سردشت مرکز شهرستان بشاگرد
شهر سردشت، مرکز شهرستان بشاگرد در استان هرمزگان ایران است. در سال ۱۳۸۷ با ارتقای بشاگرد به شهرستان، سردشت نیز به شهر و مرکز آن ارتقاء یافت، البته قبل از شهر شدن سردشت تمامی عوامل و سازمان‌ها در بخش گوهران بشاگرد مشغول به کار بودند تا اینکه سردشت بخاطر معقیت مناسب جفرافیایی انتخاب شد و منصوب به شهر گردید. بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۱٬۷۲۵ نفر (۶۹۱ خانوار) بوده‌است. البته شایان ذکر است که بشاگرد دارای روستاهای بزرگ و کوچک متعددی است که روستاهای بزرگ اطراف سردشت و روستاهایی با تراکم کمتر از منطقه استحفاظی جاسک تا بخش سندرک پراکنده شده اند
آب و هوای بشاگرد در نقاط متعدد به علت وجود رشته کوها متغیر است ولی شهر سردشت بشاگرد گرم و خشک است. ارتفاعاتی اطراف این شهر را احاطه کرده و ارتفاع این شهر از سطح دریا ۷۱۵ متر میباشد.
دانشگاه آزاد اسلامی واحد سردشت بشاگرد تنها دانشگاهی است که در شهر بشکرد وجود دارد جالب است بدانید که تنها یک بانک در این شهر که جمعیت فعلی آن بالغ بر 2000 نفر است وجود دارد.
شهرستان بشاگرد
شهرستان بشاگرد (به گویش محلی:بَشکَرد) یکی از شهرستانهای استان هرمزگان واقع در جنوب شرقی ایران است.مرکز این شهرستان، شهر سردشت است. شهرستان بشاگرد در سال ۱۳۸۷ از شهرستان جاسک جدا ومستقل گردید و به شهرستان تبدیل شد. جمعیت شهرستان بشاگرد طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ برابر با ۳۳٬۰۸۵ نفر بوده‌است.
بشاگرد بیش از 286 روستای کم‌جمعیت دارد که در منطقه‌ای وسیع،درعرض جغرافیایی ۲۶ درجه و ۴۵ دقیقه و طول جغرافیایی ۵۷ درجه و ۵۴ دقیقه، در جنوب شرقی استان هرمزگان،همجوار با استانهای کرمان و سیستان و بلوچستان پراکنده هستند.آب و هوای شهرستان بشاگرد تابستان های گرم و زمستانهایش سرد خشک است. اما در مناطقی که بیشتر به کوهستان نزدیک هستند آب و هوا معتدلی را دارد
تپه‌ماهورهای آبرفتی این منطقه پوششِ گیاهیِ فقیری دارد. سیر بشاگرد کیفیت بسیار بالا و خواهان زیادی دارد چون بسیار تیز و دهن سوز ومعطر است. خراما: اساسی ترین محصول بشاگرد خرمای آن است که بسیار اهمیت دارد و جهاد کشاورزی در چندسال اخیر شروع به خرید عمده خرما در شهرستان نموده که حائز اهمیت است. میوه‌های فصلی شامل انار ،انجیر،در بشاگرد به دست می‌آید. کنار،بستل،بادام تلخ،پسته وحشی از جمله محصولاتی هستند که در فصول مختلف سال در ارتفاعات بصورت خودرو به بار می نشینند قارچ وحشی خوراکی در ابعاد مختلف که از نظر شکل هندسی شبیه به سیب زمینی ولی حالتی اسفنج مانند دارد که به گویش محلی به آن (اَخِر) می‌گویند یکی از غذاهای پرخاصیت و پرطرفدار است که در فصل زمستان در ارتفاعات می روید عسل بشاگرد کیفیت بسیار بالای را دارد و جزو مرغوب ترین عسل های دنیاست، که به کشورهای حاشیه ی خلیج فارس صادر میشود.
