این یادداشت که دوازدهمین قسمت از سری یادداشتهای معرفی تیمهای حاضر در جام جهانی است، مروری بر تاریخ سیاسی، عملکرد گذشته و تیم اعزامی لهستان به جام جهانی 2022 قطر خواهد داشت.
اختصاصی طرفداری| فوتبال لهستان در سالهای دور و به خصوص در دهۀ 70 میلادی یکی از تیمهای قابل احترام در عرصۀ بینالمللی به حساب میآمد و آنها توانستهاند در المپیک 1972 آلمان غربی (مونیخ) با پیروزی برابر مجارستان به مقام قهرمانی این بازیها برسند و دو سال بعد هم در جام جهانی 1974 به بهترین عنوان خود در مسابقات جام جهانی یعنی مقام سومی دست یابند. عنوانی که در سال 1982 و در اسپانیا تیز تکرار شد. حال بازیکنان تیم ملی لهستان با یکی از برترین مهاجمان حال حاضر فوتبال جهان پای به قطر گذاشتهاند تا بتوانند در مهمترین تورنمنت ملی فوتبال جهان خودی نشان دهند.
تاریخ سیاسی لهستان
لهستان کشوری در اروپای مرکزی است که با 312 هزار کیلومتر مربع وسعت، هفتادمین کشور وسیع دنیا محسوب میشود. این کشور از غرب با آلمان، از جنوب غربی با جمهوری چک، از جنوب با اسلوواکی، از شمال شرقی با لیتوانی و روسیه، از شرق با بلاروس، از جنوب شرقی با اوکراین و از شمال با دریای بالتیک همسایه است. نزدیک به 40 میلیون نفر هم در لهستان زندگی میکنند که اکثر مردم این کشور از نژاد لِه یا لِخ هستند. نژادی که نام لهستان نیز از این قوم گرفته شده است. 96 درصد نژاد مردم این سرزمین را لهستانیها، یک درصد را آلمانیها، یک درصد را بلاروسها و دو درصد باقی مانده را نیز اوکراینیها و سایر مهاجرین تشکیل میدهند. زبان رسمی این کشور، زبان لهستانی است که در بعضی از کشورهای همسایه نیز به عنوان زبان دوم با آن صحبت میشود. بعد از زبان روسی، لهستانی دومین زبان اسلاوی است که بیشترین تعداد صحبت کننده را دارد و بعضی از کلماتش با زبانهای دیگر کشورهای همسایه از جمله جمهوری چک، اسلواکی، بلاروس و اوکراین مشترک است. لهستان دارای 16 استان است و پایتخت آن هم ورشو نام دارد. ورشو، مرکز هنر و موسیقی این کشور بوده و فضای فرهنگی و هنری بیهمتایی دارد که هر عاشق هنر و تاریخ را به خود جذب میکند.
ورشو یا به زبان محلی همان ورشاوا، دو میلیون نفر جمعیت دارد و یکی از شهرهای بزرگ کشور لهستان به شمار میرود. ورشو از جمله شهرهایی است که در رویدادهای جنگ جهانی دوم به شدت دچار آسیب شد و به دست آدولف هیتلر در جنگ جهانی دوم، مورد حملات زمینی و هوایی قرار گرفت و 95 درصد شهر با خاک یکسان شد. این شهر دارای جاذبه های تاریخی، طبیعی و فرهنگی بسیاری است که گردشگران زیادی را به سوی خود میکشاند. از شهرهای مهم دیگر لهستان میتوان به کراکوف، گدانسک، ووج و وروتسواف اشاره کرد. تاریخ لهستان، فراز و نشیبهای زیادی داشته و این کشور چندین بار بین روسیه، لیتوانی، اتریش و آلمان تقسیم شده است. در تابستان سال 1939 با هجوم ارتش آلمان نازی به این کشور بود که جنگ جهانی دوم رسما شروع شد و زندگی شش میلیون لهستانی رو پایان داد. 95 درصد ورشو پایتخت لهستان، در این جنگ با خاک یکسان شد و 110 هزار مهاجر لهستانی رهسپار ایران شدند. یکی از یادگارهای شوم جنگ جهانی دوم در کشور لهستان، اردوگاه آشویتس است. اردوگاه آشویتس بزرگترین و مجهزترین اردوگاه کار اجباری آلمان نازی بود که در طول اشغال لهستان توسط نازیها در شهر کراکوف ساخته و تجهیز شده بود. امروزه این مکان به یک موزه تبدیل شده است و عموم مردم میتوانند از آن بازدید کنند.
