پلدشت یکی از شهرهای مرزی استان آذربایجان غربی در شمال غربی‌ترین نقطه ایران و ساحل رود ارس است. این شهر مرکز سیاسی و اداری شهرستان پلدشت است. در تاریخچه تقسیمات کشوری ایران پلدشت اولین بخش ایران است که از سطح دهستان به بخش ارتقاء یافته‌است. مردم این شهر به زبان های کردی کرمانجی و ترکی آذربایجانی صحبت می‌کنند از این شهر به راحتی می‌توان روستای «شاه‌تختی» در جمهوری خودمختار نخجوان و حتی ساختمان‌های شهر نخجوان را دید. مردم دو شهر همسایه (پلدشت و نخجوان) قرابت اجتماعی و مراودات فرهنگی مختلفی دارند. در سال ۱۳۱۶ش بخش پلدشت در شهرستان ماکو در استان چهارم تشکیل شد. در تقسیمات ۱۳۵۵ش به مرکزیت بخش پلدشت مشتمل بر ۳ دهستان بود.
پل پلدشت-شاه‌تختی در محدودهٔ مرز ایران و جمهوری خودمختار نخجوان با عنوان پل دوستی با حضور پرویز داوودی معاون اول رئیس‌جمهوری و الهام علی‌اف رئیس جمهوری آذربایجان در سال ۱۳۸۶ افتتاح شد. ایران و جمهوری خودمختار نخجوان دارای ۱۲۵ کیلومتر مرز مشترک آبی در استان آذربایجان غربی هستند که تردد بین دو سوی مرز از طریق این پل انجام می‌گیرد.
پلدشت در کناره رود مرزی ارس واقع شده‌است. این بخش ناحیه‌ای جلگه‌ای و شنزار می‌باشد و قسمتی از آن کوهستانی است. هوای آن نسبت به دیگر بخش‌ها گرمتر است. رود زنگبار نیز دقیقاً از مرکز شهر می‌گذرد و به ارس می‌ریزد. بر خلاف ماکو که دارای طبیعتی کوهستانی است، پلدشت دارای آب و هوای نیمه خشک است. زمستان بسیار سرد و تابستان نیز گرم است. این شهر در یک دشت مسطح مابین دو دشت شیبلو و زنگنه واقع شده‌است. نام این شهر هم از این مورد نشات گرفته‌است. البته آن سوی رود ارس، کاملاً کوهستانی است که این خود یکی از موارد جالب و دیدنی این منطقه به حساب می‌آید. حاشیه رود ارس(آراز) در اطراف این شهر پوشیده از جنگل است که زیبایی خاصی به آن داده‌است. ضمناً محیط مناسبی برای چرای حیوانات به حساب می‌آید. پلدشت شامل سه دهستان: چایباسار جنوبی (۱۳۷۹ کیلومتر مربع وسعت)، گجلرات (۸۷۰ کیلومتر مربع وسعت) و در سال ۱۳۶۵ مجموعاً شامل ۱۶۵ آبادی بوده‌است.
کار اصلی مردم این شهر کشاورزی وتجارت است. اما در چند سال گذشته و بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و تشکیل جمهوری آذربایجان، پلدشت از نظر تجاری اهمیت پیدا کرد و اکثر مردم به کار تجارت روی آوردند. یک بازارچه مشترک مرزی نیز در این شهر ایجاد شده‌است. البته در چندین سال گذشته به دلیل رفع مشکل کم‌آبی که با احداث سد ماکو و انتقال آب آن به اراضی پلدشت و روستاهای اطراف حاصل شده‌است، کشاورزی دوباره رونق پیدا کرده‌است.
به دلیل ارتباط و پیوند تاریخی بین مردمان آذربایجانی ایران و جمهوری خودمختار نخجوان بازارچه صنم بلاغی در سال ۱۳۷۱ تأسیس و افتتاح گردید. این بازارچه ۱۴۰۰۰ متر مربع مساحت دارد و دارای ۳۰ غرفه به همراه امکانات جانبی است که ۱۵ تعاونی با ۳۳۰۰ عضو در آن مشغول به کارند. این بازارچه در ۳۰ کیلومتری شوط قرار دارد. کالاهای وارداتی از این بازارچه لوازم یدکی خودرو و صادراتی مصالح ساختمانی، میوه و تره بار، مصنوعات صنعتی و صنایع چوبی است.
