علف‌های شناور؛ فیلمی محصول کشور ژاپن و در ژانر درام است که بدون شک یکی از بهترین فیلم‌های تاریخ سینما در این ژانر محسوب می‌شود. فیلمی دلنشین با ساختار روایی متمایز که می‌تواند برای همیشه و به عنوان یک فیلم زیبا و تاثیرگذار، در خاطر مخاطبین سینما بماند. در این مطلب به معرفی و بررسی این فیلم می‌پردازیم.
کارگردان فیلم چه کسی است؟
یاسوجیرو اوزو، فیلم‌ساز متمایز و صاحب‌سبک سینمای ژاپن کارگردان این فیلم است. این فیلم، بازسازی فیلم صامت علف‌های شناور است که اوزو سال‌ها قبل از ساخت نسخه رنگی فیلم، آن را به نمایش درآورده بود.
چه بازیگرانی در فیلم حضور دارند؟
ماچیکو کیو، آیاکو واکائو، چیشو ریو، گانجیرو ناکامورا، هاروکو سوگیمورا، هیروشی کاواگوچی و موتسوکو ساکورا جزو بازیگران این فیلم هستند.
خلاصه داستان فیلم:
"گروهی از بازیگران دوره‌گرد، به شهری ساحلی در جنوب ژاپن وارد می‌شوند. کوماجورو آراشی، رهبر سالخورده گروه به دیدار عشق قدیمی خود و پسرش می‌رود در حالی‌که..."
در ادامه مطلب به سراغ بررسی موضوعات مهم مطرح‌شده در فیلم می‌پردازیم.
بررسی رابطه نسل‌های متفاوت؛ دغدغه همیشگی اوزو
در فیلم، تفاوت طرز فکر و نیاز‌های نسل قدیم و جدید را می‌توان دید که باعث قرار‌دادن دنیای متفاوت آن‌ها در برابر یکدیگر و بروز تعارض و اختلاف میان آن‌ها شده است.
در رابطه فرزند با مادر، مادری را داریم که در اکثر دوران زندگی‌اش تنها دلخوشی که داشته، هم‌نشینی با فرزندش بوده است و به توجه و مراقبت او نیاز دارد اما فرزند بیشتر به دنبال رویا‌ها و اهداف شخصی‌اش است و برای رسیدن به دانشگاه و دختر مورد علاقه خود، حاضر است قید مادر را بزند. نه ایرادات شخصیتی که تفاوت نیاز‌ها و شرایط مادر و فرزند، عامل اصلی بروز چنین مشکلی است.
در رابطه فرزند با پدر، پدر سال‌ها برای حفظ آبروی فرزندش به او حقیقت (این‌که در اصل دایی او نیست و پدرش است) را نگفته است تا در برابر دوستانش شرم‌سار نباشد و برای سال‌ها این درد را در قلبش تحمل کرده و مصلحت‌اندیشی را به حقیقت ترجیح داده است؛ اما فرزند در نقطه مقابل وقتی متوجه حقیقت می‌شود، چنین منطقی از پدر را قبول نمی‌کند و از فقدان صراحت او به خشم می‌آید. تقابل مصلحت‌اندیشی و احترام‌خواهی پدر با سرکشی و لجبازی فرزند، یکی از جذابیت‌های این فیلم است.
رگه‌های دیگری از تقابل پنهان‌کاری مصلحت‌اندیشانه با سرکشی و لجبازی را می‌توان در رابطه کوماجورو آراشی با معشوقه جوانش مشاهده کرد.
تعارضات کاراکترها و احساسات زیرپوستی آن‌ها
فیلم، علاوه بر داشتن نگاهی طبیعی و باورپذیر به شیوه مواجهه کاراکترها با حقیقت، به احساسات واقعی و زیرپوستی آن‌ها که در خلوت‌شان و بدور از چشم طرف مقابل، از حالت چهره‌شان مشخص است و آن‌ها به جهت مواردی همچون مصلحت‌اندیشی، ناراحتی و غرور از یکدیگر پنهان کرده‌اند نیز توجه وافری دارد. باز هم در فیلم اوزو می بینیم که علی‌رغم رقم‌خوردن سرنوشت کاراکترها بر اساس روند و منطقی باورپذیر، نمی‌شود از احساسات زیرپوستی آن‌ها چشم‌پوشی کرد و تقابل این ۲ مورد، عامل اصلی همراهی مخاطب با فیلم است.