مردم لهستان به خاطر شرایط جهنمی این اردوگاه در زمان اشغال کشورشان، به آن لقب اردوگاه مرگ نیز داده اند. آشویتس شامل سه اردوگاه اصلی بوده است. اتاقهای گاز و کورههای آدم سوزی برای اولین بار در این اردوگاه بهطور وسیع راهاندازی شدند. این مجموعه اردوگاهها تقریبا در 37 مایلی غرب شهر کراکوف لهستان، نزدیک به مرز آلمان و لهستان (پیش از جنگ) در سیلسیا قرار دارند. لهستان بعد از جنگ جهانی دوم به جمع کشورهای تحت سلطه کمونیسم پیوست، اما چند سال قبل از فروپاشی شوروی، از اردوگاه کمونیسم بیرون آمد. لهستانیها در عرصه هنری کشوری موفق در دنیا به شمار میروند. سینمای لهستان با کارگردانهایی مثل رُومن پُلانسکی، آندره وایدا و کیشلوفسکی سینمای شناخته شدهای دارد و تا به حال چندین بار کارگردانان و فیلمهایش، برنده اسکار شدهاند. مجموعه کارتونی نوستالژیک "لولِک و بولِک" که برای ما ایرانیها خاطرهانگیز بوده، محصول همین کشور است. از چهره های ادبی این کشور هم به اختصار می توان به ولادیسلاو ریمونت نویسنده لهستانی و برنده نوبل ادبیات در سال 1924، هنریک سینکیهویچ روزنامهنگار و رماننویس لهستانی که بعد از فوتش بنیاد نوبل به پاس خدمت و شایستگی برجسته وی به عنوان یک نویسنده حماسی، به خانواده او جایزه نوبل ادبیات را اعطا کرد و فردریک شوپن که یکی از مشهورترین موسیقیدانان جهان است، اشاره کرد.
در آخر بد نیست بدانید که یکی از مهمترین اختراعات مردم لهستان که از آنها به یادگار باقی مانده، جلیقه ضدگلوله است. جلیقههای ضدگلوله معمولا از چند لایه ساخته شدهاند و میتوانند در برابر برخی سلاحها و قطعات پخش شده نارنجک دستی از شخص محافظت کنند. دو لهستانی به نامهای کازمیرز زگلن و ژان شزپنیک موفق شدند در سال 1897، جلیقه ضدگلوله را بسازند.
رکوردداران بازی و گل ملی لهستان
لیست برترینهای آماری تاریخ لهستان از حیث بازی ملی و گل را که به طور اختصاصی از سوی حسین خسروی برای طرفداری تهیه شده را مشاهده میکنید. توضیح اینکه ردیفهای کمرنگ مربوط به بازیکنان بازنشسته این تیم و ردیفهای پررنگ مربوط به بازیکنان فعال است.
روبرت لواندوفسکی، مهاجم سرشناس این روزهای فوتبال جهان که از سال 2008 تاکنون یک پای ثابت بازیهای لهستان به شمار میآید با انجام 134 بازی، رکورددار حضور در تیم ملی لهستان است. یاکوب بلاژیکوفسکی طی 13 سال بازی برای لهستان، 108 بازی انجام داده تا رده دوم را به خود اختصاص دهد. میشل زولاکوف و گِـزگوش لاتو با 102 و 100 بازی ملی، در ردههای سوم و چهارم هستند و کمیل گلیک هم با 98 بازی در جایگاه پنجم قرار گرفته است. در بین 10 بازیکن برتر لهستان از حیث بازی ملی، تنها سه بازیکن هنوز در مستطیل سبز مشغول به بازی هستند و میتوانند در تورنمنت قطر 2022 و سایر رقابتهای مهم دیگر به شمار بازیهای خود در پیراهن لهستان بیفزایند.
