نَظَرآباد یکی از شهرهای استان البرز و مرکز شهرستان نظرآباد است.این شهرستان قدمتی حدود نه هزار سال دارد . به طوری که منطقه باستانشناسی ازبکی در آن واقع شده است و نمونه اولین خشت دست ساز بشر که در سازمان ملل نگهداری می‌شود، توسط محمد خاتمی به نشانه گفتگوی تمدن‌ها از این محوطه باستانی به سازمان ملل هدیه شده است.مصطفی بازرگان برادر مهدی بازرگان از مشاهیر این شهرستان محسوب می‌شوند وی در سال ۱۳۸۹ درگذشت. شهر مصطفی آباد یادگار دوران مباشری او بر این شهر است.
منطقه صنعتی سپهر با حضور بیش از ۴۰۰ شرکت تولیدی بخصوص در زمینه مواد غذایی. از مهمترین شرکت های نظرآباد می‌توان با کارخانه مقدم اشاره کرد که در توسعه شهر نظرآباد بسیار نقش مهمی داشت.
منطقه باستانشناسی ازبکی به لحاظ قدمت و پیشینه در شمال غربی این شهرستان واقع شده است .این منطقه در دوره سوم کاوش می‌باشد و آغاز فعالیت‌های کاوش در دوره اول توسط دکتر مجیدزاده انجام گرفته‌است. باغات میوه، هوای پاک و درختان چنار چند ده ساله جلوه‌ای سبز و زیبا به مرکز این شهرستان داده‌اند همچنین خانه و اتومبیل دکتر مصدق یخچال روستای نجم آباد، تپه ازبکی امامزاده ابراهیم، مجموعه فرودگاه آزادی تپه گاز رسنک، امامزاده چهل دختر تینال تپه، روستای عشایری گلدره تپه شرف الدین از جمله مناطق گردشگری این شهرستان می باشد.
این شهرستان تا سال ۱۳۸۱ یکی از بخش‌های شهرستان ساوجبلاغ بود و در حال حاضر هم در حوزهٔ انتخابیهٔ ساوجبلاغ واقع است. استقرار این شهرستان در کنار جادهٔ ترانزیت و آزادراه تهران - تبریز و راه‌آهن تهران - تبریز موجب توسعهٔ آن در پنجاه سال اخیر شده‌است. نقطهٔ عطف آبادانی نظرآباد، راه‌اندازی کارخانهٔ نساجی مقدم در سال ۱۳۳۷ ه.ش به کوشش میرزا عبدالله مقدم (درگذشت ۱۳۶۱ ه.ش) است. جمعیت آن براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰، ۱۴۱٬۱۶۰ نفر یعنی ۹٫۵ درصد کل جمعیت استان البرز است.
«ترکی ساوجبلاغی» یکی از شاخه‌های ترکی آذربایجانی، زبان غالب اهالی شهرستان نظرآباد است. حضور لهجه‌های دیگری از زبان ترکی و نیز انواع لهجه‌های زبان فارسی در این شهرستان از نتایج مهاجرپذیری آن است. خاک سبک و آب فراوان دشت نظرآباد، بسیار برای کشاورزی مناسب است و دامپروری در کنار زراعت، از عمده منابع درآمد روستاییان نظرآبادی است. غیر از اقلیت ارامنه، غالب اهالی شهرستان، مسلمان و شیعهٔ دوازده امامی هستند.
