مطلب ارسالی کاربران
تاریخچه جام های جهانی، جام جهانی 1954، معجزه برن
پس از یکدوره که جام در امریکای جنوبی برگزار شده بود، نوبت اروپا بود تا میزبان بزرگترین آوردگاه فوتبال باشد و چه کشوری بهتر از سوئیس. مقر فیفا در زوریخ سوئیس قرار داشت، نخستین کنگره فیفا پس از جنگ جهانی دوم در سوئیس برگزار شده بود و جشن پنجاه سالگی تاسیس فیفا در 1954 گزینه ای بهتر از سوئیس را در دسترس قرار نمی داد. رئیس جدید فیفا که جایگزین ژولریمه فرانسوی شده بود، رودولفه زیلدرایرز بلژیکی نام داشت. برای نخستین بار، پخش تلویزیونی بصورت محدود انجام شد. علیرغم اینکه ورزشگاهها کوچک بودند، ولی سوئیسیها خوب میدانستند چگونه از برگزاری بازیها پول در بیاورند و به لحاظ اقتصادی برگزاری جام جهانی در سوئیس کاملا موفقیت آمیز بود. فرمت برگزاری مسابقات هم تغییر کرده بود. تیمها در چهار گروه چهار تیمه قرار داشتند ولی دو تیم قویتر گروه صعود می کردند بدون اینکه با یکدیگر بازی کنند. یعنی با دو بازی تیم از دور گروهی صعود می کرد. جالب آنکه اگر در پایان 90 دقیقه دو تیم مساوی می شدند، بازی در وقت اضافه دنبال میشد. البته اگر در پایان 120 دقیقه هم دو تیم مساوی می شدند همان مساوی ثبت می شد. در گروه اول بازی برزیل و یوگسلاوی در 90 دقیقه 1-1 تمام شد و دو تیم نتوانستند در 120 دقیقه هم از پس هم برآیند. جالب آنکه در گروه چهارم نیز بلژیک و انگلیس 3-3 شدند و در پایان 120 دقیقه هم به نتیجه 4-4 دست یافتند.
از دیگر نکات جالب قوانین چنین بود که در صورت تساوی امتیاز گل شماری اهمیتی نداشت وچنانچه دو تیم اول دارای امتیاز برابر بودند هر دو صعود می کردند ولی اگر تیمهای دوم و سوم امتیاز مشترک داشتند باید دیدار پلی آف گروهی بین آنها برگزار میشد. در گروه اول برزیل و یوگسلاوی که با هم مساوی کرده بودند دیگر دیدار را با برد پشت سر گذاشتند و با سه امتیاز صعود کردند (تا قبل از 1994 برد 2 امتیاز و مساوی یک امتیاز داشت). در گروه دوم مجارستان 4 امتیازی سر گروه شد و آلمان و ترکیه دو امتیازی شدند تا دیدار پلی آف را با هم برگزار کنند. جالب آنکه آلمان که در بازی گروهی با ترکیه 4-1 برنده شده بود، مجدد در پلی آف با ترکیه دیدار کرد و توانست این تیم را 7-2 مغلوب کند. در گروه سوم اوروگوئه و اتریش با هم بازی نکردند ولی هر دو مقابل چکسلواکی و اسکاتلند برنده شدند تا دست در دست هم صعود کنند. جالب آنکه هیچکدام گلی دریافت نکردند. در گروه چهارم که میزبان در آن قرار داشت، انگلیس سه امتیازی شد و ایتالیا و سوئیس دو امتیازی شدند. جالب آنکه باز هم در دور گروهی این دو تیم با یکدیگر بازی کرده بودند و به فاصله تنها 6 روز مجدد با یکدیگر پلی آف برگزار کردند. سوئیسیها که بازی اول را 2-1 برده بودند، بازی دوم را نیز 4-1 بردند تا صعود کنند.
