خرو مرکز شهرستان زبرخان
خَرْوْ شهری در استان خراسان رضوی در شرق ایران است. شهر خرو دارای ۴ محله با نام‌های خرو علیا، خرو سفلی، شهرک امام رضا و ساحل برج است.اخیرا در تصمیمی جالب نام خرو علیا و سفلی را به گلستان و بهارستان نام گذاری کرده اند. فاصله این شهر تا مشهد 85 کیلومتر است. بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۱٬۵۳۵ نفر (در ۴۰۷ خانوار) بوده‌است.
شهر خرو با داشتن جاذبه‌های گردشگری سالانه پذیرای هزاران مسافر از سراسر ایران است. از جاذبه‌های گردشگری این شهر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: آبشار شاه سو (شش آب) و آبشار رود میان رودخانه خروشان با نام‌های رودخانه کوچک، بزرگ و در میان وجود متبرک امامزاده خلیفه سید علی و یادمان گذر علی بن موسی الرضا از شهر خرو (چشمه علی بن موسی الرضا) و همچنین ده‌ها چشمه جوشان و باغات سرسبز و مردمانی با صفا و مهمان‌دوست که پذیرای شما عزیزان هستند.
از القاب شهر خرو می‌توان به نام‌های زیر اشاره کرد: بامهای طلایی ، مهد آلوی ایران ، نگین ییلاقات کشور ، ماسوله خراسان.
در ادبیات کهن فارسی معنی کلمه خرو چنین آمده‌است: «شرقی‌ترین و مرتفع‌ترین نقطه نیشابور که خورشید از این محل طلوع می‌کند و این شهر قدمتی چند صد ساله دارد و نام خرو بارها در کتاب‌های تاریخی همچون تاریخ بیهقی، تاریخ نیشابور، معجم البلدان، منتخب السیاق و اسرار التوحید ذکر شده‌است». در زمان ورود به این شهر و گشت و گذاری از دو محله علیا و سفلی که بافت قدیم و سنتی دارد خانه‌ها به صورت پلکانی است، به‌طوری‌که پشت بام خانه پایینی حیاط خانه بالایی محسوب میشود و مصالح به کار رفته در ساخت آن‌ها گِل و چوب است و این نوع معماری منحصر به فرد است که به این خاطر خرو را «ماسوله خراسان» نیز می‌گویند.
گویش اهالی محله علیا و اکثریت اهالی خرو زبان ترکی خراسانی و عمده ساکنان محله سفلی سادات هستند و گویش آن‌ها فارسی است. مردم این شهر مسلمان و شیعه ۱۲ امامی هستند. شغل اکثر اهالی این شهر باغداری و کشاورزی است. خرو دارای ۸۵ شهید و زادگاه سردار شهید محمدعلی قدمیاری است و دو شهید گمنام در این شهر دفن شده‌اند. وجود سه رودخانه پرآب و ۱۷ رشته قنات از جمله قناتهای: روی تخت، بالاده، بازه چغندر و کاریز زلفی سبب شده که باغ‌های میوه همچون حریری سبز اطراف این شهر را احاطه کنند و درختان آلو، سیب، آلبالو، هلو، گیلاس، انگور، گردو و گلابی محصولات این باغ‌ها هستند و شهرت باغداری این شهر به دلیل وجود بیش از ۶۰۰ هکتار باغ آلوی آن است که این شهر را به پایتخت آلوی کشور معروف کرده‌است.
برج‌ها و غارهای قدیمی در اطراف شهر، رباط شاه عباسی، آتشگاه، تیغ سفید و تیغ سیاه (از قلعه‌های قدیمی خرو) بقعه چشمه علی، پارک کوهستانی حاج قره، کلاته عزیز، آبشارهای رود میان و شش آب و کوچه باغ‌های افسانه‌ای از جاذبه‌های دیدنی و تاریخی این شهر است. در این شهر صنایع دستی همچون قالیبافی، گلیم و سله بافی، آهنگری و چاقوسازی رونق دارد. مردم شهر خَرْوْ پرتلاش، خستگی‌ناپذیر و مهمان‌نوازند و هر ساله میزبان مسافران و گردشگران کثیری از سرتاسر ایران و جهان‌اند.
