بدره شهری در شهرستان بدره استان ایلام و در ۸۰ کیلومتری ایلام و ۳۸ کیلومتری شمال غربی شهر دره‌شهر قرار دارد. زبان مردم این شهر گویشی از کردی است.این شهر در شرق استان ایلام در موقعیت جغرافیایی ۴۷ درجه طول شرقی و ۳۳ درجه عرض شمالی قرار گرفته‌است. بلندترین نقطهٔ این شهر در جنوب شهر و تپه‌ای به نام چکتایر است که در شمال ارتفاعات کبیرکوه قرار گرفته‌است.
از زمان افزایش ارتباطات مردم این ناحیه با شهرهای مانند خرمشهر و تهران و… تمایل به نحوه لباس و پوشش به سبک شهرهای فارس‌نشین افزایش یافته‌است، چنان‌که الان تعداد زیادی زنان و مردان لباسهایی مانند لباسهای مردم مناطق فارس‌نشین می‌پوشند. اما پیشتر لباس این منطقه کردی بوده. هرچند که هنوز برخی از قدیمی‌ها از لباسهای کردی استفاده می‌کنند. مردان شلوارهای کردی دست دوز می‌پوشیدند و به جای کمربند از نخ‌های پشمی استفاده می‌کردند. بالاتنه را با پیراهن یا در کردی (کراس) و لباسهایی که به آنها قَوا می‌گفتند، می‌پوشاندند. (جالب است بدانید کلمه قوا از کلمهٔ که وا که نوعی بالاپوش در کردستان است می‌آید). بر سر کلاه نمدی می‌گذاشتند و بر روی آن دستمال می‌بستند که به آن لَچَک می‌گویند. از کفش‌های محلی دست دوز به عنوان کَڵاش برای پاپوش استفاده می‌کردند. از کمربندهای محلی که آن را دور کمر می‌پیچیدند نیز می‌توان به پژتێن اشاره کرد.
اما لباس زیبا و رنگارنگ کردی زنان به این شرح است: زنان پارچهٔ شلوارهای خود را با مهره‌های رنگارنگی تزئین می‌کردند که به آن پاینک (paynek) می‌گویند. پابندهایی نیز از مهره‌های نسبتاً بزرگی از جنس روی درست می‌کردند که پالهله (pal.hela) نام دارند. زنان پیراهنهای بلندی داشتند که بر روی آن کمرچین و کولَنجه (kwelanja) می‌پوشیدند (کلنجه را در اورامان سخمه می‌گویند و در ضمن به عنوان کتی که که وا مردان است اما رنگین تر و بدون جیب که زنان به آن کلیجه می‌گویند) این دو به ترتیب به جای پالتو و کت بوده‌اند و آنها را از مخمل با تزئیناتی خاص می‌دوختند. زنان سر خود را با کلاه‌های پارچه ای می‌پوشاندند که روی آن را با مهره‌های ریز رنگارنگ تزئین می‌کردند و بر روی آن سه‌روه‌ن (sarwan) می‌بستند. سه‌روه‌ن از سه نوع ده‌سماڵ درست می‌شد که به آنها کت (kat)، گولونی (gwelvani) و تاکاری (takari) می‌گفتند. زنان خود را با گردنبندهای مهره ای بنام ملینک (melenek) و دستبندهایی به نام دزینک (dezenek)، سکه‌های متصل شده به‌هم به نام بان‌سرون (ba nsarvan) و گوشواره، خزمه (xazma) و انگشتر زینت می‌دادند.
اهالی این منطقه آیین خاصی برای عروسی و عزا دارند. رسومی مانند ده‌زویرانی (ده‌زگیرانی)، باوه خوێن، مراسم تل و باوان، و فرستادن پابه‌وی یا پاوه‌وی در سویر (عروسی) و پرسه (عزاداری) از جمله این آیین‌ها است. سرودن آوازهایی موسوم به هووره و موور در منطقه بدره رایج است، آواز هووره را در کوهستان و در زمان دلخوشی می‌خوانند و موور آوای غم‌انگیز است که در فراق عزیزان از دست رفته خوانده می‌شود. شیرینی برساق، خوراک‌های محلی مانند آشکشکینه، کنگر، روغن و لبنیات محلی و داروهای گیاهی کوهی از ره آوردهای این منطقه می‌باشند.