هشت تیم صعود کننده مراحل حذفی را برگزار کردند. سوئیس میزبان توانست 5 گل وارد دروازه اتریشی بنماید که تا کنون دروازه اش بسته بود ولی در مقابل 7 گل دریافت کرد تا پر گل ترین بازی تاریخ جام جهانی حکم به حذف میزبان دهد. اوروگوئه که در ادوار جام جهانی بدون شکست باقیمانده بود و در این دوره بدون گل خورده از گروهش صعود کرده بود، 4-2 انگلیس را از پیش رو برداشت و به روند شکست ناپذیری خود ادامه داد. آلمان با دو گل موفق شد یوگسلاوی را شکست دهد و به جمع چهار تیم پایانی راه یابد و در نهایت دیدار پر برخورد مجارهای شگفت انگیز و برزیل که دو اخراجی برای برزیل و یک اخراجی برای مجارستان داشت 4-2 به سود مجارستان تمام شد. این دیدار به "نبرد برن" شهرت یافت و شباهتی به یک مسابقه فوتبال نداشت. درگیریها بعد از سوت پایان بازی همچنان ادامه داشت.
نیمه نهایی آلمان و اتریش با نتیجه خرد کننده 6-1 بسود ژرمنها تمام شد. اما دیدار نیمه نهایی بین مجارهای شگفت انگیز که از 14 می 1950 نباخته بودند با اوروگوئه که هرگز در رقابتهای جام جهانی باختی را تحمل نکرده بود بسیار جالب بود. نبرد شکست ناپذیر ها!!! جالب آنکه در سه باری که اروپا میزبان رقابتها بود این نخستین بار بود که اوروگوئه شرکت داشت و به نوعی تمام چشمها به این رقابت دوخته شده بود. بازی در پایان 90 دقیقه 2-2 شد تا حساسیت در وقت اضافه به اوج خودش برسد. ساندور کوشیس که در نهایت با 11 گل آقای گل رقابتها شد، در دقایق 111 و 116 دوبار دروازه اوروگوئه را باز کرد تا نتایج درخشان مجارستان ادامه یابد. آنها در در این 30 مسابقه 26 برد 4 تساوی 132 گل زده و 32 گل خورده کسب کرده بودند. از جمله دو بار ایتالیا را 3-0 مغلوب کرده بودند، انگلیس را در بوداپست 7-1 و در ومبلی 6-3 خرد کرده بودند، 5-0 و 5-1 چکسلواکی، 4-2 و 6-0 سوئد، 5-2، 5-1 و 6-0 لهستان را مغلوب کرده بودند تا پیروزی 12-0 آنها مقابل آلبانی به حساب نیاید. در جام جهانی هم 9-0 کره جنوبی را در هم کوبیدند و با برد 8-3 مقابل آلمان و دو پیروزی 4-2 در برابر دو نماینده قدرتمند امریکای جنوبی، قبل از بازی فینال که مجدد با آلمان برگزار می شد، جام را طلب کنند.
در فینال هم ظرف 8 دقیقه مجارها 2-0 پیش افتادند. ابتدا پوشکاش، کاپیتان مجارستان و ستاره جام که علی رغم مصدومیت اصرار داشت بازی کند در دقیقه 6 و در ریباند شوت کوشیس (گلزن مجارستان و آقای گل جام که در بازی نخست با آلمان موفق شده بود چهار بار به آلمان گل بزند) دروازه آلمان ها را باز کرد و تنها دو دقیقه بعد بدنبال پاس رو به عقب مدافع آلمان "کل مه یر" که در کمال ناباوری "تورک" موفق نشد آنرا دریافت کند "ژیبور" موفق شد گل دوم تیمش را به ثمر برساند. واکنش دروازه بان مانشافت بی شباهت به واکنش "اولرایش" مقابل رئال مادرید نبود. با این تفاوت که اولرایش بدلیل قوانین جدید اجازه نداشت پاس به عقب را دریافت کند ولی چنین محدودیتی برای تورک نبود. این گل و این نحوه گل خوردن بسیار روحیه شکن است. مجارها با توجه به نتایج درخشان در دیدارهای گذشته از جمله مقابل همین آلمان، جای کوچکترین تردیدی باقی نگذاشتند که آنها شایسته تربن تیم برای فتح جام هستند.