آنچنان که از لابلای کتب تاریخی و تذکره‌ها به‌دست می‌آید، تاریخ خرو به قدمتی چند صد ساله برمی گردد؛ و در کتب معروف تاریخ بیهقی، تاریخ نیشابور، منتخب السیاق، معجم‌البلدان، اسرارالتوحید، جغرافیای سرزمین‌های شرقی خلافت اسلامی و… به مناسبت‌های گوناگون نام خرو ذکر شده‌است. از جمله در تاریخ نیشابور در مورد نخستین کاریزها در نیشابور و از خرو به عنوان تأمین‌کننده آب شهر نیشابور یادشده است. قدمت شهر خرو حتی به قبل ازحمله مغول برمی گردد، آن چنان‌که با مطالعه کتب معتبر تاریخی نیز این مسئله به اثبات می‌رسد، به عنوان نمونه استاد فریدون گرایلی در کتاب معروف «نیشابور شهر فیروزه» در سطری از خرو به این مضمون یاد کرده‌است: «مغولان برای رسیدن به نشابور از تنگه خرو گذشتند.» و باآن که نیشابور در زمان حمله مغول از شهرهای مذهبی و علمی و بزرگ تاریخ اسلام وجهان بوده‌است خرو نیز منطقه‌ای مستقل و ماندگار بوده‌است. به‌عنوان نمونه‌ای دیگر می‌توان به این مورد اشاره کرد: محبوبیت خرو در زمان قاجاریه نیز در گفتمان و نوشتارهای کوری که گذشت تاریخ آن‌ها را به فراموشی سپرده آشکار بوده‌است و مهدعلیا مادر شاه قاجار نیز شناختی کوتاه از این منطقه داشته‌است که ذکرش در این نوشتار نمی‌گنجد.
همچنین این شهر عالمان و مفسران نامداری همچون ابوسعید خرقی (در قرن چهارم) و ابوبکر خرقی (قرن پنجم) را در دامان خویش پرورانیده‌است. در مقامات ابوسعیدابوالخیر در حکایتی کهن، به این نکته برمی‌خوریم که ما در این نوشتار گوشه‌ای ازآن را عیناً برای خوانندگان بازگو خواهیم کرد: هم در آن وقت که ابوسعید فقیه نیشابور بود مریدان بسیار می‌آمدند از هر جنسی، بعضی مهذّب و بعضی نامهذّب. وقتی یکی توبه کرد. روستایی عظیم و ناهموار بود. جفتی کفش کوهیانه، پر قطری برزده و در پای کرده چنان‌که هروقت که در خانه رفتی آوازی ناخوش می‌آمدی و پیوسته بر دیوار می‌زدی و حرکات ناهموار از او در وجود آمد که صوفیان از آن می‌رنجیدند و از غلبه و مشغله او کوفته می‌شدند، روزی شیخ آن درویش را بخواند و گفت: به درمیون باید شد و آن: «دره ایست درمیان کوه نیشابوروطوس و چون ازنیشابوربه طوس شوندراه برسراین درّه بود و آبی بس زلال در آن دره فرود آید و در رود «خور» نیشابور شود. شیخ گفت :چون در شوی پاره سنگ بزرگی آنجاست. بر لب آن آب که بر رود خور نیشابور بریزد وضو باید ساخت و بر آن سنگ دو رکعت نماز بگذار و منتظر باش تا دوستی از نزدیک ما به سوی تو آید. سلام ما بوی برسان و سخنی چند با آن درویش بگفت که [به وی بگوی] که از دوستان عزیز ماست و هفت سال با ما صحبت داشته‌است. آن درویش بارغبتی هرچه تمام تر روی به راه نهادوهمه راه باخود اندیشه می‌کردکه می‌روم تانظرمبارک اوبرمن افتد وکاردین ودنیای من به برکت آن ساخته گردد، چون بدان موضع رسیدکه[شیخ اشارت کرده بود] آنچه شیخ فرموده بودبجای آورد و در آب رود خرو وضوساخت ونمازی بساخت و ساعتی توقف کرد. طراقی «صدای مهیب» درآن کوه افتاد، چنان‌که کوه ازهیبت آن آواز بلرزید، آن درویش نگریست، اژدهایی دید سیاه چنان‌که ازآن عظیم ترندیده بود و نشنیده و جمله میان دو کوه از شخص او پر شده بود. چون آن درویش را نظر در وی افتاد روح با وی نماند و جمله اعضای او چنان سست گشت که هرچند خواست هیچ حرکت نتوانست کرد و هوش از وی برفت و بیفتاد و آن مار می‌آمد آهسته تا به نزدیک آن سنگ برسید و روی سوی آن درویش کرد و سنگ بر سنگی نهاد و به تواضع بایستاد چون ساعتی برآمد و درویش اندکی باخویشتن آمد و دید که او مقام کرد و هیچ حرکت نمی‌کنداز سر بی‌خویشی و غایت ترس گفت: شیخ سلام گفته‌است، آن اژدها روی درخاک می‌مالید و تواضع می‌نمود و آب از چشم او می‌دوید.»
