرهای کوچکتر نیز عرصه های موسیقی و تئاتر پرجنب و جوشی دارند. برای نمونه در فصل های تابستان و پاییز لوگن میزبان یک رویداد تابستانی به نام اپرای جشنواره یوتا و سیدار سیتی میزبان جشنواره شکسپیر یوتا هستند. جشنواره فیلم ساندنس همواره در ماه های ژانویه در پارک سیتی برگزار می گردد و جشنواره فیلم رد راک در ماه نوامبر در شهرک های سنت جورج، آیونز، و اسپرینگ دیل برگزار می شود.
جنوب یوتا سرزمین دره ها است و در آن جا می توانید برخی از شگفت آورترین چشم اندازهای غرب آمریکا را مشاهده کنید. مردم محلی و گردشگران به برجسته ترین پارک های ملی یوتا، موسوم به “پنج قدرتمند” می روند: پارک ملی صهیون به خاطر صخره های عظیم سرخ رنگ و عاج فام آن،پارک ملی برایس کنیون با ستون های صخره ای شگفت انگیزی که هودوس نام دارند، پارک ملی کپیتول ریف، با سنگ نگاره های باستانی خود، پارک ملی آرچز، که با قوس ها و پل های طبیعی درست شده از صخره های خود شناخته می شود، و سرانجام پارک ملی کنیون لندز، که دشتی زیبا و رنگارنگ از دره ها و بلندی ها و تپه ها است.
در میانه های سال های دهه ۱۸۰۰، زمانی که مورمون های پیشگام از مکانی که امروزه پارک ملی صهیون نام دارد عبور کردند، شکوه و بزرگی آن آنها را متحیر کرد. (عکس از شاتر استاک) شما می توانید در ساعات روز به هر یک از این مکان ها بروید و گشت و گذار کنید. برخی از تورهای همراه با راهنما همین مناظر را در شب نیز به شما نشان می دهند و در آن زمان شما می توانید میلیون ها ستاره قابل مشاهده را تماشا کنید.
علاقه مندان به اسکی و اسنوبورد می توانند یکی از ۱۴ تفریحگاه اسکی بازی یوتا را انتخاب کنند که اتفاقا بسیاری از آنها در نزدیکی شهر سالت لیک سیتی هستند. برنامه های “اسکی رایگان برای کودکان” به صورت گسترده مورد استفاده قرار می گیرند، و بیشتر تفریگاه ها می توانند به اسکی بازان سطوح مختلف خدمات رسانی کنند. (اگر می خواهید استراحت کنید و خوش باشید، به تفرجگاه های پارک سیتیبروید تا در آن جا استراحتگاه های بهداشتی مجلل و مراکز خرید بسیار شیک را پیدا کنید.)
سالت لیک سیتی توسط پیشگامان مورمون در سال ۱۸۴٧بنیان نهاده شد و از آن زمان تاکنون یوتا به مرکز کلیساهای قدیسان عیسی مسیح روز واپسین (که به صورت غیررسمی کلیسای مورمون نامیده می شوند) تبدیل شد. وقتی در این جا هستید، تاریخ اولیه مورمون ها را در یادمان این جا، جای درست است (This Is the Place Monument) بررسی کنید. در این نقطه بیرگام یانگ، رهبر مورمون ها، به پیروان خود دستور داد تا در آنجا سکنی گزینند و گفت: “این جا، جای درست است. شما همچنین می توانید از عمارت خانه کندو، که به سبک احیای یونانی ساخته شده، بازدید کنید. این عمارت خانه یانگ بوده و به خانه شیر، که یکی دیگر از اقامتگاه های یانگ است، وصل می باشد. خانه کندویی به خاطر تندیس کندویی که روی سقف آن نصب شده و نماد صنعت گرایی، که یکی از خصلت های نیکو در دید مورمون ها است، شناخته می شود.
شما می توانید در یادمان ملی دایناسور که در مرز یوتا و کلرادو و در نزدیکی ورنال، واقع در یوتا، قرار گرفته است، از یک منطقه به نام “معدن” بازدید کنید. در این مکان حدود ۱٫۵۰۰ سنگواره دایناسور از اواخر دوران ژوراسیک در دل صخره ها جای گرفته اند. همچنین سعی کنید در دره های اطراف در امتداد رودخانه های گرین و یانپا نیز گردش کنید.
فکت های یوتا
1- نام یوتا از قبیله ای بومی آمریکا به نام Ute منشا می گیرد که این قبیله قبل از ورود اولین اروپایی ها به آمریکا قرن ها در اینجا زندگی کرده است.
2- در سال 1846 ، مورمون ها پس از درگذشت رهبر و پیامبر مذهبیشان ، سفر خود را از ایلینویز به یوتا آغاز کردند. امروزه بیش از 60٪ ساکنان یوتا مورمون هستند. این باعث می شود یوتا ، تنها ایالت آمریکایی باشد که بیشتر جمعیت مسیحیان آن متعلق به یک کلیسا باشند.
3- جنگل 80 هزارساله پاندو در یوتا به گفته دانشمندان بزرگترین موجود زنده روی زمین محسوب می‌شود. قدیمی‌ترین درخت جهان یک درخت تک نیست، بلکه یک کلونی از درختانی است که بیش از ۸۰هزار سال عمر کرده اند. پاندو، کلونی درختانی است که سیستم ریشه‌ای مشترک دارند. آنها در پارک ملی فیشلیک (Fishlake) در ایالت یوتا، آمریکا واقع شده اند.
4- یوتا محل بزرگترین جشنواره فیلم مستقل در کشور ، جشنواره فیلم ساندنس Sundance Film Festival است. این جشنواره در ابتدا به عنوان جشنواره فیلم یوتا شناخته می شد.
5- یوتا تنها ایالتی است که نام پایختت آن از سه کلمه تشکیل شده است. سالت لیک سیتی پایتخت یوتا است که قبلا Great Salt Lake City نامیده می شد.
6- پل Rainbow در این ایالت ، به عنوان بزرگترین پل طبیعی جهان شناخته می شود.
7- سالت لیک سیتی میزبان مراسم افتتاحیه بازی های المپیک زمستانی 2002 بود. آمریکایی ها در این مسابقات 34 مدال کسب کردند.
8- در این ایالت هر گونه قمار ممنوع است مانند ایالت هاوایی.
9- کمپانی Skullcandy که سازنده انواع هدفون ها و دستگاه های مربوط به هندزفری می باشد در این ایالت مستقر است.
10- سمبل های ملی این ایالت عبارتند از :
پرنده ملی : کاکایی کالیفرنیایی California Gull
جواهر ملی : توپاز
فسیل ملی : Allosaurus
دایناسور ملی: Utahraptor
عنصر ملی : مس
.................
آرشیو
