|
طرح ایلان ماسک این است که در یک دوره 10 ساله، سالی 100 فضاپیمای استارشیپ بسازد. سپس هر 26 ماه یکبار که زمین و مریخ در نزدیک ترین فاصله از هم قرار میگیرند 1000 فضاپیمای استارشیپ به سمت مریخ شلیک شود. در هر استارشیپ 100 انسان به همراه آب و غذا و تجهیزات جا میگیرند.
در سال 2028 اولین استارشیپ که شامل تجهیزات ساخت کارخانه تولید سوخت برای بازگشت به زمین است به سمت مریخ شلیک میشود. بدین ترتیب با هر استارشیپ میتوان چند بار حمل و نقل به مریخ را انجام داد و تا سال 2050 یک میلیون انسان به همراه تجهیزات مورد نیازشان را در مریخ ساکن کرد. طبق گفته ماسک انسان ها در تونل های زیرزمینی ساکن خواهند شد و با کشاورزی گلخانه ای غذای خود را تامین خواهند کرد. |
حال مشکلات سفر به مریخ و سکونت در آن را بررسی میکنیم تا ببینید ایده ماسک توهمی بیش نیست :
نبود اکسیژن کافی
95 درصد جو مریخ را کربن دی اکسید و 3 درصد آن را نیتروژن تشکیل میدهد و فقط درصد ناچیزی اکسیژن وجود دارد. مقایسه کنید با جو زمین که 78 درصد نیتروژن، 21 درصد اکسیژن و درصد ناچیزی کربن دی اکسید موجود است.
برنامه ی بلند مدت ماسک برای آینده مریخ، آب کردن یخ های قطبی مریخ است که باعث جاری شدن رودخانه هایی خواهد شد و میتوان با کشت گیاهان در اطراف آن کم کم اکسیژن را در سطح مریخ افزایش داد. اما تغییر در اتمسفر مریخ به شکلی که انسان بتواند هوا را آزادانه تنفس کند، در چند دهه پیش رو ممکن نخواهد بود. بدین ترتیب مریخ نشینان مجبورند در محیط‌های بسته زندگی کنند و از سیستم‌های پیشرفته و البته بهینه‌ای برای حذف کربن دی اکسید و تولید اکسیژن بهره ببرند.
ناسا اخیرا توانست در آزمایشی که شامل مریخ‌نورد پشتکار میشد، از کربن دی اکسید موجود در اتمسفر مریخ، اکسیژن به دست آورد؛ ولی هنوز راه زیادی برای استفاده از این ایده در مقیاس بزرگ باقی مانده است و تامین اکسیژن مداوم برای یک میلیون نفر بسیار دشوار است.
دمای پایین
در خط استوای مریخ که گرمترین ناحیه سطح آن است دمای هوا در روز تا ۲۰ درجه‌ی سلسیوس و شب‌ها به ۷۰- درجه میرسد. سرما در سایر نواحی مریخ حتی به ۱۴۰- درجه سانتی‌گراد هم میتواند برسد. تاسیساتی که برای حفاظت از ساکنان در برابر این سرمای وحشتناک لازم است هزینه بر خواهد بود.
مشکلات جسمی و روانی
سفر به مریخ بین 3 تا 9 ماه طول میکشد. غوطه‌ور بودن در سلولی مهر و موم شده در حالیکه آن‌طرف پنجره چیزی جز تاریکی مطلق وجود ندارد و زنده ماندن به عملکرد ماشین‌هایی که آب و هوا را تصفیه می‌کنند بستگی دارد، آثار مخربی رو مسافران میگذارد که ممکن است باعث افسردگی، روانپریشی و حتی خودکشی و قتل دیگران شود.
مسافران مریخ باید در این مدت طولانی سفر، محدودیت های فراوانی را تحمل کنند. به دلیل نبود جاذبه در فضا خطر تضعیف عضلات وجود دارد که لازم است مسافران روزی چند ساعت نرمش دست و پا انجام دهند و به جای حمام رفتن خود را با دستمال های مرطوب تمیز کنند.
از مشکلات سفر به مریخ که بگذریم، سکونت در مریخ نیز بسیار سخت خواهد بود. ساکنان مریخ برای در امان ماندن از تشعشعات خطرناک باید در تونل های زیرزمینی زندگی کنند و فقط گاهی اجازه خواهند داشت با لباس مخصوص به سطح مریخ بیایند. این محدودیت ها و دوری از سیاره مادر، مشکلات روانی زیادی را برای جامعه مریخ نشینان ایجاد میکند و ممکن است باعث جنگ ها و درگیری هایی شود.