آنگونه که از اخبار برمی آید مزار پاک‌سیرتی نیز در محل چشمه علی وجود دارد که پیشینیان از آن سخن می‌گویند، جایگاه این محل امروزه خالی از ساختمان است و حالت خرابه‌ای به خود گرفته‌است. در ضلع جنوبی این محل، در میان خانه‌ای قدیمی، تخته سنگی نمایان است که با خط نامفهومی مزیّن گشته و این نشان از تاریخ کهن این محل دارد؛ و آنگونه که در حکایات جاری است نوشته‌های کور این تخته سنگ شاید شناسنامه‌ای براین مزار باشد و نشانی از قدمت تاریخی آن، که تاکنون هیچ‌گونه اقدامی برای شناسایی قدمت و خوانده‌شدن دست‌نوشته‌های این مزار صورت نگرفته‌است.
همچنین در محله سفلی بقعه امامزاده خلیفه سید علی قرار دارد که به تازگی تحت نظر اداره اوقاف نیشابور قرار گرفته است و البته از دیر باز تا کنون مورد توجه اهالی شهر خرو بوده است و اکنون نیز همه روزه به ویژه به خاطر آب و هوای عالی و طبیعت پیرامون آن از عصر تا پاسی از شب مورد توجه مردم قرار دارد.
شهر خرو دارای آب و هوای مطبوع و دلپذیری میباشد. زمستان‌های پر برف و سرد و تابستان‌های خنک از ویژگی‌های هوای این شهر خوش آب و هوا میباشد. به دلیل وجود آب فراوان باغ‌های زیادی در این شهر وجود دارد که میوه‌های بسیار خوشمزه و آبداری همچون آلو و سیب و گلابی را به بازار عرضه می‌کند.
یکی از بزرگترین دغدغه‌های مسافران هنگام بازگشت از سفر، خرید سوغاتی برای اقوام و آشنایان است. ریواس، عسل و محصولات باغی از مهمترین سوغاتی‌های شهر خرو میباشد. برخی محصولات باغی شهر خرو عبارتند از: آلو، گردو، گلابی، سیب، گیلاس، هلو و به تازگی پسته شربت ریواس و انواع لواشک از دیگر تولیدات باغداران شهر خرو است. با توجه به قرارگیری خرو در دامنه کوه‌های بینالود عسل طبیعی نیز از سوغات این منطقه به حساب می‌آید. صنایع دستی: سله بافی، چاقو سازی.
