طرفداری | تیمی که سال پیش همین موقع‌ها در منطقه سقوط بوندسلیگا قرار داشت، حالا بالاتر از بایرن مونیخ به صدر جدول لیگ فوتبال آلمان رسیده است. این روندی است که بایرلورکوزن پس از یک سال کار با ژابی آلونسو طی کرده است. البته که این تیم از نظر استعدادهای ترکیب خود تقویت شده و برای رقابت کردن چنین تغییری اجتناب‌ناپذیر است اما تغییر 180 درجه‌ای رویکرد و نگرش بایرلورکوزن تحت هدایت این سرمربی اسپانیایی، چشمگیر به‌نظر می‌رسد.
از سال 2002، زمانی که باشگاه بایرلورکوزن که لقب نخواستنی «نِوِرکوزن» را پس از سه نایب‌قهرمانی به دست آورد، همواره از بایرلورکوزن به‌عنوان مترادف واژه‌های ناکامی در کسب موفقیت و دستاورد در فوتبال آلمان یاد می‌شود. حالا بایرلورکوزن تیمی شده که در ثانیه‌های پایانی بازی در خانه قهرمان سریالی فوتبال آلمان، گل تساوی‌بخش می‌زند و نحوه بازی‌اش به ما نشان می‌دهد که این تیم، متعادل‌ترین و مطمئن‌ترین تیم فوتبال آلمان به‌شمار می‌رود.
سیمون رولفس، مدیر ورزشی بایرلورکوزن کسی نیست که بخواهد نقش سرمربی در این تحول بزرگ را دست کم بگیرد. این مدیر 41 ساله در گفت‌وگو با اتلتیک گفت:
در فوتبال تیم ما، جدیت و بلوغی دیده می‌شود که منعکس‌کننده شخصیت خود ژابی است. او یک مبارز و برنده ذاتی است؛ کسی که نگرشی مبارزه‌طلبانه دارد و روحیه‌اش جنگیدن با هدف پیروزی است.
رولفس به پیروزی مقابل موناکو در دور حذفی لیگ اروپا در فوریه 2023 اشاره می‌کند:
ما در دور رفت تیم بهتری بودیم اما با دو گل دیرهنگام، 3-2 در خانه باختیم. در موناکو هم تیم بهتری بودیم و باید در 90 دقیقه صعود می‌کردیم. با این حال بازی به پنالتی کشیده شد، آن هم وقتی که ما در زدن ضربات آخر ناکام بودیم. در این فصل همه چیز علیه ما پیش می‌رفت اما هر پنج ضربه پنالتی را گل کردیم و پیروز شدیم.
البته که بایرلورکوزن در یک بازی نزدیک، مقابل رمِ ژوزه مورینیو در نیمه نهایی شکست خورد. آلونسو در دوران بازی با سرمربیان زیادی با ایده‌های فوتبالی متفاوت چون پپ گواردیولا، ژوزه مورینیو، کارلو آنچلوتی و رافائل بنیتس کار کرده است. اولین اقدام او در بایرلورکوزن، ثبات بخشیدن به خط دفاعی و فوتبال برپایه ضدحمله بود. به محض استحکام یافتن هنگام بازی بدون توپ، سرمربی بایرلورکوزن توجه خود را معطوف افزایش کیفیت بازی حین مالکیت توپ کرد. امسال آن‌ها گام بلند دیگری برداشته‌اند و هرروز جذاب‌تر از دیروز می‌شوند؛ در واقع می‌توان گفت بایرلورکوزنِ ژابی آلونسو بهترین فوتبال در آلمان را بازی می‌کند.
رولفس اضافه می‌کند:
ژابی کسی نیست که روی ایده‌هایش تعصب داشته باشد. وقتی لازم باشد، تیم می‌داند چگونه دفاع کند و عملگرا باشد. گاهی اوقات لازم نیست بیلدآپ از عقب زمین انجام شود. برای ژابی، یافتن راهی برای پیروز شدن بیش از هر چیزی اهمیت دارد.
