اختصاصی طرفداری - از بین سه اسلحه مورد استفاده در مسابقات شمشیربازی، اسلحه اپه به دلیل نقش بسیار کمتر داور در اعطای امتیازات معمولا با کمترین مشکل داوری روبرو است، اما مسابقه نیمه‌نهایی المپیک 2012 لندن در اپه زنان بین بریتا هایدمن از آلمان و شین آ لام از کره‌جنوبی به یکی از جنجالی‌ترین مسابقات تاریخ شمشیربازی تبدیل شد. جایی که مجموعه‌ای از اشتباهات از سوی داور و وقت‌نگه‌دار موجب شکست شمشیربازی کره‌ای مقابل مدافع عنوان قهرمانی شد!
آشنایی با اسلحه اپه و قوانین شمشیربازی
اسلحه اپه قدیمی‌ترین و پرطرفدارترین اسلحه در رشته شمشیربازی است، در این اسلحه برخلاف سابر و فلوره تماس با نوک شمشیر به هر نقطه‌ای از بدن حریف منجر به کسب امتیاز خواهد شد، در صورت روشن شدن همزمان دو چراغ هم اعطای امتیاز بر عهده داور نیست و هر دو شمشیرباز امتیاز دریافت می‌کنند. همانند سایر مواد شمشیربازی، در اسلحه اپه هم سقف امتیازات عدد 15 است اما در صورت نرسیدن به این عدد، مسابقات اسلحه اپه در سه زمان سه دقیقه‌ای انجام می‌شود و در صورت تساوی در امتیازات، یک دقیقه زمان اضافه تعیین کننده شمشیرباز پیروز خواهد بود. اولین ضربه در وقت اضافی برای پیروزی در مبارزه کافی است اما برای مجبور کردن شمشیربازان به ریسک بیشتر، یک قرعه‌کشی در ابتدای وقت اضافه انجام می‌شود و در صورتی که امتیازی در وقت اضافه به ثبت نرسد، شمشیربازی که قرعه به نام وی در آمده، پیروز مسابقه خواهد بود. در وقت اضافه برخلاف زمان قانونی در صورت ضربه همزمان امتیازی به هیچکدام از دو شمشیرباز داده نخواهد شد.
جریان مسابقه
در روز 30 جولای 2012 در مرحله نیمه‌نهایی مسابقات اپه زنان بریتا هایدمن از آلمان قهرمان المپیک 2008 پکن به مصاف شین آ لام از کره‌جنوبی رفت، ورزشکاری که تا آن زمان موفق به بردن مدال انفرادی در مسابقات جهانی و المپیک نشده بود. هایدمن در راند نخست 2-1 از حریف خود پیش افتاد، راند دوم به دلیل عدم تمایل هر دو ورزشکار به هجوم، طبق قوانین شمشیربازی توسط داور بعد از گذشت یک دقیقه پایان‌یافته اعلام شد. در راند سوم شین ابتدا امتیاز عقب مانده را جبران کرد و در ادامه هر دو شمشیرباز سه ضربه همزمان به یکدیگر وارد کردند تا زمان قانونی این رقابت با نتیجه 5-5 به پایان برسد.
قرعه‌کشی ابتدای وقت اضافه به سود شین کره‌ای بود، با این حساب در صورت عدم کسب امتیاز در وقت اضافه این شمشیرباز کره‌ای بود که به رقابت فینال صعود می‌کرد. 30 ثانیه نخست وقت اضافه با احتیاط هر دو شمشیرباز سپری شد، هایدمن در 30 ثانیه دوم وقت اضافی اقدام به حمله کرد که تمام حملات وی با ضربات همزمان حریف کره‌ای پاسخ داده شد. کار به جایی کشید که تنها 1 ثانیه روی تابلو سالن باقی‌مانده بود. در این حالت با دستور "آله" داور اتریشی به معنی شروع، هایدمن اقدام به حمله کرد که باز هم با ضربه همزمان شین روبرو شد، دستور شروع مجدد داور بار دیگر با ضربه همزمان دو شمشیرباز همراه بود. این دو حمله در حالی انجام شد که تابلوی سالن همچنان 1 ثانیه را برای زمان این مسابقه نمایش می‌داد! در این لحظه بدون اینکه رقابت مجددا آغاز شده باشد زمان به عدد صفر رسید، اتفاقی که تماشاگران کره‌ای حاضر در سالن آن را به عنوان پایان مسابقه قلمداد کردند. داور اتریشی بعد از لحظاتی صحبت با وقت‌نگه‌دار 1 ثانیه را به جای خود بازگرداند و در مرتبه سوم این بار هایدمن بود که موفق شد با اصابت شمشیر خود به بدن شین با نتیجه 6-5 به پیروزی برسد!