هنوز مشکلات جسمانی که ممکن است برای ساکنان مریخ ایجاد شود مشخص نیست. زمین مادر ماست و عواقب زندگی در جایی متفاوت هنوز مجهول است. قطر مریخ حدودا نصف قطر زمین و جاذبه مریخ نیز حدود یک سوم جاذبه زمین می باشد. این یعنی در مریخ سبکتر خواهیم بود و پریدن راحتتر است اما این جاذبه کم ممکن است در ساز و کار بدن اختلال ایجاد کند. در سیاره‌ی سرخ هر روز حدودا ۲۴ ساعت طول میکشد، هر سال مریخ ۶۸۷ روز است و این به آن معنی است که فصل‌ها در مریخ حدود دو برابر طولانی‌تر از فصول زمین هستند و اختلاف دمای زمستان و تابستان بسیار بیشتر از زمین است.
تشعشعات مرگبار فضایی
همانطور که میدانید اتمسفر زمین ما را در برابر انواع امواج خطرناک فضایی محافظت میکند. میدان مغناطیسی زمین آنقدر بزرگ است که حتی از ایستگاه فضایی بین‌المللی نیز محافظت میکند. با اینحال فضانوردان ایستگاه بین المللی فضایی 10 برابر مردم روی زمین در برابر این امواج قرار میگیرند و مسافران مریخ 100 برابر!
این امواج میتوانند باعث نابینایی، سرطان، پوکی استخوان و اختلالات عصبی در مسافران مریخ شوند.
گرد و غبار موجود در سطح مریخ نیز دارای ترکیباتی است که برای ریه انسان سمی محسوب میشوند و این ذرات ریز در صورتی که استنشاق شوند برای گرفتن جان انسان به چند هفته زمان نیاز دارند.
اتمسفر رقیق
سریع‌ترین عاملی که میتواند یک مسافر حفاظت‌نشده را در مریخ به کام مرگ بفرستد، فشار جو بسیار پایین است.
با توجه به فشار جو مریخ که 100 برابر کمتر از زمین است، خون انسان در دمای معمولی به جوش می‌آید و تمام گازهای موجود در خون به صورت حباب درمی‌آیند و طی چند ثانیه فرد می‌میرد. کلونی ساخته شده برای سکونت انسان ها فشاری متعادل خواهد داشت ولی افرادی که از کلونی خارج میشوند و پا به سطح مریخ میگذارند باید حتما لباس مخصوص داشته باشند.
برنامه بلند مدت ماسک برای آینده مریخ غلیظ کردن جو مریخ است تا اکسیژن و نیتروژن از سطح سیاره سرخ خارج نشوند که البته تغییر جو مریخ حتی ممکن است قرن ها طول بکشد.
همچنین به دلیل رقیق بودن «هوای» مریخ، دمای هوا به سرعت تغییر میکند؛ مثلاً فقط لحظاتی پس از طلوع خورشید دما در سطح بیش از ۲۰ درجه افزایش می‌یابد. تغییرات دما نسبت به ارتفاع نیز بسیار زیاد است. به این ترتیب اگر روی استوای مریخ باشید، دمای سطح ۲۰ درجهٔ و دمای اطراف سر شما صفر درجه‌است!
تامین آب
بخشی از آب مورد نیاز مسافران مریخ را میتوان از تصفیه ادرارشان تامین کرد. اما تامین آب برای یک میلیون نفر ساکن در مریخ بسیار دشوار است. میتوان آب را با ترکیب اکسیژن و هیدروژن و صرف انرژی زیاد تولید کرد؛ اما نمی‌توان هیچکدام از اینها را به راحتی در مریخ یافت. آوردن آب از زمین نیز به خاطر فاصله زیاد ممکن نیست بنابراین تنها راهی که باقی می‌ماند پیدا کردن یخ در مریخ است. مشخصا میتوان یخ را در قطب‌های مریخ و شاید هم زیر سطح آن یافت؛ اما قطب‌ها بسیار سرد هستند و کلونی قطعا در مناطق گرم‌تر سیاره قرار خواهد داشت. حتی اگر به میزان کافی یخ جمع‌آوری کنیم، ما باید یک سیستم تصفیه بهینه داشته باشیم تا مانع خروج آب از کلونی شود.
تامین غذا
کلونی ایجاد شده برای سکونت یک میلیون انسان در سطح مریخ فقط باید شامل ۱۵۰۰ کیلومتر مربع زمین برای کشاورزی گلخانه ای باشد یعنی به اندازه شهر لس آنجلس!
