اَردَکان شهری است در بخش مرکزی استان یزد ایران. اردکان یکی از شهرستان‌های استان یزد است. بر پایه سرشماری سال ۱۳۹۵، جمعیت این شهرستان برابر با ۹۷۸۷۰ نفر بوده‌است. اردکان به معنی سرزمین مقدس که از دو کلمه ارد+کان تشکیل شده‌است که ارد به معنی مقدس و کان به معنی سرزمین است. برخی نیز معتقدند که اردکان از کلمه پهلوی «ارتاکان» یا «ارتاکن» به معنی راستی و درستی گرفته شده است (پیری اردکانی، 1385: 10) بطور مثال شیبانی در پژوهش خود در ارتباط با مستند سازی بافت تاریخی داخل حصار اردکان، نام‌های قدیمی اردکان را آرتاکان، آرتاکنی و آرتاکاوا ذکر می کند (شیبانی، 1381: 4). اردکان در کتب تاریخی به یونان کوچک مشهور است و در سال‌های اخیر به واسطه اینکه زادگاه نظریه پرداز گفتگوی تمدن‌ها بوده، به شهر گفتگو و لبخند شهره شده است.
برخی سابقه شهر اردکان را به بعد از اسلام می‌رسانند. این در حالی است که نام اردکان و ریشه آن به زبانهای باستانی ایران باز می‌گردد. مطابق منابع، هسته اولیه شهر اردکان در گذشته، محلی در ۱۰ کیلومتری شمال شهر اردکان فعلی بوده است که اکنون زردُک نامیده میشود که بعد از اسلام نیز محل سکونت بوده است. می‌توان خرابه‌های خانه‌های مسکونی، مسجد و بازار و قلعه و حسینیه قدیمی اردکان را در آن مشاهده کرد. علت تغییر مکان روستا به قسمت‌های پایینتر، پیدا شدن آب شیرین در قسمت‌های کنونی شهر اردکان است. گفته شده اولین هسته شهر اردکان کنونی در قرن هشتم هجری قمری بنیاد گذاشته شد. در مورد وجه تسمیه اردکان گفته شده که این نام از دو بخش «ارد» و «کان» تشکیل شده که ارد به معنای مقدس(به احتمال بسیار ریشه در ارت اوستایی در معنای راستی دارد) و کان در معنای جایگاه و مکان است. بر این اساس احتمال می‌رود که بانیان شهر اردکان یا ارتاکان زرتشتی بوده باشند.از لحاظ تاریخی شهر اردکان از دوره افشار به بعد جزی ایالت یزد بوده و در تمام دوره قاجار نیز جزو این ایالت محسوب می‌شد.
اردکان دارای قناتهای متعددی است. با همه اهمیتی که قنات‌ها در تداوم حیات متعادل و زاینده کویر دارند، امروزه، در اثر ورود و رواج شیوه‌های غیر بومی همچون چاه‌های عمیق در کویر، بیشتر قنات‌ها یا به‌طور کامل خشک هستند یا در آستانه خشک شدن. از مهم‌ترین معادن اردکان و ایران می‌توان به معدن سنگ آهن چادرملو، و اورانیم ساغند اشاره کرد. معادن باریت، سیلیس، سنگ‌های ساختمانی، و خاک مرغوب آن جهت صنایع کاشی نمونه‌های مورد اشاره هستند.
یکی از محصولات تولیدی در اردکان کنجد می‌باشد و ارده و حلوا ارده (که از کنجد به دست می‌آید) از سوغاتی‌های مشهور این شهر می‌باشد. یکی دیگر از مهم‌ترین محصولات تولیدی در اردکان پسته می‌باشد. اکثر مزارع پسته در منطقه احمدآباد، چاه افضل و حسن ابادانارکی وجود دارد. یکی از مناطقی که دارای پسته زارها و مزارع پسته زیاد می‌باشد منطقه معروف به دم کفتار که از جاده اردکان چوپانان سمت چپ قابل مشاهده است.
