لومار مرکز شهرستان سیروان
لومار شهری است در شهرستان سیروان استان ایلام ایران است. مردم لومار کرد بوده و به کردی کلهری تکلم می کنند. شهر لومار مرکز بخش شیروان از بخشهای شهرستان شیروان و چرداول استان ایلام در طول جغرافیایی ۴۶ دقیقه و ۴۸ درجه و در عرض جغرافیایی ۳۴ دقیقه و ۳۳ درجه و در بلندی ۱۰۹۵ از سطح دریا و در ۱۶۰ کیلومتری مشرق ایلام و در ۴۵ کیلومتری شرقی سرآبله و در پایان راهی که به گیلانغرب، به سوی جنوب شرقی کشیده شده، قرار دارد.
رود سیمره از دو کیلومتری شهر لومار می گذرد. چون شهر لومار در منطقه ای پایکوهی قرار گرفته: ۱- کوه لاره در ۳ کیلومتری مشرق (۱۵۵۴ متر) ۲- کوه چرمی در یک کیلومتری شمال شهر قرار گرفته اند.
آب و هوای این شهر معتدل و نیمه خشک، بیشترین درجه گرما ۳۷ درجه بالای صفر و کمترین درجه ۶ درجه زیر صفر – میزان بارندگی سالانه به طور متوسط حدود ۴۵۰ میلی متر است. در سرشماری ۱۳۷۵ شهر لومار ۷۷۲ نفر جمعیت داشت که ۴۱۵ نفر مرد و ۳۵۷ نفر زن و ۱۵۴ خانوار بود.
فرآورده های لومار از گندم، جو، برنج، ذرت، گیاهان علوفه ای، تره بار و بنشن آب کشاورزی و از رود و آب آشامیدنی از چشمه فراهم گشته است.
شهر لومار در پایان راهی که تا جاده سراسری ایلام – کرمانشاه ادامه دارد و از این راه به طول ۱۶۰ کیلومتر تا مرکز استان فاصله قرار دارد. این شهرک با امکانات مناسب طبیعی و قرارگرفتن در کنار کشتزارهای حاصلخیز و داشتن آب و هوای مناسب برای تبدیل شدن به شهری در حد شیروان باستانی قابلیت دارد.
شهرستان سیروان
شهرستان سیروان یکی از شهرستان‌های استان ایلام در غرب ایران است. مرکز این شهرستان شهر لومار است، و شامل ۲ بخش و ۴ دهستان است. این شهرستان با انتزاع از شهرستان چرداول در مجموع شامل بخش مرکزی شهرستان سیروان با توابع دهستان لومار و دهستان رودبار، و بخش کارزان با توابع دهستان کارزان و دهستان زنگوان، در ۱۵ مهرماه ۱۳۹۱ توسط هیئت وزیران تصویب و ابلاغ شد.
اقتصاد این شهرستان وابسته به کشاورزی است. علاوه بر دامداری، کشاورزی به هر دو صورت آبی و دیم انجام می‌شود و محصولات کشاورزی مانند برنج، گندم، جو، گوجه، نخود، عدس، انار، خیار، گرمک و… تولید می‌شود. این شهرستان از جمله شهرستان‌های بسیار زیبا و سرسبز استان ایلام است و منابع آبی فراوانی دارد. منطقه عرب رودبار یکی از مناطق پر ثمر این شهرستان است که سالانه تولید انار زیادی دارد که به دیگر شهرستان‌های استان صادر می‌شود. رود سیمره از این شهرستان عبور می‌کندو به علت آب گیری سد سیمره بعضی از روستاهای این شهرستان که در حوضه آبریز سد هستند به زیر آب خواهند رفت. این منطقه عموماً دارای درخت بلوط است و کوههای بلند این منطقه می‌توان به ریون-چرمین اشاره کرد، که قسمت مرتفع این کوه‌ها به استثناء چرمین پوشیده از برف هستند.