اکوسیستم و کوهستانی بشاگرد شرایط زیست گونه‌های مختلف جانوری را در ارتفاعات این شهرستان فراهم کرده‌است. جانورانی مانند :خرس، پلنگ، گرگ، شغال، بز کوهی، کفتار، گراز، گربه وحشی و... انواع پرندگان ازجمله ،کبک، کبک دری،تیهو (سایر گونه های کبکیان)،کبوتر وحشی،قمری،کلاغ،بلبل،بلبل خرما،گنجشک، , کبوتر وحشی ,شاهین و عقاب در کوه‌های بشاگرد یافت میشود.
بشاگرد با مساحت ۱۰ هزار کیلومتر مربع محدود است از شمال به کرمان ، ازمغرب به سیریک و بیابان ومیناب ، از مشرق به سیستان و بلوچستان و از جنوب به جاسک و حوزه شرق آن و دریای عمان . بشاگرد در مجموع بالای ۲۰۰روستا و آبادی بیشتر از ۴۰۰۰۰ نفر جمعیت تشکیل شده است که علاوه بر تقسیمات کشور ی، به نوعی تقسیمات خاص که ناشی از وضعیت قومی و قبیله ای و موقعیت جغرافیایی روستاهامیباشد پایبند هستند و بر این اساس بشاگرد را میتوان به زنگیک،پیزگ،گافرو پارامونت و درآبسر(دراوسر)تقسیم بندی کرد. نکته قابل ذکر بارانهای بشاگرد میباشد که به صورت شدید و سیل آیا میباشند و با توجه به شیب زیاد زمین در اکثر مناطق بلافاصله بعد از بارش باران آب به صورت سطحی جاری شده و با وارد نمودن خسارات به اراضی و جاده ها ،همه ساله قربانی گرفته وبه سرعت به دریای عمان میریزد که احداث سد در مسیر رودخانه های این بخش میتواند تا حدود زیادی از وارد آمدن خسارت جلوگیری نموده و موجبات استفاده بهینه از این نعمت خدادی را فراهم خواهد آورد.
شهرستان بشاگرد به عنوان یکی از شهرستانهای استان هرمزگان از سه بخش و چهار نقطه شهری و 217 نقطه روستائی دارای سکنه تشکیل شده است. بخش های شهرستان بشاگرد به نامهای بخش مرکزی (سردشت) با ،گوهران ،گافر و پارمون میباشد.
زبان رایج مردم شهرستان بشاگرد زبان فارسی با گویش محلی بشاگردی است که در کنار دیگر لهجه های غایب ومتداول همچون مینابی وبلوچی در سطح ناحیه جاسک به چشم میخورد در این لهجه ها علاوه بر فارسی کلمات عربی ،هندی و حتی انگلیسی وجود دارد که به علت تردد بازرگانان خارجی واقامت آنها و نیزمهاجرتهای شغلی و روستائیان به کشورهای جنوب خلیج فارس وارد گویش های محلی شده اند به علاوه تعدادی از اهالی روستائیان علاوه بر زبان فارسی با گویش محلی به سایر زبانها از جمله عربی و هندی وانگلیسی آشنائی داشته وقادر به تکلم هستند.برسی های محلی نیز نشانگر این است که اکثریت نزدیک به همه ساکنان محدوده مسلمان و دارای مذهب شیعه اشنی عشری اند. هر چند بشاگرد از صورت دهستان و روستائی به شهرستان ارتقاء یافته ولی هنوز هم دچار کمبودهای اساسیست که محرومیت و مظلومیت را بازگو می کند.
به لحاظ ریشه لغوی برای بشاگرد معانی مختلف گفته اند. در خود منطقه معتقدند بشاگرد از ریشه "پخش کرد" می باشد که به دلیل کثرت استعمال به بشگرد و بشاگرد تبدیل شده است. دلیل دیگر آن است که باران به طور متناوب و در طول سال، در تمامی منطقه بشاگرد می بارد؛ مثلا امکان دارد در قسمتی از منطقه بارندگی باشد، ولی در سایر مناطق خبری از باران نباشد، این تقسیم طبیعی را پخش عادلانه آب باران می دانند که منطقه بدان اسم نامیده می شود. این سرزمین در لهجه محلی "بشگرد" خوانده می شود و اهالی آن را "بشگردی" می خوانند.