شهرستان اردکان در تقسیمات جدید کشوری ایران که در زمان رضا شاه پهلوی شکل گرفت، یکی از بخش‌های شهرستان یزد بود. به تصویب هیئت وزیران در یازدهم تیر ۱۳۲۴ بخش اردکان از یزد جدا و شهرستان مستقلی شد. میبد، عقدا و خرانق نیز بخش‌های آن شدند. اما با تغییر دولت، هیئت وزیران در ۲۳ آبان ۱۳۲۴ تصمیم قبلی را لغو و اعلام کرد که اردکان همچنان از بخش‌های شهرستان یزد باقی خواهد ماند. پس از انقلاب، میبد از اردکان مستقل و شهرستان جداگانه‌ای شد.
شهر اردکان در طول جغرافیایی ۵۳ درجه و ۴۸ دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی ۳۲ درجه و ۲۰ دقیقه شمالی واقع شده است. اردکان بر سر راه تهران به کرمان و بندرعباس واقع شده که این راه از مرکز شهر (جاده سنتو یا دکتربهشتی) میگذرد و در قلب کویر مرکزی ایران جای دارد. موقعیت قرارگیری شهر در دشت یزد-اردکان می باشد. در قسمت غربی شهر آبادی های دهستان عقدا، در قسمت جنوبی دهستان بفروئیه میبد ، در قسمت شرقی دهستان زرین قرار دارند. شهر اردکان از جنوب به شهر میبد، از شمال به باغات پسته، از غرب به زمین های زراعی و از شرق به خانه باغهای معدودی محدود میشود. مساحت شهر اردکان ۲۸۶۸ هکتار است. فاصله هوایی شهر اردکان تا تهران ۴۴۶ کیلومتر، فاصله زمینی شهر تا یزد ۶۰ کیلومتر و تا میبد ۱۰ کیلومتر است. از نظر توپوگرافی، بخش عمده شهرستان با خط تراز تقریبی ۱۵۰۰ متر محدود می شود. تنها حدود ۵% مساحت شهرستان کوهستانی بوده و ارتفاع متوسط شهرستان از سطح دریا ۱۲۳۴ متر است. در محدوده شهرستان بلندترین نقطه ارتفاعی مربوط به کوه خوانزا با ارتفاع ۳۱۵۸ متر است. بلندی شهر اردکان از سطح دریا ۱۰۳۵ متر است. ارتفاعات موجود در شهرستان اردکان به شرح زیر است:
کوه هریشت (ارتفاع ۱۹۳۹): ۱۲ کیلومتری شمال شرقی اردکان(محل قرارگیری پیرانگاه پیر سبز هریشت، زیارتگاه، زرتشتیان)
کوه چک چک (ارتفاع ۲۷۴۵): ۳۸ کیلومتری شرقی اردکان(در دامنه غربی آن محل زیارتگاه زرتشتیان، پیرسبز چک چکو)
کوه تپه ریگ (ارتفاع ۱۶۰۵): ۲۵ کیلومتری شمال شرقی اردکان
کوه های خرانق (ارتفاع قله ۳۱۹۹ متر): جنوب شرقی شهرستان
کوه های ندوشن (ارتفاع ۲۸۱۷ متر): غرب شهرستان
مردم اردکان آریایی نژاد و ایرانی الاصل هستند و به زبان فارسی و لهجه یزدی سخن می گویند. بیشتر مردم شهر مسلمان و شیعه جعفری هستند و شماری زرتشتی نیز در ناحیه زندگی می کنند. از جمعیت شهر اردکان ۶/۹۹% مسلمان و ۴/۰% زرتشتی، مسیحی و… هستند. از ویژگی‌های خاص این مردم پایبندی اعتقادی و سخت‌کوشی و قناعت‌پیشگی را می‌توان نام برد. این خاصیت مردم اردکان بی‌تاثیر از اقلیم کویری و خشک منطقه نیست. شغل مردم شهر اردکان بیشتر کشاورزی و پرورش باغهای پسته است و برای اینکه بتوانند مشکل کمبود آب را رفع کنند، به احداث قنوات روی آورده‌اند. وجود قناتهای بسیار در شهر، نشان از واقعیت امر دارد، که بسیاری از این قنات‌ها امروز خشک شده‌اند. امروزه با تاسیس کارخانجات فولاد در شهر اردکان بسیاری از مردم شهر به کار در کارخانجات روی آورده‌اند.