وجود باغداران با تجربه و زحمت کش، باغات و زمین‌های حاصل خیز فراوان که در شهر خرو و خارج از آن وجود دارد باعث شده که آلوی خرو چه از لحاظ گستردگی تولید و چه از لحاظ طعم و مزه در ایران در رتبهٔ اول قرار گیرد. به همین علت شهر خرو مهد آلوی ایران نام گرفته‌است. از تولیدات انواع آلو می‌توان به آلو رسمی، حاج حسنی، کبرایی، شوقانی، شمس و طلایی و … اشار کرد؛ که هر نوع مزه، طعم و خاصیت متفاوتی دارد. با توجه به اینکه شهرت و آوازهٔ ریواس و آلوی خرو جهانی است این محصولات به کشورهای دیگر نیز صادر میشود. آلوی خرو نامی است که در سراسر شهرهای ایران شناخته شده‌است. این محصول به صورت تازه و خشک وارد بازار شده و مورد مصرف قرار می‌گیرد. با توجه به خاصیت آلو و نقش آن در سلامتی دستگاه گوارش به صورت خشک شده در انواع خورشتها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
شهرستان زبرخان
شهرستان زبرخان یکی از شهرستان‌های استان خراسان رضوی است.با تصویب هیئت وزیران در اردیبهشت ۱۳۹۹، بخش زبرخان شهرستان نیشابور ، بامرکزیت خرو به شهرستان ارتقاء یافت.بر اساس مصوبه هیات دولت ، شهر خرو به عنوان مرکز بخش مرکزی و شهر اسحاق آباد مرکز بخش اسحاق آباد این شهرستان تعیین شد.
شهرستان زبرخان بین ۲۵ درجه و ۵۲ دقیقه شمالی و نیز ۵۸ درجه و ۵۲ دقیقه تا ۵۹ درجه و ۱۸ دقیقه طول شرقی قرار دارد. این شهرستان در دامنه جنوبی رشته کوه‌های بینالود واقع شده است. این شهرستان از شمال به شهرستان بینالود و شهرستان گلبهار ، از شرق به بخش احمدآباد شهرستان مشهد، از جنوب به بخش کدکن شهرستان تربت حیدریه و از غرب به بخش‌های مرکزی و میان جلگه شهرستان نیشابور محدود می شود. این شهرستان با وسعتی حدود ۱۱۰۲ کیلومتر مربع و حدود ۱ درصد از مساحت استان خراسان رضوی را به خود اختصاص داده است. سه قله شیرباد، قوچگر و فلسکه در این شهرستان قرار دارند. قرار گرفتن این شهرستان در دشت حاصلخیز پایکوهی بینالود و نزدیکی به دومین شهر پرجمعیت کشور یعنی مشهد مقدس و عبور راه مواصلاتی و راه آهن سراسری تهران - مشهد از داخل این منطقه، موقعیت جغرافیایی و استراتژیکی ممتازی را برای این شهرستان بوجود آورده است که از این نظر می‌توان دورنمای توسعه آن را روشن دید.
شهرستان زبرخان بر اساس طبقه‌بندی دومارتن، در منطقه آب و هوایی نیمه خشک قرار گرفته است که آب و هوای آن در نواحی کوهستانی معتدل و در نواحی پست به تدریج بر میزان دما افزوده و از میزان بارندگی کاسته می شود. متوسط درجه حرارت سالیانه در این منطقه ۱۲/۹ و میزان بارندگی طی دوره های آماری (۱۳۴۵-۷۵) حدود ۲۳۵ میلی‌متر برآورد شده‌است. باد غالب در این منطقه، باد دیزباد می باشد که از بادهای محلی استان خراسان به شمار می رود. این باد به جهت شرقی و غربی این شهرستان را در فصل تابستان و پاییز تحت تاثیر قرار می دهد و سرعت متوسط آن به ۳۰ تا ۴۰ کیلومتر در ساعت می رسد و می توان با انجام سرمایه گذاری در زمینه ایجاد نیروگاه‌های بادی در مکان‌های مناسب از این انرژی دائمی در جهت توسعه اقتصادی ، اجتماعی منطقه استفاده بهینه به عمل آورد.
بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت شهرستان زبرخان در سال ۱۳۹۵ برابر با ۵۶۶۳۵ نفر بوده‌است. از این جمعیت ۲۲٬۲۶۲ نفر در مناطق شهری و ۳۴۳۷۳ نفر در مناطق روستایی ساکن می باشند. شهرستان زبرخان در مجموع شامل ۱۰۹ آبادی دارای سکنه است. شهرستان زبرخان به دلیل قرار گرفتن در منطقه پایکوهی بینالود از نظر منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی تقریباً غنی است و از مهمترین رودخانه جاری در این منطقه می توان به رودخانه خرو، درود، گرینه، دیزباد و کالشور اشاره نمود که در این زمینه امکان توسعه بهره‌برداری از این رودخانه‌ها با انجام طرح‌های آبخیزداری و احداث سد وجود دارد و از این طریق می‌توان با ذخیره آب‌های سطحی موجب تغذیه سفره‌های زیرزمینی گردید و در توسعه و گسترش کشاورزی و صنعت در این منطقه کمک شایانی نمود.
