طرفداری- در کوهنوردی با سنگ و برف روبرو می شوید و برای رسیدن به قله، به مهارت های مختلفی نیاز دارید. کوهنوردی ممکن است به کوتاهی یک روز یا بلندی چندین ماه باشد. در این راه احتمال دارد مجبور شوید از رودخانه ها بگذرید یا تصمیمات ریسکی بگیرید. هر چقدر هم که مدت سفر کم باشد، نیازمند آمادگی فیزیکی و آگاهی از مهارت های لازم است. دانستن انواع گره، کار کردن با طناب، مسیرشناسی و نجات از شرایط اضطراری، از لازمه های کوهنوردی موفق است.
1- آمادگی بدنی
کوهنوردی به ابزار بسیاری نیاز دارد و باید تمام وسایل را خودتان حمل کنید، مگر اینه بتوانید چند نفر یا حیوان باربر را با خودتان همراه کنید! برای این هم که بتوانید از سفرتان لذت ببرید، باید بدن آماده ای داشته باشید. دو، شنا و دوچرخه سواری راه های بسیار خوبی برای آماده کردن بدن برای تقویت سیستم قلبی عروقی هستند. استفاده از پله ها برای ورزش هم می تواند برای تقویت عضلات پاها در کوهنوردی کمک کند. وزنه برداری هم می تواند برای تقویت بالاتنه مفید باشد تا آماده حمل کوله و بار همراه شوید.
با این حال، بهترین تمرین برای حمل کوله، بالارفتن از جایی با کوله است. کمی بار روی پشت تان بگذارید و از یک بلندی بالا بروید. از کوه های نزدیک تان شروع کنید و بالا بروید یا تعداد زیادی پله پیدا کنید و مکررا بالا پایین بروید. این نوع تمرین استقامت تان را در رویکرد بلندمدت تر، بیشتر می کند و از این حیث بهتر از دو و دوچرخه سواری است.
2- آمادگی ذهنی
کوهنوردی به مهارت هایی بالاتر از توانایی بدنی و جسمیِ صرف نیاز دارد. ذهنیت لازم برای کوهنوردی از ورزش هایی که در فضای مدرن شهری انجام می شود، متفاوت است. برای اینکه یک صعود به یادماندنیِ بزرگی داشته باشید، باید زمان و انرژی قابل توجهی صرف کنید، آماده سختی ها باشید و ریسک های مسیر را بپذیرید. برای همین است که کوهنوردی برای همه مناسب نیست.
با این حال، قرار گرفتن در آن محیط، حس و حال فوق العاده ای دارد. آسمانی پرستاره و صاف بالای سر و زمینی پهناور زیر پایتان تصور کنید؛ جایی که فقط صدای نفس تان را می شنوید و با نور کلاه های روی سر، نفر به نفر قدم برمی دارید و برای اولین بار، قله را با انگشتان تان لمس می کنید. شما الان احتمالا در ارتفاعی قرار دارید که خیلی ها تنها با هواپیما می توانند آن را ببینند. این ها دلایلی هستند که باعث می شود مردم از راحتی سنگ نوردی در باشگاه دل بکنند یا از خیر صعود به کوه های کوچک مجاور، بگذرند.
3- کوهنوردی با راهنما یا انفرادی
اگر در کوهنوردی مبتدی هستید، یکی از راه های پیشرفت سریع، استفاده از یک راهنما است. اگر آمادگی بدنی تان قابل قبول است، راهنمایان متعددی می توانید پیدا کنید که شما را به هر کدام از قله های مشهور دنیا ببرند. اگر چند تجربه کوهنوردی داشته باشید و جیب تان هم پر باشد، می توانید حتی برای رفتن به اورست، ثبت نام کنید. با این حال، بسیاری از مبتدیان مسیر دیگری می روند و برای بالاتر رفتن تجربه، از فعالیت های کوهنوردی همراه با راهنما استفاده می کنند.