ولی مثل اینکه مجارها یادشان رفته بود ژرمنها هرگز تسلیم نمی شوند. در جنگ جهانی دوم از سال 42 تقریبا مشخص بود که برنده نبرد کیست ولی آنها تا 1945 مقاومت کردند و با میلیونها کشته تا زمانیکه روسها وارد برلین شدند، نتیجه جنگ را نپذیرفتند. فریتز والتر هم که در جنگ اسیر شده بود، اکنون کاپیتان ژرمنها بود. سرنوشت والتر با مجارها بطرز جالبی گره خورده بود. والتر که در 24 سالگی اسیر شده بود و در کمپ مارامورس در شمال رومانی زندانی بود، در آنجا با افسران مجار و اسلواک بازی می کرد. وقتی سربازان روس رسیدند تمام اسیران آلمانی را به گولاگ در شوروی انتقال دادند. خوشبختانه یکی از زندانبانان مجار والتر را شناخت و به آنها گفت والتر، آلمانی نیست بلکه متعلق به زارلند است. جالب آنکه پس از تهاجم شوری به مجارستان در 1956 و سرکوب همه جانبه، فریتز والتر برای دو سال بازیهای آنها را هماهنگ می کرد و برای آنها پشتوانه مالی تامین می کرد و به نوعی بخشی از محبت آنها را جبران کرد. برگردیم به زمان آزادی والتر. پس از بازگشت به آلمان او به مالاریا مبتلا بود. او که اهل تسلیم شدن نبود با درخشش در کایزرزلاترن و دو قهرمانی که او نقش بسیاری در آن داشت (1951 و 1953) هم کایزرزلاترن را قهرمان آلمان کرد و هم از سوی زپ هربرگر به عنوان کاپیتان مانشافت انتخاب شد. روحیه تسلیم نا پذیری والتر به سایر اعضای تیم هم انتقال پیدا کرده بود. بگذار مجارها هر چقدر می خواهند قدرتمند باشند.
حتما این جمله را شنیده اید که ژرمنها همیشه بر می گردند. این بار نیز به طرز معجزه آسایی آنها برگشتند و ظرف تنها ده دقیقه بازی را مساوی کردند. دو دقیقه بعد از گل دوم مجارستان، "ماکس مارلوک" پاس رو به جلوی وینگر چپ آلمان "هانس شیفر" را در حالتی نشسته و نامتعادل وارد دروازه مجارستان کرد. دقیقه 18 هم هلموت ران روی یک ضربه کرند با استفاده از اشتباه دروازه بان در دفع توپ گل تساوی را به ثمر رساند. اما بازی در اختیار مجارستان بود. آنها علاوه بر دو گلی که به ثمر رسانده بودند 3 بار هم تیرک دروازه ژرمنها را لرزانده بودند. 6 سیو فوق العاده از جانب "تورک" به همراه یک دفع توپ از روی خط توسط مدافعین مانشافت و یک تک به تک که "تورک" با رشادت مانع از به ثمر رسیدن گل پیروزی مجارهای شگفت انگیز شد و یکبار هم در واپسین دقیقه داور گل مجارها را آفساید اعلام کرد. در مقابل دروازه بان مجارستان بجز گل هایی که دریافت کرد تنها دو سیو مهم داشت و یکبار هم مدافعین به کمکش آمدند و مانع از فروپاشی دروازه وی شدند. در 6 دقیقه به پایان بازی باز هم هلموت ران وینگر راست آلمان بود که توپ برگشتی را که مدافعان مجار با سر برگردانده بودند، پشت محوطه جریمه استپ کرد و با ورود به محوطه جریمه توپ را روی پای چپش آورد و با یک شوت زمینی سومین گل مانشافت را رقم زد.