آنطور که از منابع و مآخذ بر می‌آید، اردکان در گذشته محلی در ۱۰ کیلومتری شمال اردکان واقع شده و اکنون زردک( Zardok) نامیده میشود و به رغم گذشت زمان می‌توان خرابه‌های خانه‌های مسکونی، مسجد و بازار و قلعه و حسینیه قدیمی اردکان را در آن مشاهده کرد. علت تغییر محل شهر را بعضی جاری شدن آب شیرین در محل فعلی اردکان ذکر کرده‌اند.
از متون تاریخی قدیم چنین مستفاد میشود که رودخانه بزرگی از زابلستان تا کرمان و یزد و نزدیکی نائین ادامه داشته است و همچنین دهها رودخانه فصلی و آبهای سطحی از جنوب به شمال در جریان بوده که اینها همه می تواند منشاء تجمع مردم در این منطقه باشد. از طرفی دیگر شیب ملایم زمین از جنوب به شمال موقعیت را برای احداث قنات مناسب می‌نموده به همین جهت عامل اقتصادی یا آب و زمین مناسب برای کشاورزی باعث بوجود آمدن این شهر کویری گردیده است. اولین هسته شهر فعلی اردکان از قرن هشتم هجری پایه گذاری شده، بطوریکه محلات اطراف میدان قلعه و محله چرخاب از محلات قدیمی و نسبتاً سالم این شهر محسوب می شوند. از شواهد بر می‌آید که پس از تعیین محل جدید شهر اردکان، اولین بنا در محل میدان قلعه فعلی بنا شده است. پس از گذشت مدتی بر اثر ازدیاد جمعیت میدان بالاده را در جنوب و مسجد زیرده از این میدان است. سپس در کنار مسجد جامع، بازار بزرگ و چهار سوق و حمام بازار را بنا کردند.
در کتاب یزد نامه به اردکان اشاره شده و از آن به محل توطن علما و حکما در قدیم الایام (حدود قرن هفتم هـ.ق) یاد شده که به یونان کوچک اشتهار داشته و دارای مساجد، خوانق، عمارات، باغات، بیوتات بوده و محل زندگی علما و فضلا بوده که هر یک منازل دلگشا و بساتین روح افزا در آن ساخته اند. در گذشته دور نیمه شمالی یزد محل دریاچه ای بزرگ بوده که از منطقه حوض سلطان در جنوب ری تا شمال دشت یزد ادامه داشته (دریاچه ساوه) که امروزه اثری از آن باقی نمانده است. خشکیدن این دریاچه را از وقایع هنگام میلاد پیامبر اسلام می دانند و سه دیه ی بیده، عقدا و میبد در کنار این دریا بودند و محل کنونی شهر اردکان زیرآبهای دریای ساوه قرار داشته است.
شهرستان اردکان با دارا بودن صنایع متعدد فولاد، کاشی، شیشه، نساجی و بیشترین تعداد کوره پخت آهک، آسفالت، آجر و صنایع تولید شن و ماسه و بیشترین تعداد معادن فلزی و غیرفلزی و وجود کویرهای بکر وسیع و مناطق و زیستگاه‌های طبیعی در استان از اهمیت و جایگاه مهمی برخوردار می‌باشد و رتبه اول صنعتی و معدنی و وسعت را دربین شهرستان‌های استان به خود اختصاص داده است.