بدره تا سال ۱۳۹۲ به عنوان یکی از بخش های چهارگانه شهرستان دره شهر ( بخش مرکزی دره‌شهر، بخش آبدانان، بخش بدره، بخش ماژین ) محسوب می شد با پیگیری های علی عزتی نماینده وقت و بومی دره‌شــهر ، بخش بدره با تصویب هیئت وزیران از دره شهر منتج و به شهرستان ارتقاء یافت و بخش آبدانان نیز در سال ۱۳۷۴ از دره‌شــهر منفک و خود به شهرستانی مستقل تبدیل شد. مناظر بی بدیل این محدوده حیرت انگیز از زبان میثم فتوت عکاس جهانی و مستقل حیوانات و طبیعت «تنگه ی خیال» نامیده شده
شهرستان شدن بدره توسط کارشناسان تقسیمات کشوری مورد بررسی قرار گرفت و در دیماه سال ۱۳۹۰ توسط این کارشناسان تقسیمات کشوری تأیید و برای تصویب نهایی به هیئت دولت فرستاده شد این مهم در جلسه هیئت دولت (یکشنبه ۹ تیر ۱۳۹۲) به تصویب رسید و بدره رسماً شهرستان شد. حوزه جغرافیایی بدره با طول و عرض تقریبی ۷۰ در ۹ کیلومتری و با مساحت ۶۲۵ کیلومتر مربع دارای طبیعتی کوهستانی و جنگلی است که حدود ۸۰ درصد منطقه پوشیده از جنگل‌های انبوه بلوط است. بلندترین نقطه ارتفاعی در این شهرستان قله ورزرین با ارتفاع ۳۲۰۰ متری از سطح دریا است. فاصله تا مرکز استان ۷۰ کیلومتر است.
شهرستان بدره در ۸۵ کیلومتری مرکز ایلام قرار دارد، این شهرستان یکی از مهمترین مناطق توریستی استان به شمار می رود که به تازگی سد سیمره بر زیبایی های این شهرستان افزوده است. آب و هوای مطبوع ،مرغزارهای خیره کننده ،چشم انداز های بکر، آبشارهای کوچک و بزرگ ،میراث قدیمی آثار باستانی وگستره آبی دریاچه سد سیمره تنها بخشی از مظاهر چشم نوازی است که هر بیننده می تواند در شهرستان کوچک بدره یکجا به تماشا بنشیند. طبیعت گردی بعنوان یک مزیت مهم در شهرستان بدره بخصوص در ایام نوروز می تواند بسیاری از گردشگران را به خود جذب کند چرا که ظرفیت ها و پتانسیل های بسیار زیادی در بخش گردشگری دارد که برای هر گردشگری لذت بخش است. بدره که همچون نگین انگشتری سبز رنگ در میان دو رشته کوه کبیرکوه و سیاه پیر جا گرفته است در پهنه 40 هزار هکتاری جنگل ها و مراتع آن که به تنهایی 80 درصد مساحت شهرستان را تشکیل داده مناظر، آثار طبیعی و تاریخی فراوانی را برای مسحور نمودن چشم هر بیننده ایی در خود جای داده است.
حوزه جغرافیایی بدره با طول و عرض تقریبی ۷۰ در ۹ کیلومتری و با مساحت ۶۲۵ کیلومتر مربع دارای طبیعتی کوهستانی و جنگلی است که حدود ۸۰ درصد منطقه پوشیده از جنگل‌های انبوه بلوط است. بلندترین نقطه ارتفاعی در این شهرستان قله ورزرین با ارتفاع ۳۲۰۰ متری از سطح دریا است. فاصله تا مرکز استان ۷۰ کیلومتر است.