اعتراض، جنجال و اشک
پس از ضربه هایدمن، داور مسابقه بعد از لحظاتی مشورت ورزشکار آلمانی را به عنوان فرد پیروز اعلام کرد، اما اعتراض مربی کره باعث شد که هر دو شمشیرباز همچنان در میانه پیست منتظر رای نهایی باقی بمانند، مربی کره‌جنوبی اعتقاد داشت که سه شروع مجدد در یک ثانیه غیرممکن است و زمان قبل از ضربه آخر هایدمن به پایان رسیده است. در این هنگام چند تن از مقامات فدراسیون جهانی شمشیربازی به کنار میز داور آمدند و سرانجام بعد از 25 دقیقه مشورت رای اولیه تایید شد تا بریتا هایدمن که در نوبت اول اعلام پیروزی خود رای داور را باور نکرده بود، با خوشحالی و به عنوان فرد پیروز سالن مسابقات را ترک کند. بعد از اعلام رای نهایی شین آ لام به دستور مربی خود روی پیست مسابقات نشست و به مدت 45 دقیقه حاضر به ترک سالن مسابقات نشد، در حالی که مربیان و مقامات کره‌ای در پشت صحنه همچنان به اعتراضات خود ادامه می‌دادند و امیدوار به تغییر رای بودند. سرانجام با دخالت چند تن از مقامات بلندپایه فدراسیون جهانی شین با چشمانی گریان مجبور به ترک سالن شد، این در حالی بود که از لحظه ثبت 1 ثانیه روی تابلوی مسابقات تا لحظه‌ای که شین از سالن مسابقات بیرون رفت، بیش از 73 دقیقه زمان به طول انجامید!
چه کسی اشتباه کرده بود؟
در ورزش شمشیربازی تابلوی سالن زمان را بر حسب ثانیه نشان می‌دهد، به این معنی که حتی اگر 0.001 ثانیه از زمان مسابقه باقی‌مانده باشد تابلوی سالن باز هم عدد 1 ثانیه را به عنوان زمان باقی‌مانده نمایش خواهد داد. بر اساس اعلام فدراسیون جهانی بعد از بررسی کامل این حادثه در نوبت اولی که تابلوی سالن عدد 1 ثانیه را نشان می‌داد در واقع 0.920 ثانیه زمان باقی مانده بود، پس از اولین حمله ناموفق هایدمن این زمان به 0.600 ثانیه و پس از حمله دوم به حدود 0.200 ثانیه رسیده بوده است، زمانی که برای رساندن تیغه شمشیر به بدن حریف کافی نیست. در این لحظه وقت‌نگه‌دار مسابقات در حالی که مسابقه متوقف بود با زدن دکمه شروع موجب صفر شدن و پایان زمان رقابت می‌شود. داور مسابقه که متوجه این اشتباه شد از وقت‌نگه‌دار خواست تا 1 ثانیه را بار دیگر روی تابلو بازگرداند. اما مشکل اینجا بود که اضافه کردن 0.200 ثانیه روی تابلو ممکن نیست و وقت‌نگه‌دار برای اجرای دستور داور مجبور بود یک ثانیه کامل به زمان اضافه کند، به همین دلیل، زمان باقی‌مانده از دو دهم ثانیه به یک ثانیه کامل افزایش پیدا کرد و شمشیربازی آلمانی با استفاده از همین 0.8 ثانیه‌ای که به شکل تصادفی به او هدیه شده بود توانست ضربه پیروزی بخش را وارد کند.