در بخش گلزنان ملی باز هم این روبرت لواندوفسکی است که در جایگاه نخست فوتبال لهستان قرار گرفته است. شمارۀ 9 لهستان با زدن 76 گل در طول 134 دیداری که تاکنون پیراهن لهستان را در میادین مختلف بینالمللی پوشیده است با اختلاف در ردۀ اول برترین گلزنان برتر فوتبال لهستان ایستاده است. لواندوفسکی میتواند با گلزنی در جام جهانی 2022 قطر و تورنمنتها و بازیهای ملی دیگر بر شمار گلهای خود در این رده اضافه کند. پس از این مهاجم سرشناس و گلزن، ووجیمیش لوبانسکی و گِـزگوش لاتو با زدن 48 و 45 گل در جایگاههای دوم و سوم قرار گرفتهاند. گفتنی است، در بین 10 بازیکن برتر لهستان از حیث گل ملی، تنها روبرت لواندوفسکی است که هنوز قادر به بازی برای لهستان است و میتواند همچنان به روند گلزنیهایش با پیراهن کشورش ادامه دهد.
عملکرد لهستان در جام جهانی
تیم ملی فوتبال لهستان تاکنون با احتساب جام جهانی 2022 قطر، 9 بار در این تورنمنت مهم حضور داشته که دو مقام سومی، مهمترین عناوین این کشور در جامهای جهانی به حساب میآید. سفید و قرمزها در دو جام جهانی 1974 آلمان غربی و 1982 اسپانیا توانستند تا مرحلۀ نیمه نهایی پیش آیند و به دو مقام ارزشمند سومی این رقابتها دست یابند.
اما مهمترین درخشش لهستانیها در مستطیل سبز به رقابتهای جام جهانی بر نمیگردد و آنها بزرگترین افتخار فوتبالی خود را در مسابقات المپیک بدست آوردهاند. فوتبال لهستان در المپیک 1972 آلمان غربی توانست با پیروزی برابر مجارستان به مقام قهرمانی این بازیها برسد و همانطور که پیشتر نیز گفته شد دو سال بعد در مسابقات جام جهانی که باز هم به میزبانی آلمان غربی برگزار میشد، آنها توانستند به مقام ارزشمند سومی این جام دست یابند. اولین دورۀ حضور فوتبال لهستان در عرصۀ رقابتهای جام جهانی به سال 1938 بر میگردد که فرانسویها در آن مسابقات میزبانی را برعهده داشتند. در آن سالها از مرحلۀ گروهی در رقابتهای جام جهانی خبری نبود و ملیپوشان لهستان در همان اولین بازیشان در این مسابقات با شکست برابر برزیل، وداع زود هنگامی با جام جهانی داشتند. لهستانیها البته در دورههای اخیر جام جهانی جستهگریخته در این رقابتها حضور داشتهاند و توفیق خاصی نیز در این بازیها به دست نیاورده و معمولا در همان دور گروهی حذف شدهاند. لهستان سرمربیهای سرشناسی را در دورههای مختلف جام جهانی بر روی نیمکت خود دیده که از جملۀ آنها میتوان به کازیمیرز کورسکی و آنتونی پیچنیچک اشاره کرد.
آمار و ارقام لهستان در جام جهانی
لهستان در مجموع 8 دوره حضورش در جام جهانی، 34 مسابقه انجام داده که حاصل آنها 16 برد، 5 تساوی و 13 شکست بوده است. آنها 46 گل زده و 45 گل دریافت کردهاند و با مجموع 53 امتیاز، در رده پانزدهم جدول امتیازی تمام ادوار جام جهانی قرار گرفتهاند.