در حوزه طبیعی شهرستان اردکان با دارا بودن تنها پارک ملی استان و یک منطقه حفاظت شده و یک پناهگاه حیات وحش دره انجیر به عنوان اخرین ذخیره گاه یوزپلنگ ایرانی در حوزه کویر مرکزی ایران با وسعتی بالغ بر ۴۰۰ هزار هکتار و علیرغم خشکسالی‌های سال‌های گذشته و تلفات حیات وحش و مشکلات ناشی از خشکسالی‌ها و تخریب زیستگاه‌ها و فعالیت گسترده معادن این اداره با اجرای اقدامات مبارزه با خشکسالی و پروژه‌های عمرانی و احداث ۲۷ مورد منبع و آبشخوار با حجمی بالغ ۱۸۱۰ مترمکعب و اجرای طرح‌های آبخیزداری و جلوگیری از هجوم دام و شتر به عنوان الگو در کشور در راستای طرح‌های مقابله با خشکسالی مطرح می‌باشد.
جاذبه های اردکان
پیر سبز چک چک : یکی از معروف ترین جاذبه های گردشگری اردکان زیارتگاه چک چک زرتشتیان است. این زیارتگاه هر سال ۴ روز را میزبان زرتشتیان است و آنان برای زیارت به این عبادتگاه می آیند. جشن مهرگان هر سال در این زیارتگاه برپا میشود و زرتشتیان زیادی به این مکان می آیند.این زیارتگاه که به پیر سبز معروف است در شهرستان اردکان و در میان کوه های اردکان و انجیره نیز واقع شده است. از جمله امکاناتی که در این عبادتگاه وجود دارد نیز عبارت از برق، آب آشامیدنی و تعدادی اتاق برای استراحت می باشد. علت نام گذاری این این عبادتگاه به چک چک یا چک چکو برگرفته از صدای قطرات آب است که از صخره ی این عبادتگاه می چکد و به داخل یک منبع ذخیره می ریزد.
پیر سبز هریشت : از دیگر زیارتگاه های زرتشتیان در ادکان پیر سبز هریشت است که اهالی این شهر باور دارند که یکی از کنیزهای بانوی یزدگرد ساسانی در آن ناپدید شده است. همین داستان سبب شده که این زیارتگاه در بین مردم بسیار معروف شود. این نیایشگاه هر سال در روز ۱۸ نوروز محلی برای جمع شدن زرتشتیان و انجام مراسم های چون جشن، پایکوبی و زیارت است. زرتشتیان شریف آباد هم چشنی با نام جشن هیرومبا نیز برگزار می کنند و در این جشن آتشی هم نیز برپا می کند و به نیایش می پردازند. آن ها تا پیش از غروب آفتاب در نیایشگاه پیر هریشت حضور دارند. این نیایشگاه در ۹۰ کیلومتری غرب یزد و ۱۵ کیلومتری اردکان در دامنه های کوه نیز واقع است.
مسجد جامع اردکان: در هر شهری یک مسجد جامع تقریبا وجود دارد، در شهر اردکان هم یک مسجد جامع در سال ۱۰۱۶ قمری ساخته شده که در قدمت آن به دوره صفوی برمی گردد. این مسجد حدود ۵ بار تعمیر شده است و در ورودی آن بسیار زیبا و با ارزش است و با صدها قطعه چوب پنج ضلعی که ظرافت بسیار دارد نیز ساخته شده است. بر روی این در با خط کوفی کلمات «الله» و «محمد» نوشته شده است. این مسجد جامع در سال ۱۳۷۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
پارک ملی سیاهکوه: پارک ملی سیاهکوه که گونه‌های جانوری و گیاهی نادری را در خود دارد، تنها پارک ملی استان یزد است که در شهرستان اردکان واقع شده است. متاسفانه به دلیل بی‌توجهی، این گونه‌های نادر در معرض تهدید قرار گرفته‌اند. در حال حاضر بیش از ۷۸ هکتار از این منطقه حفاظت‌شده، عنوان پارک ملی را دریافت کرده است. با وجود بارندگی کم در سال‌های پرباران، تنوع گونه‌های گیاهی موجود در این پارک، شگفت‌انگیز است. گونه‌های جانوری موجود در این پارک نیز بی‌نظیر هستند.