توصیه‌های ژابی آلونسو به یوناس هوفمان
این‌طور به نظر می‌رسد فلسفه آلونسو ریشه محکمی در نحوه رشد کردنش در باشگاه دوران جوانی‌اش، رئال سوسیداد داشته است؛ جایی که او برای اولین بار بازی کردن و سرمربیگری را تجربه کرد. تجربه سرمربیگری او در رئال سوسیداد ب با تکیه بر ساختن بازیکنان بااستعداد در زمینه کنترل بازی و پیاده کردن فوتبال مالکیت‌محور بود. آلونسو رئال سوسیداد ب را برای اولین بار در 60 سال اخیر به دسته دوم فوتبال اسپانیا رساند. اگرچه در فصل بعدی، آلونسو و تیمش سقوط کردند اما میانگین سنی تیم او 21.4 سال بود. تیم بی‌تجربه او در 7 بازی مختلف، 70% مالکیت داشت.
رشد باثبات بایرلورکوزن با افزایش کنترل و مالکیت آن‌ها در بیلدآپ طی سال گذشته میلادی، رابطه مستقیم داشته است. در واقع شروع درخشان آن‌ها در این فصل با پاس‌های تهاجمی و روبه‌جلو همراه بوده است. نمودار پراکندگی زیر نشان می‌دهد بایرلورکوزن حتی بالاتر از بایرن مونیخ، بیشترین میانگین پاس در هر سکانس تهاجمی در پنج بازی ابتدایی بوندسلیگا را داشته است. از لحاظ «سرعت مستقیم» یعنی میزان سرعت توپی که در حمله انتقال می‌یابد، بایرلورکوزن بازهم از بایرن بالاتر است و این نشان می‌دهد آن‌ها می‌توانند هنگام باز شدن فضاها نیز سریع و بُرنده باشند.
نقشه سرعت پاس و میزان پاس در هر سکانس تهاجمی نشان می‌دهد بایرلورکوزن تیمی است در ساخت بازی خود، پاس‌های زیادی می‌دهد و در عین حال، این پاس‌ها سرعت قابل قبولی دارند
خریدهای تابستانی نیز به روند رشد لورکوزن سرعت بخشید و حضور بازیکنان منعطف و چند پسته به آلونسو امکان می‌دهد تا از سیستم‌های جدید بهره ببرد. الخاندرو گریمالدو که در اصل وینگ‌بک است، گزینه تهاجمی آلونسو در سمت چپ عقب زمین است؛ کسی که فصل گذشته بنفیکا توانست 12.7 Expected Assists (xA) ثبت کند. xA که معادل فارسی آن پاس‌هایی است که انتظار می‌رود به پاس گل تبدیل شوند، معیار سنجش کیفیت موقعیت‌هایی به‌حساب می‌آید که یک بازیکن می‌سازد. برای کیفیت بالای گریمالدو در موقعیت‌سازی باید بگوییم فقط پنج بازیکن در هفت لیگ معتبر اروپا توانسته‌اند میزان xA بیشتری ثبت کنند. این در حالی است که این وینگ‌بک پرتغالی، خاصیت‌های دفاعی هم دارد که به لورکوزن اجازه می‌دهد تا سیستم تیم حین بیلدآپ، به چهار دفاعه تبدیل شود.
در عکس زیر می‌بینیم که ادموند تاپسوبا، یوناتان تا و اودیلون کوسونو همه به سمت راست تمایل دارند تا ژرمی فریمپونگ بتواند آزادی عمل بیشتری در سمت راست داشته باشد. در میانه میدان، یوناس هوفمان باتجربه ضمن انجام حرکات ترکیبی با فریمپونگ می‌تواند از در کارهای دفاعی هم او را پوشش دهد. گرانیت ژاکا هم با حضورش محور دوگانه میانه میدان لورکوزن را تقویت کرده و به فلوریان ویرتس خلاق اجازه می‌دهد تا در یک سوم تهاجمی، در جست‌وجوی توپ باشد.
چگونگی قرارگیری بازیکنان بایرلورکوزن در بیلدآپ
بایرلورکوزن دقیقا با همین ساختار عکس بالا، گل دوم خود مقابل هایندهایم در هفته گذشته از بوندسلیگا را به ثمر رساند. یوناس هوفمان توپی عالی را از ازکیل پالاسیوس دریافت و دروازه را باز کرد. ویکتور بونیفیس خستگی‌ناپذیر که میانگین باورنکردنی 7.6 شوت در هر مسابقه از زمان آمدنش به بوندسلیگا را ثبت کرده، توانایی بالایی در بازی انفجاری بدون توپ دارد.