شهرستان زبرخان به‌دلیل قرارگیری در منطقه پایکوهی رشته کوه‌های بینالود و برخورداری از اقلیم معتدل کوهستانی ، شرایط مناسبی را برای فعالیت های کشاورزی اقتصادی منطقه بوده است و اساس معیشت و نظام تولیدی در این شهرستان بیشتر بر فعالیت‌های زراعی و دامی استوار است. حدود ۳۸ هزار هکتار (۳۷٪) از اراضی این منطقه جهت فعالیت های کشاورزی از حاصلخیز خوبی برخوردار می باشند. از مهمترین محصولات کشاورزی منطقه می توان به گندم ، جو ، چغندر قند ، پنبه و محصولات باغی از قبیل انگور ، آلو ، گردو ، گیلاس ،و سیب درختی اشاره کرد. دامپروری نیز به دلایل شرایط مساعد اقلیمی، بارندگی مناسب و تنوع پوشش گیاهی از اهمیت خاصی برخوردار می باشد که از قطب های مهم دامپروری در سطح استان خراسان به شمار می رود.
صنعت تولید قالی دستی رایج ترین فعالیت دستی در منطقه به شمار می رود به طوریکه به عنوان مثال بزرگترین فرش دستباف جهان[۴] به مساحت ۴۳۴۲ متر جهت مسجدی در مسقط ، پایتخت کشور عمان و به وزن حدود ۲۲ تن و اشتغال زایی حدود ۶۵۰ نفر بافنده زن روستایی در مدت ۲ سال شاهدی گویا بر پتانسیل و قابلیت بالای منطقه از نظر رواج و توسعه صنایع دستی می باشد که از اثرات اقتصادی آن می توان به حدود ۵ میلیون دلار درآمد ارزی برای کشور اشاره نمود.
به‌طور کلی شهرستان زبرخان به دلیل برخورداری از موقعیت ممتاز جغرافیایی و طبیعی از قبیل :
نزدیکی به بازار مصرف دومین شهر پرجمعیت کشور(مشهد)
سهولت دسترسی به راههای ارتباطی به دلیل عبور راه ترانزیتی تهران – نیشابور – مشهد از داخل منطقه
شرایط آب و هوایی مناسب به دلیل واقع شدن در دامنه رشته کوه‌های بینالود.
وجود منابع غنی آب‌های سطحی و زیرزمینی جهت استفاده صنایع
تنوع محصولات زراعی ، باغی و دامی
بالا بودن سطح آموزش و سواد در منطقه جهت کمک به رشد صنعتی
برخورداری از زمین مناسب جهت استقرار صنایع
برخورداری از نیروی کار ارزان و موارد متعدد دیگر
در دو دهه اخیر مورد اقبال و توجه سیاست‌گذاران و برنامه ریزان توسعه صنعتی استان خراسان قرار گرفت و با احداث و توسعه شهرک صنعتی شهرستان نیشابور در این منطقه و تعداد زیادی از صنایع پراکنده ، شهرستان زبرخان چهره صنعتی به خود گرفته است.