ووادیسواف آنتونی ژمودا با 21 بازی در 4 دوره، رکورددار بازی در جام جهانی برای لهستان است و پس از این مدافع، گِـزگوش لاتو با انجام 20 بازی در سه جام جهانی در ردۀ بعدی قرار گرفته است. همچنین گِـزگوش لاتو با 10 گل زده رکورددار گلزنی برای لهستان در این رقابتهای مهم به شمار میآید. ماشین گلزنی سفید و قرمزها این 10 گل را در سه جام جهانیِ 1974 (7 گل)، جام جهانی 1978 (2 گل) و جام جهانی 1982 (1 گل) به ثمر رسانده است. پس از این مهاجم گلزن، آندژی شارماخ با 7 و زبیگنیف بونیک با 6 گل در ردههای بعدی قرار گرفتهاند. لازم به ذکر است که گِژگوش لاتو با هفت گلی که در جام جهانی 1974 به ثمر رساند، توانست عنوان آقای گلی این مسابقات را نیز بدست آورد.
پیراهن و اسپانسر لهستان در جام جهانی قطر
لهستان در جام جهانی قطر با پیراهن سفید خود به میدان خواهد رفت و رنگ قرمز را به عنوان پیراهن دوم انتخاب کرده است. آنها برای اسپانسری پیراهنهای خود سراغ نایکی رفتهاند و یکی از 13 کشور مسابقات هستند که با این برند در جام جهانی بازی خواهند کرد. نایکی بیشترین تیم را در جام جهانی قطر، اسپانسری میکند.
لهستان در جام جهانی 2022
تیم ملی فوتبال لهستان در مرحۀ مقدماتی جام جهانی 2022 قطر در قارۀ اروپا در گروه نهم این رقابتها قرار داشت و با انجام 10 بازی و کسب 20 امتیاز پس از انگلستان 26 امتیازی در جایگاه دوم قرار گرفت تا برای صعود به دور پایانی مسابقات جام جهانی چشم به بازیهای پلیآف بدوزند. لهستانیها در گروه نهم انتخابی اروپا با کسب شش برد، دو مساوی و دو شکست و 30 گل زده و 11 گل خورده راهی بازیهای پلیآف شدند. البته چاشنی شانس و تحریم کشور روسیه به دلیل جنگ با اوکراین، نقش بسزایی در صعود این کشور به جام جهانی داشت. فیفا به دلیل جنگ با اوکراین، روسیه را از ادامۀ مسابقاتش در مرحلۀ انتخابی جام جهانی محروم کرد و سفید و قرمزها بر خلاف سایر تیمهایی که راهی پلیآف شده بودند توانستند با انجام تنها یک بازی مقابل سوئد پا به رقابتهای جام جهانی بگذارند. لهستان با پیروزی 2-0 برابر سوئد برای نهمین بار به مهمترین تورنمنت فوتبالی جهان که اینبار در کشور قطر برگزار میشود، صعود کردند. میتوانید روند نتیجهگیری و صعود این تیم در جریان بازیهای مقدماتی جام جهانی قطر را به تفصیل در تصویر مشاهده کنید.
هدایت تیم ملی لهستان در مسابقات جام جهانی 2022 برعهدۀ "چسواو میشنیویچ" است که این سرمربی بلاروسی، پیشتر هدایت لژیا ورشو را برعهده داشته است. او که چند ماهی بیشتر نیست سکان هدایت این تیم را به دست گرفته، جانشین پائولو سوزایی شده که هماکنون خود سرمربی فلامینگو در لیگ فوتبال برزیل است. طرفداران فوتبال لهستان که تیمشان را در گروه سوم جام جهانی در کنار آرژانتین، مکزیک و عربستان سعودی میبینند، امیدوارند که با درخشش بازیکنان تاثیرگذارشان به خصوص کاپیتان و گلزن سرشناس آنها یعنی روبرت لواندوفسکی، مهاجم سابق بایرن مونیخ و فعلی بارسلونا، بتوانند روزهای خوبی را در قطر رقم بزنند.
همچنین بیشتر بخوانید
لهستان در جام جهانی 2018 / از دوشنبه خیس تا اردوگاه مرگ