اما اشتباهات داور و وقت‌نگه‌دار به همین‌جا ختم نمی‌شد. با بررسی بسیار دقیق ضربه هایدمن به نظر می‌رسد که از لحظه دستور شروع مجدد داور تا زمانی که هایدمن ضربه نهایی را وارد می‌کند، اندکی بیش از یک ثانیه زمان سپری شده است و در واقع شاید اگر وقت‌نگه‌دار دکمه آغاز را دقیقا همزمان با دستور "آله" داور فشار می‌داد همان یک ثانیه کامل هم قبل از ضربه هایدمن به پایان رسیده بود. و البته داور اتریشی مسابقه هم در این حادثه بی‌تقصیر نبود. در هر سه نوبتی که هایدمن در فاصله 1 ثانیه تا پایان به حریف کره‌ای حمله کرد، وی فاصله لازم را با حریف قبل از دستور شروع داور رعایت نکرده بود، نکته واضحی که از چشمان داور مسابقه دور ماند و به شمشیرباز آلمانی کمک کرد تا زمان کمتری را برای رسیدن به حریف و زدن ضربه نهایی صرف کند.
پس از ماجرا
مسابقات ردهبندی و فینال این ماده قرار بود دقیقا بعد از این رقابت نیمه‌نهایی برگزار شوند، شین که با چشمانی اشک‌بار به رختکن رفته بود، دقایقی بعد به سالن مسابقات بازگشت و در حالی که حمایت تماشاگران حاضر در سالن را هم همراه خود داشت، در رقابت ردهبندی 15-11 مغلوب شمشیربازی از چین شد تا مدال برنز را هم از دست بدهد. هایدمن هم دقایقی بعد در رقابت فینال مقابل یانا شمیاکینا از اوکراین قرار گرفت، این مسابقه در زمان قانونی 8-8 به پایان رسید، این بار در قرعه‌کشی ابتدای وقت اضافه شانس با شمشیرباز آلمانی یار بود اما حریف اوکراینی در میانه‌های وقت اضافی ضربه نهایی را به هایدمن وارد کرد تا مدافع عنوان قهرمانی در تکرار مدال طلای خود ناکام بماند.
سکوی این ماده، هایدمن با مدال نقره نفر اول از چپ
فدراسیون جهانی شمشیربازی در بیانیه‌ای با قبول اشتباه انسانی در ثبت این نتیجه اعلام کرد که بعدا در مراسمی یک مدال افتخاری به شین آ لام اهدا خواهد کرد، اما شمشیرباز کره‌ای با سرباز زدن از دریافت این مدال گفت که این نتیجه را نخواهد پذیرفت و خود را شایسته مدال واقعی المپیک می‌داند.
5 روز بعد در مسابقات تیمی اپه زنان، تیم آلمان در دور اول مقابل چین شکست خورد و حذف شد، اما تیم کره‌جنوی که شین آ لام را در اختیار داشت با شکست رومانی و امریکا به فینال المپیک صعود کرد و در این مرحله با شکست مقابل چین به مدال نقره المپیک رسید تا این شمشیرباز کره‌ای المپیک لندن را بدون مدال ترک نکند. ذکر این نکته ضروری است که در صورت سخت‌گیری فدراسیون جهانی شمشیربازی، شین و مربیان وی به دلیل ترک نکردن سالن مسابقات بعد از اعلام رای نهایی داور و ایجاد اختلال 45 دقیقه‌ای در روند مسابقات طبق قوانین می‌باید با کارت مشکی به منزله اخراج از مسابقات روبرو می‌شدند. در صورت دریافت کارت مشکی شمشیرباز کره‌ای علاوه بر از دست دادن فرصت کسب مدال برنز در بخش انفرادی، از همراهی تیم کره‌جنوبی در بخش تیمی نیز محروم می‌شد.
شین (نفر دوم از راست) فاتح مدال نقره تیمی همراه تیم کره‌جنوبی
ویدیو این حادثه
فیلم 10 ثانیه پایانی این رقابت در وقت اضافی و حواشی پس از آن را در زیر مشاهده میکنید.