جاذبه های زبرخان
آبشار خرو: این آبشار در 8 کیلومتری شمال شهرستان خرو در میان دره رودی زیبا واقع شده است. پایتخت آلوی ایران واژه ی خرو در برخی جای ها به معنی محل تقسیم مورد استفاده قرار میگرفته و شاید اتلاق کردن این نام برای این منطقه چندان بی ربط نباشد . چون این نقطه محلی است که آب دو رودخانه ی دائمی و نسبتا پرآب تقسیم میشود. شهر خرو ( خروین ) بخش های مختلفی دارد . خرو دارای دو رودخانه ی بزرگ و کوچک میباشد که از کوه های زنبورگاه در رشته کوه بینالود سرچشمه میگیرند. در مسیر هر دو رود دو آبشار وجود دارد.مسر شمال شرقی به چشمه علی و مسیر شمالی به ۀبشار خفر منتهی می گردد. آبشار بزرگ که در مسیر رودخانه ی کوچک قرار دارد و آبشار کوچک که در مسیر رودخانه ی بزرگ قرار دارد. این رودخانه ها در دو دره مجزا قرار دارند که از حاصلخیز ترین دره های خراسان است. برای دسترسی به آبشار خرو مسیر رودخانه شمالی روستا به فاصله 8 کیلومتر به آبشار خرو منتهی می شود.
آبشار رودمیان: آبشار رودمیان در موقعیت جغرافیایی N361227 E590607 در استان خراسان رضوی واقع است. این آبشار در 6 کیلومتری شمال شرقی شهرستان خرو در مسیر چشمه علی این منطقه و پس از آن واقع است.
روستای دیزباد بالا: روستای دیزباد بالا از توابع بخش مرکزی شهرستان زبرخان، در سال 1348 به عنوان یکی از معدود روستاهایی که صد در صد باسواد است، در یونسکو به ثبت رسید و عجیب نیست که نخبگان فراوانی نیز از این روستا برخواسته باشند. وافرادی چون امام قلی خاکی خراسانی که از شاعران فارسی زبان در سده 11 هجری قمری و محمد فدایی خراسانی، از شاعران و نویسندگان فارسی زبان در سده 12 هجری قمری. یکی دیگر از نکاتی که باعث شده این روستا، در میان سایر روستاهای ایران، جایگاه ویژه‌ای داشته باشد، تفکیک زباله است! روستای دیزباد بالا بهترین گردو و گیلاس خراسان رضوی را تولید می‌کند، محصولاتی که کاملا ارگانیک هستند و چنان کیفیتی دارند که باعث می‌شوند مردم از اقصی نقاط ایران به این روستا بیایند و پی کشف راز این کیفیت مثال زدنی باشند. اما واقعا این راز چیست؟ وقتی وارد این روستا می‌شوید، تابلوی جالبی را خواهید دید که روی آن نوشته شده: « مبادا شكار، مبادا تبر بر درخت و بهار، محیط و زمین را نكو پاك‌دار.» این، شعار مردم روستاست. نکته‌ی دیگری که در همان ابتدای ورود به روستا توجه شما را به خود جلب خواهد کرد، نمادی عجیب به شکل DNA است که بر روی یک بلندی نصب شده است. در قسمت بالایی این DNA، یک لانه‌ی کبوتر و یک قلم به چشم می‌خورد که به این معناست که فرهنگ حفاظت از محیط زیست، چیزی‌ست که در ژن مردم دیزباد بالا وجود داشته و از نسلی به نسل دیگر منتقل میشود.
آبشار گرینه: آبشار گرینه در روستای گرینه و در ضلع شرقی شهر توریستی درود و شهر زیارتی قدمگاه در دامنه کوه واقع شده است. گرینه روستای توریستی نیست اما دره سرسبز، رودخانه ای زیبا با سرچشمه های متعدد آن را تبدیل به محلی برای گردشگران و کوهنوردان کرده است. علاوه بر طبیعت این روستا جاذبه های گردشگری و تاریخی در بافت قدیم گرینه مانند قبر و حمام زرتشتی ها نیز قرار دارد. همچنین روستا به دو بخش جدید و قدیم تقسیم شده است که در طی تاریخ مردم به محل جدید تغییر مکان داده اند و مکان قدیم نیز با نام گرینه کنه شناخته می شود.