مردم شهرستان سیروان کرد زبان هستند که با لهجه کلهری تکلم می‌کنند. برخی از مردم این شهرستان مهاجر سایر استان ها و شهرستان‌های غرب کشور هستند و از ایل های بزرگی مانند خزل، کلهر، زنگنه و … تشکیل شده‌اند. شایان ذکر است که مردم این شهرستان علاوه بر کشاورزی و دامداری به‌طور سنتی به تجارت و بازرگانی اشتغال دارند و قبل از پیروزی انقلاب اسلامی بخش زیادی از آنها در شهرهای عراق، به تجارت مشغول بوده‌اند ولی با تیره شدن روابط ایران و عراق، بخشی از کردها به اجبار از کشور عراق اخراج شده و عموماً ساکن در اینجا شده‌اند. از دهه شصت بخش زیادی از مردم این شهرستان به تهران مهاجرت کرده و در اصناف مختلف بازار بزرگ تهران حضور چشمگیری دارند و از وضعیت مالی بسیار خوبی برخوردار هستند. ضمناً در سال‌های اخیر چندین هزار نفر از مردم این خطه به کشور استرالیا و کشورهایی نظیر سوئد، انگلیس، آلمان و … مهاجرت کرده‌اند.
این شهرستان دارای ۲ بخش و چهار دهستان است و مرکز شهرستان شهر لومار است:
بخش مرکزی: مرکز آن لومار است و شامل دو دهستان به نام‌های لومار (به مرکزیت لومار) و رودبار (به مرکزیت ظهیری علیا) است. نقاط شهری: لومار
بخش کارزان: مرکز آن چشمه پهن است و شامل دو دهستان به نام‌های کارزان (به مرکزیت چشمه پهن) و زنگوان (به مرکزیت سرتنگ مله ماران) است.
رودخانه‌ی پر آب سیروان و رود سیمره و چشمه‌های جوشان به‌خوبی شهر سیروان را سیراب می‌کنند و نقش مهمی در آبیاری و کشاورزی آن دارند. تاریخچه‌ی سیروان مربوط به دوره‌ی ساسانی است و تاریخ کهن ایلام را در آثار باستانی آن به‌خوبی می‌توان مشاهده کرد. پل‌ها، قلعه‌ها، محوطه‌ها، سکونت گاه‌ها و راه‌های باستانی این شهر گویای قدمت و عظمت آن است. اصلی‌ترین ماده به کار رفته در بناهای تاریخی سیروان سنگ و گچ است. مرکز سیروان لومار نام دارد که مقصدی رویایی برای ایرانگردان عزیز به شمار می رود.
فرهنگ زیبای مردم سیروان یکی از جاذبه‌های آن است زیرا مردم سیروان بسیار میهمان نواز هستند و با گردشگران برخورد گرمی دارند. بیشتر آنها به زبان کردی و لهجه‌ی کلهری صحبت می‌کنند؛ اما در برخی روستاهای آن مردم زبان عربی را برای صحبت کردن به کار می‌برند. زبان، موسیقی، لباس، جشن‌ها و مراسم خاص از بارزترین جذابیت‌های این شهر است و می توانید از تماشا و خرید صنایع دستی آنها لذت ببرید. سیروان سوغاتی‌های مختلفی دارد که یکی از اصلی‌ترین آنها برنج "عنبربو" است که طعم خاص و بوی دل‌انگیزی دارد. روغن حیوانی و کره محلی با طعم بسیار لذیذ، عسل کوهی، نان محلی، گردو، کشک، کنجد و ترخینه و انواع شیرینی‌های محلی که معروف‌ترین آنها بژی برساق، کله‌گنجشکی، کهک و حلوائی بگل (که ترکیبی از کشک خشک و خرما است).