شهرستان پلدشت با موقعیت جغرافیایی استراتژیک همچون موقعیت مرزی طولانی با جمهوری خودمختار نخجوان ، برخورداری از گمرک بین‌المللی شبانه‌روزی، داشتن دشت‌های وسیع کشاورزی از قبیل دشت نازک، دشت زنگنه و اراضی حاصل خیز شوطلو، دشت شیبلو، دشت بهلول‌آباد و دشت پلدشت همچنین منابع طبیعی و ظرفیت عظیم گردشگری و توریستی می‌تواند با یک برنامه‌ریزی صحیح در مسیر رشد و توسعه همه جانبه قرار گیرد.
شهر پلدشت در جوار رود ارس قرار گرفته‌است و آب و هوای آن نسبت به سایر ناحیه‌های این منطقه تا حدودی گرمتر است و زمستانی بسیار سرد دارد. همچنین رود زنگبار از مرکز شهر پلدشت عبور می‌کند و در نهایت به ارس می‌ریزد. در حاشیه رود ارس درختان جنگلی زیبایی وجود دارند که زیبایی خاصی به این منطقه گردشگری بخشیده‌است.
پلدشت شمالی‌ترین نقطه آذربایجان غربی در ۴۷ کیلومتری غرب ماکوست که در سال ۱۳۸۸ از شهرستان ماکو جدا شد و به جرگه ۱۷ شهرستان استان پیوست، در این شهرستان و در کنار رود مرزی ارس پایانه مرزی پلدشت و در فاصله ۲۳۰ کیلومتری از مرکز استان قرار گرفته که با وسعت ۱۸٫۲هکتار بعنوان یکی از دروازه‌های جمهوری اسلامی ایران با جمهوری آذربایجان محسوب می‌شود.
مسیر پایانه مرزی پلدشت به مقصد کشورهای ارمنستان، آذربایجان و قفقاز در شمال کشور بسیار هموار است و وجود این مسیر هموار و مناسب رونق مبادلات اقتصادی ایران با شمال آسیا و اروپا را موجب شده‌است، همچنین از این مسیر است که ایران انرژی مصرفی جمهوری خودمختار نخجوان، یکی از جمهوری‌های آذربایجان را تأمین می‌کند.
پلدشت در کناره رود ارس واقع شده‌است. رود زنگبار نیز دقیقاً از مرکز شهر می‌گذرد و به ارس می‌ریزد. بر خلاف ماکو که دارای طبیعتی کوهستانی است، پلدشت دارای آب و هوای نیمه خشک است. زمستان بسیار سرد و تابستان نیز گرم است. این شهر در یک دشت مسطح مابین دو دشت شیبلو و زنگنه واقع شده‌است. نام این شهر هم از این مورد نشات گرفته‌است. البته آن سوی رود ارس، کاملاً کوهستانی است که این خود یکی از موارد جالب و دیدنی این منطقه به حساب می‌آید. حاشیه رود ارس در اطراف این شهر پوشیده از جنگل است که زیبایی خاصی به آن داده‌است. ضمناً محیط مناسبی برای چرای حیوانات به حساب می‌آید.
پل پلدشت-شاه‌تختی در محدودهٔ مرز ایران و جمهوری خودمختار نخجوان با حضور پرویز داوودی معاون اول رئیس‌جمهوری و الهام علی‌اف رئیس‌جمهوری آذربایجان در سال ۱۳۸۶ افتتاح شد. ایران و جمهوری خودمختار نخجوان دارای ۱۲۵ کیلومتر مرز مشترک آبی در استان آذربایجان غربی هستند که تردد بین دو سوی مرز از طریق این پل انجام می‌گیرد.