تغییرات در تقسیمات این شهرستان در سال ۱۳۸۶:
ایجاد دهستان تنکمان شمالی به مرکزیت روستای بختیار در تابعیت بخش تنکمان شهرستان نظرآباد
تغییر نام دهستان تنکمان از توابع بخش تنکمان شهرستان نظرآباد به تنکمان جنوبی
انتزاع دهستان نجم‌آباد از بخش تنکمان شهرستان نظرآباد و الحاق به بخش مرکزی همین شهرستان
شناخت شهر روستای تنکمان بخش تنکمان از توابع شهرستان نظرآباد
روستای تاریخی نجم‌آباد (خاستگاه خاندان علمی نجم‌آبادی) از دیگر جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی شهرستان نظرآباد است. نیای این روستا زادگان دانشمند، استاد باقر آهنگر است که در سال‌های آغازین حکومت قاجار، در روستای نجم‌آباد به آهنگری مشغول بود. ملا ابراهیم نجم‌آبادی (درگذشت ۱۲۴۵ ه.ق) از مدرسان حکمت صدرایی و آیت‌الله حاج ملامهدی نجم‌آبادی (درگذشت ۱۲۷۱ ه.ق) از مجتهدان دورهٔ قاجار، فرزندان او هستند. میرزا عبدالکریم نجم‌آبادی ساوجبلاغی، که در حکومت فتحعلی شاه قاجار (درگذشت ۱۲۵۰ ه.ق) به رتبهٔ وزارت رسید، به دستور ویژهٔ شاه قاجار، مسجد و مدرسه‌ای برای ملا ابراهیم نجم‌آبادی در روستای نجم‌آباد ساخت. پس از مهاجرت ملا ابراهیم به تهران نیز در محلهٔ سنگلج، مدرسه‌ای ویژهٔ او همراه با موقوفاتی مانند گرمابه و خانه فراهم ساخت. از همان روزگار بود که خاندان نجم‌آباد در تهران سکونت گزید.
مشاهیر:
دکتر محمد مصدق:سیاست‌مدار، دولت‌مرد، نمایندهٔ چند دورهٔ مجلس شورای ملی، و نخست‌وزیر ایران در سال‌های ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۲ بود. از چهره‌های فعال در عرصهٔ جهاد سازندگی و توسعهٔ شهرنشینی در بخش فعالیت‌های شورای اسلامی شهر و روستاهای اطراف شهرستان نظرآباد می‌توان آقایان صمد بوئینی در سال ۱۳۶۴، محسن حشمت زارع، محمد محب دوست‌زاده نام برد؛ که فعالیت‌ها و گام‌های مهمی در راستای آبادانی برداشته شده‌است.
آیت‌الله ملا علی قارپوزآبادی(درگذشت ۱۲۹۰ ه.ق) از فقیهان قرن سیزدهم هجری قمری که گروه‌هایی از اهالی آذربایجان، همدان، قفقاز و زنجان از او تقلید کرده و به فتاوایش عمل می‌کردند. از این فقیه که مؤسس حوزهٔ علمیهٔ شهر زنجان است، نوزده اثر با موضوعات فقه، اصول، تفسیر و ادبیات عرب ثبت شده‌است. او از جمله فقیهانی است که علیه نظام ارباب - رعیتی (فئودالی) فتوا داده و همچنین مخالف سلطنت دودمان قاجاریان بود.
ملا محمد جعفر نظرآبادی ساوجبلاغی: از اساتید حوزهٔ علمیهٔ قزوین در عصر قاجاریان و صاحب کتاب شرح مختصر نافع است.
مصطفی نجمی (درگذشت ۱۳۷۶ ه.ش) هنرمند نقش‌آفرینی از مکتب نقاشان کلاسیک کمال‌الملکی به‌شمار می‌رود که هفتاد سال به کار بی‌وقفهٔ هنری (نقاشی و آهنگسازی) پرداخت. او در سال ۱۳۶۹ موفق به دریافت دکترای افتخاری هنر شد.
میرزا الله‌وردی ساوجبلاغی خوشنویس اهل روستای صفرخواجه از توابع شهرستان نظرآباد که در قرن سیزدهم هجری قمری می‌زیست.
میرزا مرتضی نجم‌آبادی خوشنویس و از شاگردان میرزا محمدرضا کلهر.
سرهنگ داوود نجمی از اساتید موسیقی نظامی ایران.
