هرچند وقت یکبار خبرگذاری ها یا شبکههای اجتماعی از حوادثی صحبت میکنند که شنوندگان را در شوک فرو میبرد. برای مثال:
مرد ۳۷ سالهای همسایهی خود را با اره تکهتکه کرد و فرزندان او را کشت.
رییس شرکت x بیش از ۷.۴ میلیارد دلار اختلاس کرد.
زنی اهل افغانستان همسر خود را در دیگ پخت.
احتمالا این سوالات در ذهن همهی خوانندگان شکل بگیرد، که چه چیزی باعث میشود انسان ها تا این حد نسبت به دیگران بیرحم و بیتفاوت باشند؟ انسانیت را زیر پا بگذارند؟ و تنها به حقوق خود اهمیت بدهند؟ یکی از پاسخ های ممکن، مبتلا بودن این افراد به اختلال شخصیت ضداجتماعی (ASPD) است. به احتمال خیلی زیاد شما حداقل یکی از این افراد را در فیلم و سریال ها دیده باشید. شاید حتی شخصیت مورد علاقهی شما باشند!
مایکل سی هال در نقش دکستر مورگان - دکستر
اختلال شخصیت ضداجتماعی، اختلالی با موضوع عدم توجه و اهمیت به حقوق، آرزو ها و احساسات دیگران است. اگر وجدان را به صورت همدلی با دیگران، دادن حق انتخاب و احترام گذاشتن به آن ها و میل و رغبت به کمک به همنوع تعریف کنیم، میتوان گفت مبتلایان به اختلال شخصیت ضداجتماعی (که از این به بعد برای راحتی آنها را "آنتیسوشال" خطاب خواهیم کرد) اصلا چیزی به نام وجدان ندارند! و یا حداقل بسیار کمتر از مردم عادی از آن بهره بردهاند.
این اختلال ممکن است به علت اتفاقی دردناک در کودکی یا گذشته فرد پدیدار بشود. گاهی اوقات هم ممکن است شرایط نامساعد جامعه، اعتیاد به الکل، تحقیر و سرکوب شدن از سوی اطرافیان و.... آرام آرام فرد را به یک آنتیسوشال تبدیل کنند.
برای مثال، مادر دکستر در کودکی او جلوی چشمانش قطعه قطعه شدهبود.
خاویر باردم در نقش آنتون چیگور - جایی برای پیرمرد ها نیست
آنتیسوشال ها به طور تکانشی عمل میکنند، یعنی در لحظه و بر اساس خواسته و یا احساس آنی خود کاری انجام میدهند. آنها به طور کلی در برنامهریزی (به خصوص برنامهریزی در دراز مدت) به مشکل میخورند. حتی میتوان گفت آنها در مورد عملی که در لحظه انجام میدهند فکر نمیکنند و نمیتوانند در مورد آن توضیح بدهند و دلیل بیاورند. به همین خاطر است که نسبت به عواقب و یا تاثیری که ممکن است عمل آنها روی دیگران بگذارد بی توجه هستند و به آن اهمیت نمیدهند.
آنتون چیگور با پرتاب سکه کشتن یا نکشتن افرادی که سر راه او قرار میگرفتند، را تعیین میکرد. از او به عنوان واقعیترین آنتیسوشال جهان فیلم و سریال یاد میشود.
مدس میکلسن در نقش هانیبال لکتر - هانیبال
آنتیسوشال ها به شدت تحریکپذیر و پرخاشگر هستند. زودرنج بودن یکی دیگر از خصوصیات آنهاست. یک شوخی ساده، عدم پیام دادن در روز تولد و یا نشستن روی صندلی اشتباه ممکن است باعث خشمگین شدن آنها بشود، در حالی که افراد عادی به سادگی از این اتفاقات میگذرند. حتی اگر آنها خشم خود را در لحظه فرو ببرند و بروز ندهند (که معمولا این کار را نمیکنند و تواناییاش را ندارند) در آینده این کار شما را به خاطر خواهند سپرد و ممکن است در جست و جوی گرفتن انتقام هم باشند.
آنها از اعمال خود احساس پشیمانی نمیکنند و معمولا برای آن توجیح دارند؛ مثلا "اون یه احمق بود پس کاملا حقشه".
حماقت، حال به هم زن بودن، لودگی، بی ادبی و بیشعوری از توجیه های معمول آنهاست.
انداختن دستمال کاغذی روی زمین به جای سطل زباله برای هانیبال کافی بود تا کلیههای شما را دربیاورد، با آن کتلت درست کند و با لذت و تشریفات خاصی میل بفرماید.
تا به حال از خود پرسیده بودید نقش "لکتر" در بازی مافیا از کجا آمده است؟
کریستین بیل در نقش پاتریک بیتمن - روانی آمریکایی
آنتیسوشال ها بسیار بیمسئولیت هستند. آنها در ظاهر افرادی کاردان، با استعداد، خوشرو و جذاب به نظر میآیند و ممکن است از همین ویژگی ها برای فریبکاری استفاده کنند. آنها به طور مداوم برای خروج از دردسر دروغ میگویند و هیچ ابایی هم از این کار ندارند. آنها به طور معمول ایمنی خود و دیگران را به خطر میاندازند و نسبت به وظایف خود بیتوجه و بیاهمیت هستند.
فراموش نکنیم که یک آنتیسوشال، لزوما یک قاتل بالفطره و ترسناک نیست. ممکن است همسایهی شما که آشغال های خود را سرکوچه میاندازد و یا بقال محله که اجناس را گرانتر از قیمت واقعی ارائه میدهد هم به این اختلال دچار شده باشند.
شوگو ماکیشیما - رواننما (psycho-pass)
نکات نهایی
اختلال شخصیت ضداجتماعی از سن ۱۸ سالگی به بعد قابل تشخیص است.
رفتار مجرمانه به قصد سودجویی لزوما به شخصیت ضداجتماعی ارتباطی ندارد و به قول معروف هر گردی، گردو نیست!
اختلال شخصیت ضداجتماعی ممکن است با شخصیت دوقطبی، اختلالات دارویی و شیزوفرنی اشتباه گرفته شود.
احتمال ابتلا در معتادان به الکل بیشتر از افراد عادی است.