Kevin Olsen، فیزیکدان دانشگاه آکسفورد در این باره میگوید: غیرممکن است که بتوانید یک محیط کاملا بسته را در فضا ایجاد کنید. آب، هوا و سوخت به آرامی و در یک بازه بسیار طولانی تمام خواهند شد؛ بنابراین کلونی باید به یک کارخانه تبدیل شود تا بتواند نیازهای خود را برطرف کند. فناوری ما در این زمینه خیلی خیلی عقب‌تر از فناوری سفرهای فضایی و ساخت زیست‌گاه در آنجا است. در تصویر زیر طرحی از شهر یک میلیون نفری ایلان ماسک را میبینید:
ارتباطات رادیویی
فرستادن یک پیام از مریخ به زمین و دریافت جواب آن میتواند تا 42 دقیقه طول بکشد. فضاپیمایی که میخواهد به سمت مریخ حرکت کند باید به هوش مصنوعی قدرتمندی مجهز شده باشد که در مواقع ضروری بتواند تصمیمات مناسب را اتخاذ کند؛ زیرا زمان لازم برای گرفتن فرامین از زمین وجود نخواهد داشت.
عملیاتی نشدن استارشیپ ها
تا به حال تمام سفرهای فضایی ناسا و اسپیس ایکس با موشک های سبک وزن انجام شده است. یک فضاپیمای سنگین وزن مشکلات زیادی خواهد داشت از تامین سوخت و توانایی خروج سالم از جو زمین تا امنیت کافی در برابر ذرات معلق و زباله های فضایی و در نهایت فرود موفق مسافران در سطح مریخ که بسیار سختتر از فرود سالم بر روی زمین است.
در حال حاضر هنوز راکت استارشیپ نتوانسته به مرز فضا برسد و پرتابگر فوق سنگین آن که نقشی حیاتی در برنامه‌های ایلان ماسک ایفا میکند نیز وجود خارجی ندارد. اسپیس ایکس قصد دارد تا پایان سال جاری میلادی یک استارشیپ بدون خدمه را برای سفری کوتاه به مدار زمین بفرستد.
مهم‌تر از همه قابلیت استفاده مجدد از استارشیپ است که یعنی اسپیس ایکس باید یک برج بلند با توانایی نگه داشتن راکت در هنگام فرود عمودی را توسعه دهد. چنین چیزی تاکنون ساخته نشده است و قطعا ساخت آن زمان‌بر خواهد بود.
این در حالی است که اسپیس ایکس هنوز نتوانسته موتورهای رپتور را با سرعت مورد نیاز برای پیش‌برد عملیات‌های مورد نظر خود تولید کند.
فراموش نکنید که تولید انبوه مورد نظر ایلان ماسک نیازمند جریان بی‌وقفه نیروی کار، مواد اولیه و تجهیزات مورد نیاز برای ساخت راکت است که در طول مدت 6 سال رسیدن به این موفقیت دور از واقعیت به نظر میرسد.
هزینه های سرسام آور
ساکن کردن یک میلیون نفر در مریخ و تامین نیازهایشان هزینه ای سرسام آور در پی خواهد داشت. بگذریم از اینکه ثروت ایلان ماسک حتی هزینه های سفر به مریخ را هم نمیتواند تامین کند چه برسد به هزینه سکونت یک میلیون نفر در آن!
سال گذشته ایلان ماسک اعلام کرد که بحران تولید موتورهای رپتور مورد نیاز برای استارشیپ ها میتواند در نهایت منجر به ورشکستگی اسپیس ایکس شود. میبینیم که ایلان ماسک در هزینه تولید موتور برای فضاپیماها مانده، حال چطور میخواهد یک کلونی یک میلیون نفری با تمام امکانات در مریخ ایجاد کند؟
دیدیم که وعده ماسک عملیاتی نیست و این ایده بیشتر جنبه تبلیغاتی برای او دارد. در نقطه مقابل ناسا امیدوار است که بتواند تا اواخر دهه ۲۰۳۰ یا اوایل ۲۰۴۰ اولین انسان ها را به مریخ بفرستد. پس از آن شاهد حضور کمرنگ انسان در سیاره سرخ خواهیم بود. در مراحل اول دانشمندان، کاوش‌گران و حتی تعدادی مسافر به مریخ فرستاده خواهند شد؛ اما در طول سال‌ها و دهه‌های بعد کم کم و با احتیاط فراوان قدم‌های اولیه برای مستعمره کردن یک دنیای خطرناک برداشته میشود.
این مطلب از چند سایت دیگر گردآوری شده است
⚡ DICTATORS