خانه تقدیری اردکان: عمارتی در شهر اردکان وجود دارد به نام خانه تقدیری که متعلق به یکی از تجار دوران قاجار در این شهر بوده که نام وی تقدیری نیز بوده است. این خانه به سبک خانه های یزدی به صورت چهار وجهی ساخته شده و در دو بخش اعیان نشین و نوکرنشین نیز ساخته شده است. اتاق های این خانه پنج در یا سه در هستند که درها با شیشه های رنگارنگ و کوچک تزئین شده اند. اتاق‌های خانه در اطراف حیاط مرکزی قرار دارند و به طور کلی خانه تقدیری ۲ طبقه و یک بادگیر بلند نیز دارد.
کاروانسرا و برج ارجنان: از جمله بناهای دوره قاجار در اردکان کاروانسرا و برج ارجنان هستند که به دستور مرحوم حاجی شیخ آقابابا هرندی نیز ساخته شده است. ارتفاعی برجی که در این کاروانسرا قرار دارد ۸ متر است و ارتفاع کاروانسرا از ۳ متر شروع شده و سه اتاقک دارد. برج در سمت شمال جاده و رو به روی رباط ارجنان قرار دارد. در گذشته این روستا در کنار جاده یزد-نایین قرار داشته و برج از رونق خوبی برخوردار بوده و کاروانسرای آن محل استراحت رهگذران و مسافران بوده است. این کاروانسرا و برج ارجنان در سال ۱۳۸۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
کوچه ضیایی: استان یزد پر از کوچه های باریک با سقف های پوشیده می باشد که قدم زدن در آن ها حال خوشی را برایتان به ارمغان می آورد. دلیل سقف دار بودن کوچه های یزد هم جلوگیری از تابیدن آفتاب بر سر مردم بوده است. کوچه ای به نام ضیایی در اردکان وجود دارد که با توجه به بافت قدیمی که دارد که جاذبه های تاریخی نظیر مسجد چرخاب و خانه ضیایی ها را در خود جای داده است و می توانید علاوه بر پیاده روی در آن از این جاذبه های دیدن کنید. به غیر از خانه های گفته شده در این کوچه خانه‌های انصاری، ضیائی، مجد العلما (سروری) و خانه سنائی در این کوچه هستند. در مجموع این چهار خانه‌ی تاریخی که ثبت ملی هم شده‌اند، به عنوان هتل و محل اقامت گردشگران، با نام «مجموعه پردیس اردکان» بهره‌برداری خواهند شد.
موزه مردم‌شناسی اردکان: موزه مردم‌شناسی اردکان اولین موزه اردکان است که سال ۱۳۷۰ با تلاش‌های علی سپهری، محقق و پژوهشگر اردکانی افتتاح شد. این موزه ابتدا در تربیت معلم اردکان بود و سپس به زیرزمین کتابخانه فاضل منتقل شد. این موزه اولین موزه مردم‌شناسی یزد و نخستین موزه خصوصی این استان است که امروزه بخش‌های مختلفی شامل مرم‌شناسی، گیاه‌شناسی، جانورشناسی، بخش فرهنگی، باستان‌شناسی، موزه کودک و بخش اسناد دارد. از نظر محتویات و اشیای درون موزه، موزه اردکان گنجینه منحصربه‌فردی دارد که با تلاش مالک موزه و هدایای مردم اردکان گردآوری شده است.