جاذبه های سیروان
قلعه سازبن: قلعه‌ی تماشایی سازبن در گذشته از مراکز نظامی و تفریحی بزرگان ساسانی بوده است. قلعه سازبن از لحاظ معماری در نوع خود بی‌نظیر است و در کنار آن طبیعت بسیار زیبایی وجود دارد که شکارگاه بزرگی هم در آن قرار گرفته است. در فصول گرم سال این قلعه برای تفریح شاهان و نزدیکانشان مورد استفاده قرار می‌گرفته است. این قلعه در نزدیکی تنگه سازبن قرار دارد و راوی تاریخ ایران است.
تل شیروان: تفرجگاهی در کنار رودخانه‌ی سیروان قرار دارد که علت اصلی آن وجود تل شیروان است که قدیمی‌ترین آثار تاریخی سیروان به شمار می آید. قدمت این بنا به عصر سنگ باز می‌گردد و چهارمین اثر ثبت شده در فهرست آثار ملی ایران است. تلی مرتفع که به سبب آب و هوای مناسب و مطبوع تفرجگاهی مناسب برای گردشگران و بازدیدکنندگان شده است. اینجا مکان خوبی برای طبیعتگردی و کمپ است.
قلعه سازبن: از مهم ترین جاذبه های تاریخی سیروان ایلام قلعه سازبن می باشد که مربوط به عصر ساسانیان در غرب ایران است، در زمان قاجارها اینجا به عنوان منطقه ای شکاری استفاده می گردید تا اینکه امروزه علاقه مندان به تاریخ ایران زمین از آن بازدید می کنند.
تنگه سازبن: رودخانه سیمره از خروشان ترین رودخانه های چهار فصل ایران میزبان یکی از زیباترین جاهای دیدنی سیروان با نام تنگه سازبن می باشد، از شهر لومار به دو کیلومتری غرب راهی شوید تا با دیواره های این تنگه چشم نواز روبرو شوید، دقت کنید در این سفر که باید نیمه اول سال انجام شود لوازم مورد نیاز پیک نیک و کمپینگ را همراه داشته باشید.
تنگه برنجان: در نزدیکی شهر سیروان، روستای زیبایی به نام چم شیر قرار دارد که رود سیمره به هنگام عبور از آن از تنگه‌ای به نام برنجان عبور میکند. آب و هوای مناسب تنگه برنجان سبب سرسبزی و رشد گیاهان زیادی در آن شده است. بیشتر گردشگران برای تفریح نیم روز را به بازدید از تنگه برنجان اختصاص می‌دهند و از امکانات تفریحی آن مانند قایق‌های تفریحی چندنفره و قایق‌های دونفره پدالی استفاده می‌کنند و لذت می‌برند، این مکان برای تفریحات خانوادگی بسیار مناسب است.
گورستان آهنگران: یکی از مهم ترین جاهای دیدنی سیروان گورستان آهنگران می باشد که قدمتش به دو هزار سال قبل بر می گردد، شیوه دفن به این گونه بوده که اگر شخصی در تایم صبح از دنیا می رفت در بخش شرق و افرادی که در تایم عصر فوت می کردند در بخش غرب دفن می شدند، سنگ های قبری که روی برخی از این مقبره ها دیده می شود وزنشان به سه تا 5 هزار کیلوگرم می رسد.
روستای سرابکلان: روستای سرابکلان بر روی بناهای باقیمانده از شهری تاریخی قرار دارد. مجموعه‌ای از اتاق‌های قدیمی و مرتب که روی هم قرارگرفته‌اند در میانه‌ی روستا قرار دارند. این اتاق‌ها به صورت یک مجموعه‌ی منسجم در کنار هم هستند که در گذشته اتاق‌های پایین‌تر به‌عنوان انبار استفاده می‌شدند. اتاق‌های بالایی مربع شکل هستند و کل بنا با تکه سنگ‌های بزرگ ساخته شده است.