دین مردم پلدشت اسلام و مذهب اکثریت آن شیعه است. کار اصلی مردم این شهر کشاورزی وتجارت است. اما در چند سال گذشته و بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و تشکیل جمهوری آذربایجان، پلدشت از نظر تجاری اهمیت پیدا کرد و اکثر مردم به کار تجارت روی آوردند. یک بازارچه مشترک مرزی نیز در این شهر ایجاد شده‌است. البته در چندین سال گذشته به دلیل رفع مشکل کم‌آبی که با احداث سد ماکو و انتقال آب آن به اراضی پلدشت و روستاهای اطراف حاصل شده‌است، کشاورزی دوباره رونق پیدا کرده‌است.
پلدشت را سرزمین ماهی ها خوش رنگ می نامند. در این منطقه ماهی های زیبایی وجود دارد و اگر سفری به آن داشتید ، می توانید در کنار رودخانه های آن، بساط ماهیگیری را پهن کنید.
جاذبه های پلدشت
کمپ ارس پلدشت: کمپ ارس از ویژگی های گردشگری و فرهنگی برجسته در آذربایجان غربی برخوردار است. آنچه که با نام این منطقه و آرامش آن گره خورده رود ارس است که با آرامش ظاهری ولی جوش و خروش درونی خود زیبایی صد چندانی را به این منطقه بخشیده است. این منطقه با امکاناتی مانند قایق سواری، رستوران و پمپ بنزین شرایط مناسبی برای تفریح و سرگرمی دارد و می توانید از تماشای رود ارس نیز لذت ببرید که با فرهنگ مردم این مرز و بوم گره خورده است.
حمام پورناک: حمام تاریخی روستای پورناک از جاذبه های گردشگری پلدشت است. این حمام تاریخی در داخل محدوده روستا واقع شده و با حدود دویست سال قدمت مربوط به دوره قاجاریه می باشد. این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۲۲۴ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
بازارچه مرزی پلدشت: بازارچه مرزی پلدشت یکی از بازارهای معروف این منطقه است و انگیزه خیلی از گردشگران و مسافران برای سفر به این شهرستان نیز همین بازار است. پلدشت در شمال غربی ترین نقطه ایران و ساحل زیبای رود ارس و همچنین در امتداد مرزهاي ايران با نخجوان در جمهوری آذربایجان واقع شده است. بازار مرزی صنم بلاغی پلدشت با ۱۴هزار متر مربع یکی از بازارهای مرزی کشور در این استان است که در ۳۰ کیلومتری ماکو قرار دارد. در این بازار که دارای ۳۰ غرفه است، کالاهای مختلفی از جمله مصنوعات صنعتی، صنایع چوبی، مصالح ساختمانی، میوه و تره بار و همچنین کالاهای وارداتی عرضه می شود. از این شهر به راحتی روستای «شاه تختی» جمهوری خودمختار نخجوان و حتی ساختمان های شهر نخجوان دیده می شوند. بازارچه مرزی صنم بلاغی پلدشت در جوار مرزهای جمهوری آذربایجان و در شمال آذربایجان غربی ، به واسطه شرایط ویژه و فعالیت پیله وران رونق زیادی دارد. انواع میوه،سنگ گرانیت،کاشی و ظروف چینی ایرانی، یخچال، کشمش و خرما، انواع لبنیات، ماهی و فرآورده های آن، بخاری، تجهیزات دستگاه های شن و ماسه، روشویی و سنگ توالت، رنگ ساختمان و دستگاه خمیر پهن کن از جمله کالاهای صادراتی این بازارچه است. در این میان مهم ترین كالاهای صادراتی از این بازارچه مرزی را انواع میوه، ظروف شیشه ای و پلاستیكی و سنگ گرانیت و پروما تشکیل می دهد که این كالاها توسط پیله وران فعال در بازارچه صادر می شوند. در حال حاضر عملیات محوطه بازارچه صنم بلاغی نیز در ده هزار مترمربع در حال اجراست. هفت مركز اقامتي شامل پنج مكان اقامتي در بخش مركزي و دو اقامتگاه در بخش ارس اين شهرستان آماده اسكان مسافران است. رودهای ارس و زنگبار در این نقطه از کشور واقع شده اند و در حاشيه رود ارس، درختان جنگلي زيبايي وجود دارند كه زيبايي خاصي به اين منطقه گردشگري بخشيده اند.