اقتصاد این شهرستان بر پایه و اساس کشاورزی و دامداری است.
-کشاورزی: دارای 13هزار هکتار اراضی حاصلخیز زراعی-میزان محصولات کشاورزی40هزار تن
-دامداری: دارای100 هزار دام سنگین و سبک
واحدهای تولید کوچک و بزرگ شهرستان: در این شهرستان 4 واحد تولیدی کوچک و نیمه بزرگ فعالیت دارند
-دارای یک کارخانه تولید الکل
از دیگرصنایع اقتصادی شهرستان فرش بافی می باشد بطوری که در این شهرستان تعداد تقریبی 500 بافنده فعالیت می نمایند که ماهیانه مقدار 250 متر مربع فرش دستباف تولید و به بازار فروش کشور عرضه می نمایند . از نظر اشتغال مردم مردم این شهرستان در سه بخش کشاورزی و دامپروری، خدمات و صنعت فعالیت دارند که بخش کشاورزی و دامپروری بیشترین سهم اشتغال مردم شهرستان را به خود اختصاص داده است و نرخ بیکاری حدود 13 درصد می باشد.
دیدنی های بدره
روستای کلم : یکی از شاهکارهای طبیعت در استان ایلام وجود روستاهای سرسبز در تمام فصول است که علاوه بر زیبایی استان به جذب گردشگران و مسافران بخصوص در فصل بهار کمک می کند، روستای کلم از توابع شهرستان بدره در فاصله ۳۰ کیلومتری شمال غربی این شهر و ۱۲۰ کیلومتری جنوب شرقی ایلام قرار گرفته است. چشمه و باغات سرسبز، مناظر و چشم‌اندازهای بسیار کم نظیری در این روستا وجود دارد ضمن اینکه رودخانه پرآب و خروشان کلم که از ارتفاعات شمالی کبیرکوه سرچشمه میگیرد پس از مشروب نمودن باغات و اراضی پایین دست به رودخانه سیمره میریزد.
آتشکده کلم : آتشکده کلم مربوط به اواخر دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان دره شهر، بخش بدره، روستای کلم واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۴ مرداد ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۹۵۳۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. روستای کلم، از توابع بخش بدره شهرستان دره شهر، با مختصات جغرافیایی ۴۶ درجه و ۵۴ دقیقه طول شرقی و ۳۳ درجه و ۲۱ دقیقه عرض شمالی، در فاصلة ۳۰ کیلومتری شمال غربی شهر بدره و ۱۲۰ کیلومتری جنوب شرقی شهر ایلام قرار گرفته است. روستای کلم که در میان کوهها و ارتفاعات کبیرکوه در یک دره سرسبز با میانگین ارتفاع ۱۵۰۰ متر از سطح دریا واقع شده، اقلیمی معتدل و کوهستانی دارد و آب و هوای آن در فصول بهار و تابستان معتدل و مطبوع و در زمستان سرد است. رودخانة کلم در کنار روستا جریان دارد و طراوت و شادابی خاصی به آن میبخشد. روستای کلم قدمت طولانی سکونت انسانی دارد. بررسی آثار باقیمانده از جمله قلعه و آتشکده، احتمال قدمت و سابقه تاریخی روستا به دوران مادها را افزایش داده است. بقعه جابربن انصاری و بنای سید تاجالدین نیز در نزدیکی روستا واقع شدهاند. آتشكده كلم در شمال روستاي كلم ايلام در منطقه اي باستاني به وسعت ۲۲هزار متر مربع قرار دارد و از سنگ لاشه، سفال و ملات گچ ساخته شده است. باستان شناسان عقيده دارند اين آتشكده در دوره اسلامي ساخته شده است.