غار اشکفت یزدان: در روستای هفتهر در کوه بلندی به نام اشکفت غاری به همین نام نیز وجود دارد که در ۷۰ کیلومتری اردکان واقع شده و دارای ۳ حوضچه می باشد و آب هایی که از سقف این غار می چکد در این حوضچه های ذخیره می شود. این غار باستانی، از غارهای مقدس زرتشتیان است و هر سال، تعداد زیادی از زرتشتیان هند به این غار می‌آیند و شبی را در آن می گذرانند. راه ورودی غار بسیار دشوار است، اما داخل غار محوطه وسیعی است که ظرفیت ۱۰۰۰ نفر را دارد. برای دسترسی به این غار به طور کامل نمی توانید با اتومبیل بروید باید بخشی از آن که حدود ۳ ساعت پیاده روی می شود را پیاده بروید و از صخره های صعب العبور که شیب نسبتا زیادی هخم دارد عبور کنید.
مسجد حاج محمد سعیدا: مسجدی در شهر اردکان وجود دارد که به مسجد چرخاب نیز معروف است و در محله ی چرخاب نیز واقع شده است. این مسجد از کوچه ای به حسینیه چرخاب نیز متصل است و به دو بخش تابستانی و زمستانی نیز تقسیم شده است. دسترسی به وضوخانه مسجد از طریق کوچه ای که در مرز قسمت تابستانی و زمستانی مسجد قرار گرفته، امکان پذیر است. در قسمت تابستانی مسجد ۳ بادگیر وجود دارد که تقریبا ۳۰ سال جوان تر از بخش زمستان مسجد است. طاق و تویزه‌های کوتاه در مدخل ورودی شبستان، علاوه بر تامین گرما در زمستان، زیبایی خاصی به این مسجد داده است.
کوه ريگ اردکان: کوه ريگ اردکان در شش کيلومتری کوههای جنوب غربی روستای سروعليا در شهرستان اردکان واقع شده است. در دل کوههای اين روستا، يک کوه پوشيده از شن وجود دارد که منطقه‌ای بکر را به وجود آورده است.کوه ريگ اردکان به دلیل موقعیت خاص آن حتی هنگام بارش برف تا مدت زمان طولانی به عنوان پیست اسکی قابل استفاده است. این پیست همیشه در اولین بارش برف زمستانه میزبان اهالی روستای سروعلیا است ولی به دلیل عدم آگاهی، مردم استان بخصوص اردکانی‌ها و همچنین گردشگران از این نعمت خدادادی بی‌بهره می‌مانند. این پیست به نظر قابل قیاس با پیست‌های شنی خوب کشور است که می‌تواند میزبان علاقه‌مندان به ورزش اسکی روی ماسه نیز باشد. در مجاورت این منطقه‌ی تفرجگاهی، وجود چندین چاه زغال و سنگ‌های جالب، همچنین یک اصله درخت کسیدون که قدمتی چند صد ساله دارد، به این منطقه جلوه‌ای ویژه داده است. کویر اردکان با وسعتی حدود ۱۳۰۰ کیلومترمربع در چاله ای بیابانی قرار دارد که از سمت شمال به ارتفاعات سیاه کوه و تپه های کلوت،از باختر به کوههای نایین،از جانب خاور به رشته کوه خرانق و از سوی جنوب به رشته های عقدا و شیر کوه محدود می‌گردد. این منطقه آبوهوایی گرم و خشک با زمستانهای نسبتا سرد دارد.میانگین بارش سالیانه در شهر اردکان،بنابر آمار دهساله،۵۲ میلیمتر است. کوه ریگ در شش کیلومتری کوههای جنوب غربی روستای سروعلیا در شهرستان اردکان واقع شده است. در دل کوههای این روستا، یک کوه پوشیده از ماسه وجود دارد که منطقه‌ای بکر را به وجود آورده است.