برگ برنده اوزو برای روایت چنین داستان مهمی، نه بهره‌گیری از هیجانات و احساسات که آرامش و توجه به گفتگو در رابطه کاراکترها هست. کارگردان ژاپنی، از ایجاد جو سنگین احساسی برای تهییج کردن مخاطب هنگام مشاهده بحران‌های روابط انسانی پرهیز کرده و تلاش کرده از طریق منطق، نگرش، دنیای متفاوت و احساسات زیرپوستی آن‌ها مخاطب را درگیر کند. فقط اعجوبه‌ای همچون اوزو می‌تواند با کمترین میزان بهره‌گیری از هیجانات ظاهری انسانی، بیشترین تاثیر را در ذهن و قلب مخاطب بگذارد.
دیگر نکات مهم فیلم
۱- نمایش‌خانه تئاتر در فیلم محلی برای جمع‌شدن افکار متفاوت و سرگرمی و دلخوشی‌های یکسان است. دلخوشی که عامل اصلی‌اش مرد پردرد و سرگردان فیلم (کوماجورو آراشی) است. اگر این دلخوشی نیز از بین برود و رابط درون آن از هم بپاشد، شاید دیگر امیدی به تفاهم و اصلاح انسان‌ها نباشد.
۲- در سکانسی که پیرمرد گریه می‌کند و نوه‌اش نیز همراه او می‌گرید، تفاوت علت گریه‌ها به جهت تضاد دنیای این ۲ نسل متفاوت مشخص است اما احساسات آن‌ها در مواجهه با فضای غم‌بار حاکم یکسان است و این موضوع پیام انسانی مهمی را می‌رساند.
تفاوت علف‌های شناور با داستان توکیو و اواخر بهار
علی‌رغم نگاه خوش‌بینانه اوزو به سرنوشت روابط، شکل و روند رابطه کاراکترها در علف‌های شناور نسبت به داستان توکیو و اواخر بهار، با تنش و صراحت بیشتری همراه است و تعارضات بین افراد شکل رادیکال‌تری دارد.
نمره فیلم
علف‌های شناور از نگاه مخاطبین وبسایت IMDB، نمره ۷.۹ را دریافت کرده است.
ارزیابی نهایی
یاسوجیرو اوزو؛ ابرشاهکارسازی که سبک فیلم‌سازی منحصر‌بفردی دارد که باعث شده از تمامی فیلم‌سازان تاریخ متمایز باشد. از سینمای اوزو، با همه سادگی و شاعرانگی‌هایش هرگز خسته نمی‌شوید و در هر فیلم او دنیایی از آرامش و زیبایی وجود دارد. اوزو همراه با کوروساوا، ۲ پرچم‌دار بزرگ سینمای ژاپن هستند و هر کدام با سبک خاص خود تاثیر بسزایی در رونق سینمای ژاپن در دوران اوج داشته‌اند. علف‌های شناور، یکی از قدرتمند‌ترین فیلم‌های اوزو هست که تماشای آن به تمامی علاقه‌مندان سینما توصیه می‌شود. زحمات راجر ایبرت در شناساندن علف‌های شناور به جهانیان را نیز نباید نادیده گرفت؛ به‌طور‌کلی سینمای اوزو پس از مرگ این کارگردان مورد توجه جهانیان قرار گرفت و در باب شناساندن فیلم علف‌های شناور، راجر ایبرت زحمات زیادی کشید.
لازم بذکر است که نورپردازی فوق‌العاده فیلم که در همراه کردن مخاطب با فضای ساده و صمیمی فیلم تاثیرگذار بوده و همچنین ۲ موسیقی متن زیبا برای ایجاد فضای مناسب با حالات کاراکترها و اتفاقات فیلم که باعث آرامش روحی مخاطب شده‌اند، جزو ویژگی‌های مثبت فیلم به لحاظ تکنیکال هستند.
کار نویسندگی و بررسی تحلیلی این پست برعهده علیرضا حاجی زاده (علیرضا لیورپولی) بود.
این پست متعلق به حزب monsters سایت طرفداری است.