پیش از اسلام بشاگرد پیوسته جزیی از کرمان و سیستان بوده است. در سال بیست و سه هجری وقتی سپاهیان اسلام به انتهای کرمان می رسند، داخل ارتفاعات بشاگرد می روند و بی حاصل به پیش خلیفه دوم بر می گردند. او از ایشان توصیف آن دیار را می خواهد و فرمانده مسلمین چنین پاسخ می دهد: "آب آن اندک و دشت آن کوهستان. اگر لشکر در آن سرزمین زیاد باشد، گرسنه می ماند و اگر کم و اندک باشد تباه می شود." این توصیف سرحدات شمالی بشاگرد کنونی است.
لشکرها هیچ گاه حتی برای عبور، مسیر بشاگرد را انتخاب نمی کردند، زیرا عبور از آن سخت بود و آب کافی برای آن مدت زمان را نمی شد مهیا کرد و دلیل اصلی عدم روایت راویان از بشاگرد، همین است. به این دلیل مشخص نیست که گذشتگان در بشاگرد چه دینی داشتند و به چه سبکی زندگی می کردند. به طور کلی بشاگرد یک مرز طبیعی مناسب برای حکومت ها بوده است.
در تمام مدت بعد از فتح اسلام تا پیش از استقرار جمهوری اسلامی هیچ رابطه خوبی بین حکومت و بشاگردیان برقرار نبوده است. حکومت از بشاگرد طلب مالیات می کرده و بشاگردیان که از امکانات محروم بودند، مالیات نمی دادند، بلکه به حکومت حمله می کردند و هر حکومتی بعد از استقرار یک درگیری با بشاگردیان داشته است. در زمان بنی عباس این منطقه محل مناسبی برای پناه گرفتن شیعیان و خوارج می شود، اما با گذشت زمان، خوارج محل دیگری را برای تمرکز فعالیت هایشان انتخاب می کنند و در حقیقت شیعیان در مبارزه با خوارج موفق می شوند و این قلعه طبیعی را حفظ می کنند.
سرزمین بشاگرد تا زمان قاجاریه منطقه ناشناخته ای باقی ماند؛ اما به محض اشغال هند توسط انگلیس و به دنبال تصاحب سیستان به نفع هند، محققان انگلیسی وارد بشاگرد شدند تا غرب سیستان را خوب بشناسند. نتیجه این تحقیقات هم نقشه کامل بشاگرد و ویژگی های آن بود، این نقشه برای انگلیس آن قدر استراتژیک بود که هیچ گاه منتشر نشد.
منطقه بشاگرد با مساحتی حدود یک صدم کشور و وسعت تقریبی شانزده هزار کیلومتر مربع در جنوب شرقی ایران قرار دارد. این سرزمین در بخشی از محدوده واقع در طول جغرافیایی 57 درجه و 15 دقیقه الی 58 درجه و 30 دقیقه و عرض جغرافیایی 26 درجه و 15 دقیقه الی 27 درجه و 15 دقیقه در جنوب شرقی استان هرمزگان و مرز استان کرمان واقع شده و هفده درصد وسعت استان هرمزگان را در برگرفته است.
بشاگرد تا سال 1359 دهستانی از بخش بیابان بود و بر روی نقشه کشور نشانی از آن وجود نداشت و به صورت یک منطقه ناشناخته درآمده بود که مردم از وجود آن اطلاع نداشتند. در همین سال بنا به پیشنهاد فرمانداری میناب و موافقت وزارت کشور و تصویب هیئت وزیران، این دهستان به بخش مستقل تبدیل و مرکز آن انگهران مقرر گردید.
این منطقه که شامل بیش از نهصد روستا می شد از شمال به استان کرمان، از مشرق به استان سیستان و بلوچستان، از جنوب به بخش مرکزی شهرستان جاسک و از غرب به بخش مرکزی شهرستان میناب محدود می شود.
اقلیم جنوب و غرب بشاگرد دارای تابستان های گرم و مرطوب و زمستان معتدل می باشد. دمای هوا در این مناطق حداکثر به چهل و بعضا تا چهل و پنج درجه سانتی گراد نیز می رسد و به دلیل رطوبت زیاد اختلاف دمای بین روز و شب هم کم می باشد. در شمال و شرق بشاگرد دمای هوا بالا و گه گاه به چهل و پنج درجه سانتیگراد هم می رسد. رطوبت هوا کم و در نتیجه اختلاف دمای بین روز و شب زیاد می شود و این امر بعضا تا بیست درجه سانتی گراد افزایش می یابد.