امامزاده نورالدین: مقبره امامزاده نورالدین (علیه السلام) در بخش مرکزی شهرستان سپیدان، شهر اردکان واقع شده است. امامزاده نورالدین نیز به امامزاده سیدسلطان نورالدین علی بن ابراهیم علوی غازی (علیه السلام) معروف می باشد. نسب ایشان با سیزده واسطه به محمدحنفیه فرزند امام علی (علیه السلام) می رسند. بنای ساختمان اصلی آن به دوره دیلمیان بازمی گردد که بر اثر آسیب های جدی که به آن وارد شده بود در دوران صفویه به دستورامام قلی خان بازسازی کامل شد. این بنا درچ ند دوره دیگر نیز مورد بازسازی قرار گرفت که از جمله آنها می توان به سال ۱۲۸۳هـ.ق در زمان حکومت فرمانفرما و ۱۳۰۹ به فرمان اویس میرزامعتمدالدوله ثانی والی فارس اشاره کرد. ساختمان مذکور در نقطه بلندی از شهر اردکان واقع شده که به دلیل رؤیت تمام منطقه چشم اندازی بسیار زیبا و چشم انداز مصفائی دارد. اطراف آنرا چنارهای کهنسال سایه گستراحاطه کرده و نهرهای آب در اطراف و مجاور آن روان است که محیط دل انگیزی را فراهم نموده و همین امر باعث جذب گردشگران و مسافرین شده است.
اقامتگاه بوم گردی ماه بی بی اردکان : اقامتگاه بوم گردی ماه بی بی اردکان جهت ارائه خدمات به گردشگران در اسفندماه سال ۱۳۹۵ مرمت شد. این اقامتگاه که از خانه های بازمانده از دوران صفویه است، دارای ۸ باب اتاق می باشد. اقامتگاه ماه بی بی اردکان که به سبک سنتی طراحی شده است، علاقه مندان زیادی را به این سبک معماری به خود جذب کرده است. هتل ماه بی بی اردکان در بافت تاریخی این شهر واقع است و دسترسی آسانی به نقاط مختلف شهر دارد. خانه سنتی ماه بی بی اردکان دارای یک بادگیر و پایاب متصل به قنات است که از مزایای این هتل به شمار می آید. اقامتگاه ماه بی بی با قدمت بیش از ۳۰۰ سال، پذیرای گردشگران می باشد. به دلیل حفظ معماری سنتی و القاء حسی نوستالژیک، اتاق های اقامتگاه بوم گردی ماه بی بی اردکان فاقد تلویزیون، یخچال، حمام و سرویس بهداشتی هستند، برای آسایش هرچه بیشتر مهمانان، حمام و سرویس بهداشتی ایرانی و فرنگی به صورت عمومی در محوطه اقامتگاه تعبیه شده است. همچنین آشپزخانه با امکان پخت و پز و یخچال نیز به صورت عمومی در حیاط اقامتگاه وجود دارد. مهمانان عزیزی که به دنبال فرصتی برای دوری از زندگی روزمره و ماشینی هستند، می توانند در این اقامتگاه طعم زندگی به سبک سنتی را تجربه کنند.
برج خلار : برج خلار مربوط به دوره صفوی است و در شهرستان سپیدان، بخش همایجان، دهستان همایجان، روی ارتفاعات گلبهاری مشرف بر روستای خلار واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۸ شهریور ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۱۹۷۳۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این برج ۴ گوش به ارتفاع ۴ متر و قطر ۳ متر دارای ۳ طبقه بوده که کاربردی نظامی داشته است. طبقه اول تامين مهمات و خوراک و پوشاک،طبقه دوم تامين نيروهاي کمکي تفنگ دار و طبقه سوم که آتش خانه نام داشته است. این بنا بقایای قلعه ای قدیمی است که پس از حمله افغانها ساخته شده است.
برج توت اردکان : برج توت مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان اردکان، روستای توت واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۹ تیر ۱۳۷۸ با شمارهٔ ثبت ۲۳۵۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
.............................
آرشیو