کوهنوردی انفرادی نه تنها می تواند تجربه لذت بخشی فراموش نشدنی برایتان باشد، بلکه دستاورد بزرگی هم محسوب می شود. با این حال، قبل از رسیدن به آن باید مهارت های مختلفی بیاموزید. مدارس و مراکز آموزشی متفاوتی می توانید پیدا کنید که این مهارت ها را به شما بیاموزند. در ادامه بعضی از مهارت های لازم برای کوهنوردی انفرادی را هم برایتان شرح می دهیم.
4- تجهیزات کوهنوردی
استفاده از تبرِ یخ از جمله اولین مهارت های کوهنوردی است که باید یاد بگیرید. با استفاده از این تبر، راه تان را در بین برف تلنبار شده روی کوه ها پیدا کرده و از سقوط احتمالی جلوگیری می کنید. اگر جایی پایتان لغزید و افتادید، همین تبر است که قبل از طی مسافت بیشتر، کمک تان می کند. آموزش و تمرین کافی لازم است تا مهارت کامل استفاده از تبرِ یخ را بدست آورید.
- استفاده از طناب بین یخ ها
وقتی با طناب به یکی دو نفر دیگر وصل هستید و باید از بین صخره ها یا یخ ها عبور کنید، استفاده از تبر، اهمیت بیشتری هم پیدا می کند. در این شرایط نه تنها باید حواستان به خودتان باشد که نیفتید، بلکه باید به چند نفر دیگر هم توجه کنید تا در صورت افتادن شان، خودتان را نگه دارید. در این راه، استفاده از طناب بسیار مهم است. این که چه زمانی باید طناب را بالا بکشید، آن را محکم کنید و چطور بقیه کوهنوردان را مدیریت کنید، بهتر از همه در مدارس کوهنوردی تدریس می شود.
5- شکاف ها و برف کوری
خیلی از کوه ها در بهار و تابستان، با کمترین وسایل قابل دسترسی هستند، ولی در اواخر تابستان و پاییز با آب شدن برف ها، شکاف های بسیاری شروع به بیرون زدن می کنند. یخچال هایی که قبلا به آب خوردنی می شد به آنها صعود کرد، به یکباره تبدیل به معمایی از یخ و شکاف می شوند. پیدا کردن راه در چنین شرایطی بسیار سخت می شود. سفیدی بی نهایت برف هم، معضلات خاص خود مثل برف کوری را به همراه دارد. ناگفته پیداست که در چنین شرایطی، مهارت استفاده از قطب نما و ارتفاع سنج برای همه ضروری است.
و مورد آخر در صورتی که می خواهید تنها کوهنوردی کنید: اگر یکی از همراهان تان در شکافی سقوط کند، می توانید نجاتش دهید؟ استفاده صحیح از لنگرهای برف و سایر مهارت ها برای سفر در دل کوه ها، واجب است، چون حتی کوهنوردان مجرب هم ممکن در شرایط سخت گرفتار شوند.
6- ارتفاع
در ارتفاع های بالای 2400، به دلیل کاهش اکسیژن در اتمسفر، بدن شروع به حسِ تغییرات می کند. کوه گرفتگی حاد، مشکل تنفسی و ریویِ ارتفاع بالا (HAPE) و ورم مغزی ارتفاع بالا (HACE) از جمله این موارد هستند. کوه گرفتگی می تواند در هر ارتفاعی برای کوهنوردان رخ دهد. کسانی که آمادگی بدنی بالایی دارند و تجربه سالیان سال کوهنوردی را به دوش می کشند هم به اندازه مبتدیان در خطر قرار دارند. صعود بدون مشکل به ارتفاعات در تلاش های قبل هم دلیلی برای اطمینان خاطر صد درصدی در این باره نیست. همین چیزها است که باعث می شود کوه گرفتگی در ارتفاع بسیار وحشتناک جلوه کند.
اختلال خواب، بی نظمی در تنفس طی خواب، سردرد، شعف، خستگی، سرگیجه، حالت تهوع و تنگی نفس از جمله علائم کوه گرفتگی در ارتفاع هستند. هر چه وضعیت بدتر شود، آب در شش ها پر می شود و منجر به سرفه شدید و تشنج خواهد شد. در موارد خاص هم ممکن است به ایست کامل مغزی منجر شود و تنها راه حل آن، کم کردن ارتفاع برای فرد مورد نظر است.