پل دمیر کورپو: پل دمیر کورپو در منطقه آزاد ماکو، مابین پلدشت و جمهوری خودمختار نخجوان بر روی آرازچای نصب شده است و سال‌هاست پابرجاست و هویت و شوکت تاریخی منطقه را به نمایش می گذارد. پل فلزی موسوم به "دمیر کورپو" که اصالتا برای عبور و مرور تجهیزات و نفرات برای ساخت سد بزرگ ارس ساخته شده بود، تماما فلزی است که پایه‌های زوج فلزی استوانه‌ای در ۹ ردیف با قطر حدود ۲۵ سانت و ضخامت حدود یک سانت بار پل را بر دوش می‌کشند و ۵ زوج از این ستون‌ها در داخل آب رودخانه قرار دارد. به جز اتصال ضربدری نبشی‌های قطور با دهانه حدود ۸ سانت برای حفظ و انسجام ستون‌های موازی حمال زیر پل که با پیچ چفت و بست شده‌اند مابقی اتصالات با جوش به همدیگر و پایه‌ها و تسمه‌های قطور متصل شده‌اند.کاربرد نبشی‌ها به سبک قیچی ضربدری در استحکام عرشه پل موثر می باشد که نمونه آن‌را در دکل‌های برق هم می‌بینیم.قدمت این پل در زمان پهلوی دوم و در حدود ۵۵ الی ۶۰ سال قبل می باشد.
بازار ماهی فروشان پلدشت : بازار ماهی فروشان شهرک ارس پلدشت از مراکز مهم ارائه ماهی و انواع آبزیان در این شهرستان محسوب می شود. دریاچه پشت سدارس با وسعت بیش از 15 هزار هکتار بزرگترین منبع آبی شمال غرب کشور است که ماهی مصرفی 12 استان و چند کشور خارجی را تامین می کنند.
پایانه مرزی پلدشت: مسیر پایانه مرزی پلدشت به مقصد کشورهای ارمنستان، آذربایجان و قفقاز در شمال کشور بسیار هموار است و وجود این مسیر هموار و مناسب رونق مبادلات اقتصادی ایران با شمال آسیا و اروپا را موجب شده است، همچنین از این مسیر است که ایران انرژی مصرفی جمهوری خودمختار نخجوان، یکی از جمهوری های آذربایجان را تامین می کند. در این مرز همچنین با نظارت مرزبانی علاوه بر گذرنامه های رسمی، برای مردم ساکن مناطق مرزی این منطقه گذرنامه محلی صادر می شود، در پایانه مرزی پلدشت نیز تمام ارگان های مستقر در ایست اجباری پایانه ها فعالیت می کنند، مردم آذری زبان جمهوری خود مختار نخجوان هم به دلیل قرابت فرهنگی موجود، پنجشنبه ها برای خرید و دیگر تعاملات اقتصادی و تجاری در پنج شنبه بازار شهستان پلدشت حاضر می شوند. پایانه مرزی پلدشت از شاهراه‌های کم‌نظیر جمهوری اسلامی ایران در دستیابی به بازارهای آسیای میانه از طریق آذربایجان‌غربی به شمار می‌آید. این پایانه در ۴۷ کیلومتری غرب ماکو در جوار رودخانه مرزی ارس قرار دارد و حدود ۴۰ سال از رسمی‌شدن آن می‌گذرد. جمهوری خودمختار نخجوان طرف مقابل پایانه مرزی پلدشت است که امکان دسترسی به کشور ترکیه از طریق خاک جمهوری نخجوان با هدف کاستن از تراکم انبوه کاری در مرز بازرگان که در فاصله نه چندان دوری از این پایانه قرار دارد، وجود دارد و با طی مسافتی حدود ۵۰ کیلومتر می‌توان از طریق مرز سدرک دیل اوجو وارد ترکیه شد.
..........................
آرشیو