فصل طولانی تابستان با گرمای طاقت فرسا، معمولا از اواسط اردیبهشت ماه آغاز و تا اوایل مهرماه ادامه دارد. سپس از اوایل مهرماه تا اواسط آبان ماه و همچنین از اواسط اسفندماه تا اواسط اردیبهشت ماه فصل نسبتا گرم پاییز و بهار شروع می شود. فصل زمستان معتدل و مرطوب نیز از اواسط آبان ماه شروع و تا اواسط اسفندماه ادامه دارد. در نواحی غرب و جنوب بشاگرد بادهای مرطوب و باران زا و بادهای نامرطوب و غالب از سمت شمال می وزد. حدفاصل مرکز تا شمال منطقه جهت بادهای غالب در منطقه از سمت شرق به طرف غرب می باشد که این باد در مواقعی از سال (معمولا زمستان) مرطوب و باران زا و در اغلب مواقع مزاحم می باشد.
جاذبه های بشاگرد
امامزاده سید نجم الدین (ع): امامزاده سید نجم الدین از نوادگان امام سجاد (ع) است و بارگاه این سید پاک در روستایی به نام “درکلاهو” در بخش گافر و پارامون شهرستان بشاگرد و در ۶۰ کیلومتری مرکز شهرستان بشاگرد، شهر سردشت است.همه ساله شمار زیادی از مردم شهرستان بشاگرد و دیگر شهرستانهای استان سال جدید را در کنار بارگاه امامزاده سید نجم الدین (ع) آغاز می کنند.
رودخانه انگهران: یکی دیگر از جاذبه هایی که شهرستان بشاگرد را به یک شهرستان زیبا تبدیل می کند وجود رودخانه های فصلی، دائمی، پرآب و زیبا است، که هر ساله پذیرای گردشگران زیادی مخصوصا در ایام نوروز می باشد.بسیاری از مسافران در سفر به بشاگرد، چند ساعتی را در کنار رودخانه های این شهرستان می گذرانند و به صدای این رودخانه گوش فرا می دهند و به این ترتیب، آمدن به کنار رودخانه های بشاگرد موجب کسب آرامش و انرژی از این طبیعت زیبا می شود.
آبشار بابک: شهرستان بشاگرد دارای آبشارها و چشمه های طبیعی بسیاری است که معروف ترین آبشار این شهرستان آبشار بابک نام دارد.آبشار بابک زیباترین و پرآب ترین آبشار بشاگرد نیز به حساب می آید و ارتفاع این آبشار بیش از ۳ متر است.این مکان گردشگری در روزهای تعطیل و ایام نوروز میزبان شمار زیادی از مسافران و گردشگران هموطنمان است.
گوهران بشاگرد: گوهران در شهرستان بشاگرد استان هرمزگان یکی از مراکز گردشگری هرمزگان شناخته می شود و می توانید با سفر به این منطقه از زیباییهای طبیعی و تاریخی آن لذت ببرید. جاذبه های گردشگری گوهران بی شمار است از جمله قلعه، قبرستان دوره ساسانی، آبشار و سایر مناطق دیدنی که لحظه های ناب را برای شما به ارمغان خواهد آورد.
قلعه الله وردی خان بشاگرد: شهر گوهران دارای آثار تاریخی بسیاری است که قلعه الله وردی خان یکی از این بناهای تاریخی است. قلعه تاریخی الله وردی خان به همراه سایر بناهای تاریخی شهر گوهران در سال ۱۳۸۶ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده اند.
کوهستان پارک: در کوهستان پارک سردشت انواع مجسمه های از جمله انسان و شتر، بز کوهی قوچ آهو، کبک وانواع مجسمه های دیگری ازجمله پلنگ ایرانی، که در منطقه بشاگرد زیست بوم دارند را نشان از سرسختی و ایستادگی مردم دارد و پارک بصورت پلکانی ساخته و در بالای آن پلنگ ایرانیست ودر مجاور آن چند کپر(خانه های چوبی که مردم منطقه از شاخ و برگ درختان نخل می‌ساختند)وجود دارد.
................................
آرشیو