تولیدات آلوی خرو: شهر خرو بزرگترین تولید کنندگان محصولات باغی در سطح کشور است و آلوی بخارای خرو شهرت جهانی دارد و بهمین خاطر با لقب «پایتخت آلو بخارای ایران » شناخته می شود. از دیگر القابی که به شهر خرو داده اند «شهر بامهای طلایی » است که دلیل آن پوشیده شدن پشت بامهای این شهر در فصل برداشت و پوس کندن آلو با سبد های پر از آلوهای طلایی رنگ است. از مهر ماه تا پایان آبان ماه هر سال از دیزباد بالا تا گرینه و درود و باغشن و قدمگاه زبرخان گرفته تا بوژان و کلیدر و بار و همینطور اردوغش تا خرو همه و همه در کار تولید آلو فعال هستند و هر ساله از حدود هرساله از ۱۸۰۰ هکتار اراضی زیر کشت آلو در زبرخان حدود 24 هزار تن انواع آلو برداشت می شود.
روستای حاجی آباد: روستای حاجی‌آباد از توابع شهرستان زبرخان بوده و در ۲۶ کیلومتری شرق نیشابور و ۹۴ کیلومتری غرب مشهد در مسیر بزرگراه مشهد به تهران واقع شده‌است. روستا از شمال به روستای حریم‌آباد و از شمال شرق به روستای باغشن،از شرق به روستای قره‌داش ،از جنوب به اسحق‌آباد ، از غرب به کاریزنو و از جنوب غرب به دولت‌آباد محدود است. پیدایش روستای حاجی آباد به حدود ۱۵۰ سال پیش برمی گردد ظاهرا علت نامگذاری حاجی‌آباد برای روستا هم این بوده که اولین کسی که در پیدایش روستا نقش مهمی داشت فردی بود به نام حاجی علی محمد که اصالتاً از تهران بوده و چون حاجی بوده و ایشان این روستا را آباد کرد لذا به این محل حاجی آباد گفتند.
امامزاده سلطان سید حبیب بن موسی بن جعفر(ع): امامزاده روستای حاجی آباد زبرخان که در فاصله ۵۰۰متری جنوب غرب روستا و در مل آرامستان عمومی روستا واقع است به نام امامزاده”سلطان سید حبیب بن موسی بن جعفر(ع)” از نوادگان امام موسی کاظم(ع) شناخته میشود.این محل که به تازگی ساختمان جدید آن احداث گردیده مورد توجه خاص اهالی روستا و روستاهای همجوار می باشد به‌طوری که در روزهای تعطیل بخصوص در فصل تابستان، نذر کنندگان با دعوت کردن مهمانان خود به امامزاده و پذیرایی از آنان در این مکان مقدس و زائر سرای آن نذر خود را ادا می کنند. بقعه دارای ابعاد ۱۸×۱۸ متر می باشد. درب اصلی آن از سمت مشرق باز می گردد و دو درب چوبی در دو جهت شرقی و غربی دارد که توسط حسین جشمی وقف بقعه گردیده است. وسعت زمین زیارتگاه بیش از یک هکتار است و از آن به صورت قبرستان استفاده می شود.کتیبه ای در بالای درب بقعه قرار دارد.
امامزاده یحیی (ع): امامزاده سیدیحیی بن موسی بن جعفرالکاظم (ع)، از فرزندان امام موسی کاظم (ع) است. آستان این امامزاده در حدود 30 کیلومتری شرق نیشابور، در روستای باغشن از توابع شهرستان زبرخان قرار دارد. فضای قدیم بقعه حدود چهار هکتار بود که اهالی با ملحق کردن زمین خود به بیش از شش هکتار آن را رساندند، که علاوه بر قبور عمومی و گلزار شهدا دارای امکانات رفاهی و خدماتی مانند آشپزخانه، پارکینگ، زائرسرا، فضای تجاری و بوستان کودک می باشد. اهالی منطقه در کنار شغل کشاورزی و باغداری به بافت انواع قالی نیز می پردازند، به گونه ای که بخشی از بافت فرش 500 متری، سفارش یکی از بزرگان کشور قطر توسط آن ها انجام گرفت.
روستای دانه کاشفیه: دانه کاشفیه، روستایی از توابع بخش زبرخان شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران است.این روستا دارای سه قنات ویک چاه عمیق است.دانه کاشفیه دارای کلیه امکانات رفاهی است. این روستا در دهستان زبرخان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۴۶۷ نفر (۱۲۲خانوار) بوده‌است.
..................................
آرشیو