محمود نجم‌آبادی(درگذشت ۱۳۷۹ش) پزشک نامداری که طب اسلامی و ایرانی را که هزار سال به فراموشی سپرده شده بود، مورد توجه قرار داده و با پرداختن به تاریخ پزشکی ایران درصدد احیای آن سنت کهن برآمد و به موفقیت قابل توجهی در این زمینه دست یافت. از او ۴۵ کتاب و رساله و ۵۰۰ مقالهٔ علمی برجای مانده‌است.
افسانه نجم‌آبادی(زادهٔ ۱۳۲۵ ه.ش) نویسنده، جامعه‌شناس و استاد تاریخ و مطالعات زنان در دانشگاه هاروارد آمریکا.
شهر نظرآباد به لحاظ بافت تاریخی با وجود کارخانجات مقدم و همچنین حفط برخی آثار تاریخی خود می تواند اهمیت زیادی به لحاظگردشگری داشته باشد. مضاف بر اینکه وجود محوطه مشهور و باستانی ازبکی(اولین خشت دست ساز بشر در این محوطه کشف و نماد گفتگوی تمدن ها قرار گرفت)، خانه دکتر مصدق، تالاب احیا شده صالحیه، آسیاب روستای مهدی آباد و … می تواند بستر مناسبی برای جذب گردشگر و ایجاد منبع درآمدی پایدار برای این شهر باشد. وجود کارخانجات صنعتی سپهر در جنوب شهر نظرآباد و از طرفی مجاورت با آزادراه کرج –قزوین و همچنین جاده قدیم کرج – قزوین و مسیرهای دسترسی جاده ای و ریل آهن برای ایفای نقش مواصلاتی و چهارراهی ، از پتانسیل های این شهر و شهرستان است.
گشت و گذار در این منطقه بكر و همجوار با پایتخت را باید از آثار تاریخی و شگفت انگیز آغاز كرد ، آثاری كه معرف غنای تمدن ، فرهنگ و معماری ایران كهن دارد. خشت 9 هزار ساله تا سیمان و مصالح ساختمانی تپه های باستانی برای گردشگران از تاریخ پر دستاورد ایران باستان برای بشریت حكایت ها دارند. شگفتی های تاریخی این كهن دیار با صنعت و فناوری امروزی كلكسیونی از جاذبه ها را خطه كوچك اما دیدنی نظرآباد به وجود آورده است.
جاذبه های نظرآباد
امامزاده ابوالحسن مسکین آباد: امامزاده عبدالقهار بنایی آرامگاهی است که در روستای ورده در استان البرز کشور ایران واقع شده‌است. این بنا در قول عامه منسوب به امامزاده ابوالحسن، ملقب به عبدالقهار فرزند موسی کاظم و برادر امام رضا می باشد.اما احتمالا مربوط به یکی از نوادگان موسی کاظم است. چون در منابع تاریخی و رجالی فرزندی به نام ابوالحسن ملقب به عبدالقهار در میان فرزندان امام موسی کاظم یافت نشده است. این اثر در تاریخ ۵ دی ۱۳۷۵ با شمارهٔ ثبت ۱۷۹۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است مجموعه بنای کنونی امامزاده دارای طرح مستطیل شکل است که در راستای شمال- جنوب کشیده شده است. دسترسی به آن از سمت شمال میسر است. محوطه امامزاده که آرامگاه پیشینیان روستا است به دلیل درختان زیبا و ارتفاع و دید به رودخانه فضای دلنشینی دارد. در گذشته صفه محوطه با دیوار و دری چوبی ازاطراف جدا شده بود اما در حال حاضر صحن و پیرامون یکپارچه هستند. سراسر جانب شرقی صفه را مجموعه بناهای امامزاده دربر گرفته است. نخست از دری به یک محوطه سرپوشیده یا رواق نخستینی که در شمالی ترین قسمت بنا قرار دارد وارد می شویم. در سمت شرقی این محل و پشت دیوار جنوبی آن انباری قرار دارد که کلیه دیوار های آن به سنگ قلوه ساخته شده و سقف آن با چوب تیرریزی شده است.