یکی از مقام‌های ارشد بایرلورکوزن که نخواسته نامش فاش شود، در خصوص رویکرد کاری ژابی آلونسو در این باشگاه به اتلتیک گفته:
داشتن درک عمیق از تئوری فوتبال و سوپراستار بودن در دوران بازیگری، ترکیبی بسیار قدرتمند برای یک سرمربی به‌شمار می‌رود. آلونسو کسی است که در فوتبال به همه چیز رسیده اما تعهد کاری و تواضعش مثل یک تازه‌کار واقعی است. آلونسو اولین نفری است که وارد باشگاه می‌شود و آخرین نفری است که این‌جا را ترک می‌کند و فکر و ذکرش همیشه کار روی جزئیات تاکتیکی است.
یکی از کارمندان بایرلورکوزن که او را در جلسه سالانه کارکنان باشگاه دیده بود، او را یک سخنور خشک توصیف کرد که همچون یورگن کلوپ یک فرد جذاب و سرگرم‌کننده یا ''Menschenfanger" به‌معنای گردهم‌آورنده نیست. آلونسو خلاف سرمربیان قبلی لورکوزن، به بخش‌هایی از باشگاه که مستقیما تاثیری در بخش فوتبال ندارند، علاقه کمی نشان می‌دهد چون تمام تمرکزش روی فوتبال است.
اگرچه این نوع تک‌بعدی بودن، برای کارکنان باشگاهی که در آن فشاری برای رسیدن به موفقیت وجود ندارد، الهام‌بخش است. آلونسو با حرفه‌ای‌گری، جذابیت و عطش خود برای کسب موفقیت توانسته به کارکنان لورکوزن انرژی تزریق کند. کارمند مذکور می‌گوید:
باید کلمه به کلمه حرف‌هایی که او می‌زند را باور کنید چون باور دارید او موفق خواهد شد و کاری که می‌گوید را انجام خواهد داد.
بازیکنان نیز به شکل مشابهی شیفته سرمربی‌شان هستند. بیراه نیست اگر بگوییم آلونسو با وجود گذشت شش سال از بازنشستگی‌اش، همچنان در زمین تمرین، بهترین بازیکن است. او بدون ریختن قطره‌ای عرق، مثل گذشته می‌تواند پاس‌های قطری 50 متری بفرستد و پاس‌های طولی‌اش مثل چاقوی تیز شده‌ای که کَره را می‌بُرّد، خطوط را بُرش می‌دهد و می‌شکند.
ژابی آلونسوی سرمربی گاهی اوقات خودش پا به توپ می‌شود
در ابتدا برخی در باشگاه بایرلورکوزن فکر می‌کردند تکنیک ناب آلونسو ممکن است تیمش را بترساند، بدتر کند و یا آن را به سمت اشتباهی حرکت دهد. مثال آن‌ها پیر لیتبارسکی، قهرمان جام جهانی 1990 بود که در سال 2001 به‌عنوان دستیار برتی فوگتس، مهارت‌هایش در زدن ضربه آزاد را به رخ بازیکنان می‌کشید و بابت کیفیت پایین‌تر ضربات آزاد آن‌ها، اذیت‌شان می‌کرد. این سربه‌سر گذاشتن‌ها باعث شد یک روز، یکی از بازیکنان انتقام‌جوی بایرلورکوزن، لیتبارسکی را به شکلی خشن و البته اتفاقی، سرنگون کند. البته این اتفاق برای آلونسو نخواهد افتاد چرا که تیم به او احترام می‌گذارد و سرمربی‌اش را تحسین می‌کند.
در زمین‌های تمرینی اطراف بای آرنا، جوّی از تعهد به کار دیده می‌شود که همیشه وجود نداشته است. آلونسو تحرک زیادی دارد، خیلی صحبت می‌کند و گاهی اوقات هم برای انتقال مفاهیمی که نیاز به تاکید دارند، فریاد می‌زند. اخیرا او برای تیمش چالشی برای تاثیرگذاری بیشتر در ضربات آزاد گذاشت و وقتی بازیکنان توانستند پیشرفت نشان دهند، او به‌عنوان پاداش، دو روز مرخصی برای بازیکنان در نظر گرفت.
یکی دیگر از کارکنان باشگاه بایرلورکوزن که طبق روال روزانه با آلونسو کار می‌کند، در خصوص کار او می‌گوید:
ژابی مرد بسیار باهوشی است و حس گیرایی حساس او باعث می‌شود همه نوع پیامی را دریافت کند.