هوار گوزیبان: هوارگوزیبان در ارتفاع ۱۷۰۰ متری شاهو قرار می گیرد که از نظر ارتفاعی تنها ۷۰۰ متر نسبت به سیروان ارتفاع دارد اما فاصله هوار تا روستا پنج تا شش کیلومتر بوده که از ارتفاع ۱۸۰۰ هم عبور می کند و هوار گوزیبان در کف دره ای نسبتاً عریض قرار می گیرد که جنس خاک آن آبرفتی بوده و امکان شکل گیری چشمه ای را در دل کوههای خاکی ومتخاخل شاهو فراهم آورده است . و آب لازم برای شرب مردم و دام های آنان فراهم آورده است . هوار (Hawar) در کردی به معنی جایگاههای ییلاقی اتراق دامداران در کوهستان است . و هر روستایی در اطراف کوه شاهو در طول سال در چند هوار جابجا می شوند اسکان اصلی در روستا که معمولاً در حاشیه سیروان و درارتفاع کمتر از ۱۰۰۰ متری از سطح دریا می باشد قرار دارد . در روستاهای پالنگان و دیوه زناو و دله مرز و و جولان ده و روار ، اول اسفند ماه به مثابه بهار جشن نوروز بر پا می شده است. و عملاً تدارک جابجایی به اولین ییلاق بهاره صورت می گرفت و بسته به آب و هوای سال در اسفند و یا اوایل فروردین این کوچ صورت می گرفت . در اینجا فقط دو ییلاق مشهور پالنگان معرفی می شوند هوارهای گوزبیان و هانیه . هوار گوزیبان از مدت ها محل ییلاق روستائیان اطراف شاهو بوده. هرکس که میخواهد حس و حال ساده زیستی و ساده دلی آدم و حوا را تجربه کند باید به هوار برود. جایی که مثل هیچ جای دیگری نیست، اینجا آنقدر زندگی جاریست که صدای نبض زندگی را میشنوی. خورشید هر روز صبح نزدیکتر از همیشه به تو سلام میکند. خانه ها خوشکه چین و از جنس سنگ خالص است. هر خانه شاید فقط یک اتاق است. اینجا از لوله کشی خبری نیست. سوسن و دخترهای دیگر هر روز چند بار سطل های آب را از تنها آب انبار هوار پر می کنند و به خانه می برند.
روستای چم روته: چم روته، روستایی از شهرستان سیروان در استان ایلام در کنار سد سیمره قرار گرفته شده است ، یکی از دلایلی که اسم روستا را ( چم روته ) گذاشته شده است این است که در مناطق اطراف روستا توده های جنگلی وجود دارد و در این روستا توده ی وجود ندارد که به زبان کردی (روت) یا خالی از توده جنگلی بوده (چم) یعنی چشمه و آب ، و در اطراف آن چشمه و رودخانه وجود داشته این روستا را چم روته نامیدند که در این روستا مردم به کشاورزی و دامداری مشغول هستند و بیشترین محصول این روستا انار و خیار است.
شهر تاریخی سیروان: شهر تاریخی سیروان از شهرهای دوره ساسانی استان ایلام است که در نزدیکی شهرستان شیروان چرداول واقع است. این شهر مرکز ایالت ماسبذان بوده و آثار معماری و بناهای آن کاملا مشهود است. شهر تاریخی سیروان(شیروان)در حوزه شمالی استان ایلام و شمال‌شرقی شهر ایلام در دامنه‌های اطراف و لایه‌های زیرین سراب کلان واقع در شهرستان شیروان چرداول به صورت نیمه مدفون با بقایای آثار معماری ارزشمند قرار دارد. وجود آب فراوان و چشمه‌ها و رودخانه خروشان در این شهر یادآور همزادی توأم آب و آبادی در ایران و تلفیق معماری خاص و باشکوه با آب است. این شهر در دوران شکوه و عظمت خود مرکز ایالت ماسبذان از شهرهای مهم و آباد ایران در دوره ساسانی بوده و وجود پل‌ها، راه‌ها، محوطه‌ها، قلعه‌های فراوان و سکونت‌گاههای باستانی در این محوطه گویای اهمیت این شهر است.
........................................
آرشیو