فرودگاه آزادی نظرآباد: فرودگاه تفریحی و آموزشی «آزادی» از مناطق نمونه گردشگری استان البرز است. این فرودگاه در جنوب غربی شهرستان نظرآباد و در نزدیکی روستای صالحیه واقع شده و به عنوان نخستین مجموعه پروازی بخش خصوصی در کشور و حتی خاورمیانه فعال است. مجموعه پروازی آزادی بیش از ۶۰ هواپیمای فوق سبک دارد و در آن آموزش پرواز و خلبانی در قالب دورههای تخصصی انجام می‌شود. کارشناسان بر این نظرند که «پدیده هوانوردی عمومی در ایران» به طور جدی از این فرودگاه آغاز شده است. هوانوردی عمومی، اصطلاحی است که شامل تمام هوانوردی ها و فرایندهای مربوط به غیر از نظامی و ترابری هوایی برنامه ریزی شده (خطوط هوایی مسافربری و باربری) می شود. عباس خاراباف – خبرنگار مجله دانستنیها – در شماره ۳۰ آن مجله از «نخستین نمایش هوا فضا در فرودگاه آزادی» گزارشی به شرح زیر تهیه کرده است.این فرودگاه با در اختیار داشتن امکانات متنوع قطب نخست هواپیمای فوق سبک ایران و مرکز خرید و فروش این نوع از هواپیماها است. همچنین در این فرودگاه تعمیرات و دیگر خدمات برای هواپیماهای خصوصی انجام می شود. فرودگاه آزادی در شهرستان نظرآباد دارای امکاناتی همچون، باند و برج مراقبت پرواز، آشیانه آماده سازی هواپیما، پارکینگ، کارگاه های ساخت و مونتاژ، آشیانه تولید، آشیانه نگهداری هواپیما، ترمینال و جایگاه بازدید کنندگان، ایستگاه مجهز هواشناسی و سایت ایمنی زمینی است.
محوطه باستانی ازبکی: منطقه باستانشناسی ازبکی در آن واقع شده و نمونه اولین خشت دست ساز بشر که در سازمان ملل نگهداری می‌شود توسط سیدمحمد خاتمی به نشانه گفتگوی تمدن‌ها از این منطقه به سازمان ملل هدیه شده است، مصطفی بازرگان برادر مهندس مهدی بازرگان از مفاخر و محققان این شهرستان محسوب می‌شوند و هم اکنون در سن ۹۷ سالگی در این منطقه زندگی می‌کنند شهر مصطفی آباد یادگار دوران مباشری وی بر این شهر است. ازبکی یکی از روستاهای دهستان احمدآباد مصدق از بخش مرکزی شهرستان نظرآباد است که در ۸۰ کیلومتری غرب شهر تهران واقع شده‌است. بخش‌هایی از این محوطه باستانی نه هزار ساله را کارشناسان مرکز باستانشناسی ایران در سال ۱۳۴۸ خورشیدی مورد شناسایی قرار داده و در سال ۱۳۵۲ به شماره ۹۵۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. براساس کاوش‌های صورت گرفته، محوطه باستانی ازبکی در برگیرنده شش هزار سال بقایای فرهنگی پیش از تاریخ و اوایل دوران تاریخی ایران از نیمه اول هزاره هفتم تا نیمه نخست هزاره اول پیش از میلاد مسیح یعنی دوران مادها است. ازبکی محوطه باستانی گسترده‌ای برابر با صد هکتار و ۱۰ تپه ارزشمند است که شش تپه از آن را گروهی از باستان شناسان ایرانی به سرپرستی دکتر یوسف مجیدزاده (از سال ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۴) حفاری کرده‌اند.
.......................................
آرشیو