البته که آلونسو تنها دلیل رشد مثبت بایرلورکوزن نیست. او ارتباطی قوی با فرناندو کارو، مدیرعامل اسپانیایی باشگاه و سیمون رولفس به عنوان مدیر ورزشی دارد. رولفس و آلونسو هم‌سن هستند و در زمان بازیگری، پست مشابهی هم داشتند. ایده‌های ژابی آلونسو با سیاست‌های نقل و انتقالات باشگاه بایرلورکوزن، هم‌خوانی نزدیکی دارد. سیستم استعدادیابی باشگاه دهه‌ها است که به قدرتمند بودنش شهره است اما در تابستانی که گذشت، آن‌ها بسیار هوشمندانه کار کردند. فروختن موسی دیابی به استون ویلا با رقم 60 میلیون یورو باعث شد بتوانند روی خرید چند جوان مستعد سرمایه‌گذاری کنند.
گرانیت ژاکا و یوناس هوفمان 31 ساله، علاوه بر کیفیت فنی، شخصیت و ذهنیت قوی را به رختکن تیم اضافه می‌کنند. گریمالدوی 28 ساله همان‌طور که بالاتر اشاره شد تاثیر ویژه‌ای در تیم آلونسو دارد و مهم‌تر از همه، ویکتور بونیفیس یک گلزن پویا است که با زدن 6 گل در 6 بازی بوندسلیگایی، خریدش از اونیون سن ژیلواز فقط 20.5 میلیون یورو هزینه داشته که به‌نظر می‌رسد این رقم در مقایسه با کیفیت او، تقریبا مفت است.
ژابی آلونسو مهارت دیگری هم دارد که کم‌تر درباره‌اش صحبت می‌شود. او فردی با دقّت و مصلحت‌اندیش است؛ او پیش از آمدن به بایرلورکوزن، سه سال در رئال سوسیداد ب به یادگیری پرداخت. این در حالی است که او در بهار 2021 تصمیم گرفت پیشنهاد مونشن گلادباخ را رد کند. او به‌واسطه دوران حضورش در فوتبال آلمان و بازی برای بایرن مونیخ، می‌دانست که بایرلورکوزن تیم مناسب‌تری است.
بایرلورکوزن تیمی نسبتا ثروتمند با فلسفه فوتبال تهاجمی است اما آن‌ها این موارد را به واسطه کوچک بودن شهرشان، در بوق‌وکرنای رسانه نمی‌کنند. کم بودن حواشی و توجه رسانه‌ای برای سرمربی جوانی که می‌خواهد گام‌های بزرگی به سوی پیشرفت در آینده بردارد، آرمانی است. تنها تردید کنونی این است که بایرلورکوزن تا چه زمانی می‌تواند ژابی آلونسو را حفظ کند. بازی زیبا، نتایج بسیار خوب، ایجاد یک ساختار مناسب برای فوتبال و رضایت بازیکنان و کارکنان باشگاه باعث شده ژابی آلونسو جذاب‌ترین سرمربی این روزهای فوتبال اروپا باشد.
از ماه سپتامبر، گمانه‌زنی‌ها در رابطه با سرمربیگری ژابی آلونسو در رئال مادرید شروع شده اما سیمون رولفس از این بابت نگران نیست:
شایعات درباره بازیکنان و سرمربی ما برایم مهم نیست. در همین آوریل گذشته شایعات زیادی در رابطه با جدایی آلونسو در تابستان مطرح شد. اتفاقی که نیفتاد هیچ، او قراردادش را تا 2026 هم تمدید کرد.
بایرلورکوزن ساده‌لوح نیست. اگر آلونسو واقعا پیشنهاد هدایت رئال مادرید برای فصل آینده را دریافت کند و تصمیم بگیرد که این شغل را بپذیرد، آلمانی‌ها سد راه او نخواهند شد؛ اگرچه امیدوارند همکاری‌شان همچنان ادامه‌دار باشد. بایر در حال حاضر نشانه‌ای در رابطه با جدایی آلونسو در تابستان پیش رو دریافت نکرده‌اند و فعلا خود او نیز عجله‌ای برای رفتن ندارد.
به قلم رافائل هونیگشتاین و تام هریس از وب‌سایت اتلتیک