تنگه کافرین : تنگه کافرین یکی از بهترین و زیباترین مقاصد گردشگری ایلام است، شکل گیری تنگ های متعدد و زیبا در اطراف این کوه دیده می شود. تنگه ای که علاوه بر جاذبه ذاتی طبیعی خود، در برخی از آن ها یادگارهایی از تاریخ و پیشینیان ما به چشم می خورد. تنگه کافرین در۵۵ کیلومتری مسیر جاده ایلام /دره شهر و ۱۵ کیلومتری شهرستان بدره واقع است.رودخانه در این تنگه جریان دارد که پس از عبور از آن در شمال تنگه به رودخانه سیمره می ریزد.تنگه کافرین امروزه به یک مکان کاملا توریستی تبدیل شده واز همه اقصی نقاط استان به این منطقه سفر می کنند، بسیاری از جوانان در این منطقه قایق هایی برای مسافران و گردشگران تهیه کرده اند و لذت تفریح در کافرین را دوچندان کرده است.علاوه بر قایق سواری در رودخانه سیمره می توان با ماهیگیری از رودخانه بر تفریح و نشاط خود افزود، البته صحنه های چشم نواز عبور رودخانه بین تنگه چشم هر گردشگری را خیره می کند. آثاری از معماری صخره ای دوران پیش از تاریخ در این تنگه به چشم میخورد که نشان از قدمت و اهمیت آن دارد، جنگل های وسیع بلوط و گونه های جانوری مانند سنجاب ایرانی جذابیت های دیگریست که در این منطقه قابل مشاهده است.طول تنگه در حدود دو کیلومتر و ارتفاع آن از سطح دریا در حدود ۷۰۰ متر است. در یک کیلومتری مدخل ورودی تنگه برکه آب زمزم قرار گرفته است.
چشم اندازهای سیمره ایلام : رودخانه سیمره در شهرستان بدره از تلاقی رودخانه های قره سو و گاماسیاب شکل گرفته و در مرز ایلام و لرستان جریان دارد و تا انتهای حوزه کرخه ۶۵۰ کیلومتر طول دارد.رودخانه سیمره نامی بزرگ در استان ایلام محسوب می شود چرا که سیمره جزیی از تاریخ استان است و شهر تاریخی به همین نام در شهرستان دره شهر محل سد سیمره وجود دارد. به دلیل وجود این رود بزرگ، سدی در روستای چشمه شیرین از توابع بدره ساخته شده که باعث ایجاد جاذبه های گردشگری متنوعی شده است.
تنگه رازیانه: اگر اهل سفرهای ماجراجویانه و طبیعت گردی هستید، پیشنهاد می کنیم همین روزها سری به تنگه رازیانه در ایلام بزنید تا بتوانید یکی از جالب ترین پدیده های زمین شناسی را از نزدیک ببینید. دره باریک و عمیقی که در منطقه‌ای سرسبز قرار گرفته و در دل آن رودی جاری شده است. تنگه رازیانه که ظاهرا به دلیل رویش رازیانه های وحشی در نزدیکی آن به این نام معروف شده، در ۵۰کیلومتری جاده ایلام- دره‌شهر قرار دارد. جایی در نزدیکی روستای کوهستانی چنارباشی که تا شهر ایلام حدود ۴۵ کیلومتر فاصله دارد. طبیعت منطقه تنگه رازیانه آنقدر غنی و دیدنی است که سال های گذشته ۷۵ هکتار از اراضی این تنگه به عنوان اثری طبیعی- ملی معرفی و به فهرست میراث طبیعی کشور اضافه شد. بعد از آن بود که تنگه رازیانه، مورد توجه زمین شناسان و پژوهشگران هیدرولوژی و محیط زیست قرار گرفت تا شاید در آینده ای نزدیک به زیستگاهی امن و پربار برای حیات وحش غرب کشور تبدیل شود. برای رسیدن به این منطقه، باید راه باستانی «بدره- آبهر» به روستای «پشته ارشت» و «بردبال چنارباشی» را در پیش بگیرید و در میان راه از کوهپایه‌ها عبور کرده و بعد از عبور از روستای کلم به تنگه رازیانه برسید. با این حال اگر هنوز در فکر کشف مناطق بکر و دیدنی دیگر استان ایلام هستید، می توانید با ادامه این مسیر به روستای گنجه و بعد، به روستای پاکل گراب و منطقه چنارباشی برسید. در میانه راه، آثار متعددی از دوران های مختلف تاریخی به چشمتان خواهد خورد که سفر ماجراجویانه شما را رنگ و بوی تاریخی تری می دهند.