مقاومت بی نظیر ژرمنها در دقایق پایانی در برابر حملات همه جانبه مجارها ستودنی بود. یک گل آفساید از جانب پوشکاش در دقیقه 88 و یک سیو فوق العاده در دقبقه 90 که از فاصله ای کمتر از 10 متر و بسیار پر قدرت به گوشه دروازه شلیک شده بود، پیروزی را برای آلمانها حفظ کرد. بله معجزه رقم خورده بود. "معجزه برن" !!! آلمان اولین قهرمان غیرمنتظره رقابتها بود و نخستین تیمی که با باخت به قهرمانی می رسید. آنهم با بیشترین گل خورده تیم قهرمان (14 گل). اگرچه آنها بهترین خط حمله جام را به رغم انجام یک دیدار بیشتر نسبت به مجارستان (بدلیل اینکه برای صعود مجبور بودند در پلی آف به مصاف ترکیه بروند)، بدست نیاوردند ولی بیشترین تعداد گل قهرمان مسابقات را تا به امروز به نام خود ثبت کرده اند. آنها در مقایسه با مجارستان که 30 دیدار اخیرش را فوق العاده سپری کرده بود تیمی متوسط بودند. آنها در 24 بازی 17 برد 3 مساوی و 4 باخت کسب کرده بودند. 71 گل زده و 34 گل خورده که با نتایج خیره کننده مجارستان قابل مقایسه نبود.
البته از کنار تاکتیک و دور اندیشی زپ هربرگر هم نمی توان به سادگی گذشت. او که از قدرت مجارها آگاهی داشت، در بازی گروهی، تیم دوم ژرمنها را به میدان فرستاد. از جمله دروازه بان تیم که تنها دو بازی در جام جهانی انجام داد. یکی همین شکست 8-3 و دیگری شکست 6-3 در رده بندی 1958. بسیاری دیگر از بازیکنان اصلی مانشافت هم در آن بازی حضور نداشتند. بنایراین با این کار اولا دست خود را برای رقیب قدرتمند باز نکرد و ثانیا خطر مصدوم شدن ستاره های تیم را در برابر تیم خشن مجارستان از بین برد. بازی خشن مجارستان در برابر برزیل و اوروگوئه که در نهایت باعث شد هم اخراجی و هم مصدوم چه برای مجارستان چه برای رقیب به همراه داشته باشد، نشان داد اندیشه های زپ هربرگر تا چه حد درست بوده و او با درایت و البته صبر و حوصله و تحمل انتقادات ناشی از آن باخت سنگین توانست افتخار و غرور را به ژرمنهای در هم کوبیده شده از جنگ جهانی هدیه دهد. کاپیتان والتر که جام را بالای سر برد و برادرش اتمار والتر نیز به نخستین برادرانی تبدیل شدند که توانستند جام جهانی را فتح کنند.
نکته جالب اینکه بسیاری رکوردهای این جام با گذشت 20 دوره از جام جهانی هنوز دست نخورده است.
بیشترین گل خورده یک تیم در یک تورنمنت : کره جنوبی (16 گل آنهم فقط در دو بازی)
بیشترین گل زده شده در یک بازی : سوئیس اتریش (12 گل)
بیشترین میانگین گل زده در یک تورنمنت : 5.38
جام در یک نگاه
میزبان : سوئیس
قهرمان : آلمان
نایب قهرمان : مجارستان
بهترین خط حمله : مجارستان با 27 گل
آقای گل : ساندور کوشیس از مجارستان با 11گل
توپ طلا : - (در آن زمان بهترین بازیکن انتخاب نمیشد.)
بهترین دروازه بان : - (در آن زمان بهترین دروازه بان انتخاب نمیشد.)
اخطار : - (در آن زمان تنها اخراج مطرح بود که البته کارت قرمز داده نمیشد و از بازیکن خاطی خواسته میشد زمین را ترک کند.)
اخراج : 3 (2 برزیلی و 1 مجارستانی)
گل بخودی : 4 (مکزیک، انگلیس، یوگسلاوی و اوروگوئه هر کدام یک گل)
تعداد تیمها : 16
تعداد بازی : 26
تعداد گل : 140
میانگین گل زده : 5.38
تعداد تماشاگر : 943000
میانگین تماشاگر : 36269
بیشترین تماشاگر : فینال آلمان مجارستان 60 هزار نفر
میانگین بازی ملی تیم قهرمان : 14
میانگین سن تیم قهرمان : 28.6 سال
میانگین قد تیم قهرمان : 1755 میلیمتر