تنگه زرانگوش : تنگه زرانگوش واقع در شهرستان بدره دارای آثار خارق العاده طبیعی و تاریخی است که دیدن آنها برای هر گردشگری می تواند جذاب و دیدنی باشد. تنگه زارنگوش که حدود دو کیلومتر است با ارتفاع بسیار زیاد دارای بیش از ۱۲ آثار تاریخی و طبیعی است که بسیاری از آثار تاریخی آن از بین رفته است و زیر تخت سنگهای بزرگ دفن شده اند. تنگه زرانگوش از نظر طبیعی و تاریخی منطقه ای کم نظیر است که طبق گفته کارشناسان در این تنگه آثار تاریخی با قدمت پیش از تاریخ وجود دارد که هم اکنون به دلیل عدم حفاظت صحیح از بین رفته اند و این تنگه مجموعه ای کامل از آثار تاریخی و طبیعی است که حتی باید در سطح جهانی معرفی شوند. کارشناسان معتقد هستند این تنگه باید ثبت ملی شود و در فهرست آثار ملی کشور قرار گیرد و بعد از آن آثار داخل تنگه نیز شناسایی و ثبت شوند که متاسفانه تاکنون مطالعات دقیقی روی این تنگه صورت نگرفته است. ارتفاع این تنگه بالغ بر ۵۰۰ متر است و در تمام فصلها آب در درون تنگه جاری است و سالهای قبل در داخل تنگه بیشه زارها و درختان سر به فلک کشیده بوده و مناظر زیبایی داشته است که متاسفانه در این چند سال به علت بی توجهی باعث شده بیشتر این مناظر از بین برود.
تنگه لارت : تنگه باستانی لارت یکی از دیدنی های بدره است که در 2 کیلومتری جنوب شهرستان بدره قرار دارد. این تنگه در بخش ورودی خود حدود 990 متر و در انتهای خود حدود 1500 از سطح دریا ارتفاع دارد. قسمت انتهای تنگه لارت به دامنه‌های کبیرکوه می‌رسد که آب و هوای مطبوع آن منطقه لارت را به یکی از توریستی‌ترین مناطق ایلام تبدیل کرده است. تنگه لارت در قسمت انتهای خود به دو بخش تنگه غربی و تنگه شرقی تقسیم می‌شود و در محل تلاقی آنها تپه‌ای قرار دارد که از لحاظ باستانی دارای ارزش بسیار بالایی است. آنچه باعث شهرت و اهمیت این منطقه شده است، تپه‌های باستانی لارت بوده که قدمت آنها به دوران ساسانیان می‌رسد. به تنگه لارت که می‌روید، در کنار لذت بردن از مناظر خیره‌کننده، به گذشته و محل زندگی نیاکانمان سفر میکنید. پوشش گیاهی منطقه تنگه لارت از جنگل‌های تنک زاگرسی تشکیل شده است که در فصل بهار مناظری زیبا خلق می‌کنند. در بهار دامنه‌های سرسبز منطقه تنگه لارت پوشیده از چمن خواهد شد و محل مناسبی برای استراحت در پایان یک هفته‌ی شلوغ به شمار می‌رود. برای دسترسی به تنگه لارت می‌توانید از طریق جاده ارتباطی ایلام به بدره استفاده کنید. هنگام سفر به شهر بدره به تنگ کافرین و دریاچه سد سیمره نیز می‌توانید بروید و از چشم‌اندازهای زیبای آنها لذت ببرید. تنگه باستانی لارت در سال 1310 با شماره 8 در لیست آثار ملی ایران ثبت گردید.
.................
آرشیو
