با قسمت نوزدهم از برنامه ی هفتگی master top 10 در خدمت شما کاربران عزیز هستیم. قسمت قبلی برنامه در لینک زیر قابل مشاهده است :
امپراطور (در فارسی شاه شاهان یا شاهنشاه) در لغت معنی بالاتری از شاه و حاکم و ... دارد. در واقع به مجموعه حکومت های محلی که زیر نظر یک حکومت قدرتمند مرکزی اداره میشوند، امپراطوری می گویند. یا تعریف دیگر حکومتی که چند سرزمین، قوم، نژاد، زبان و فرهنگ مختلف را زیر سلطه ی یک شخص واحد در بیاورد.
در این قسمت از برنامه قصد داریم ده امپراتوری بزرگی را که در دوره ی خودشان ابرقدرت محسوب میشدند و در سرنوشت تاریخ نقش موثری داشتند، رتبه بندی و بررسی کنیم. خب بریم سراغ لیست 10 امپراتوری قدرتمند و تاثیرگذار تاریخ :
| اوج وسعت |
35 میلیون کیلومتر مربع (در سال 1920 میلادی) |
| اوج جمعیت |
470 میلیون نفر معادل 21% از جمعیت جهان (در سال 1938 میلادی) |
| قدمت |
بیش از 4 قرن (از 1583 میلادی تا 1997 میلادی) |
| مهمترین تاثیرات |
_ گسترش فرهنگ و هنر و ورزش و زبان انگلیسی در سرتاسر جهان
_ کشف قاره استرالیا و توسعه قاره آمریکای شمالی و ایجاد پراکندگی های نژادی در مناطق مختلف جهان با نسل کشی سرخ پوستان و مهاجرت های اجباری سفید پوستان و خرید و فروش برده های سیاه پوست
_ بیش از 1 قرن کنترل جهان و ایجاد تحولات گسترده در سیاست و علم و صنعت و تجارت جهانی
_ مدیریت دو جنگ جهانی
|
قلمروی بریتانیا در سال 1920
امپراطوری بریتانیا از لحاظ وسعت قلمروی دوران اوج، بزرگترین امپراطوری تاریخ محسوب میشود. ضرب المثل معروف «خورشید هیچگاه در امپراتوری بریتانیا غروب نمی‌کند» به خوبی نشان دهنده ی گستردگی مرزهای این امپراطوری بود. بریتانیا در قرن 19 ابرقدرت مطلق و بی رقیب جهان بود که تقریبا تمامی مسیر های بازرگانی جهان را کنترل می کرد و در عین حال ارتشی شکست ناپذیر و بزرگترین نیروی دریایی تاریخ را در اختیار داشت. برخی از سازه های قدیمی بریتانیا در آسیا و افریقا مثل راه آهن و بنادر و کلیسا و دادگاه و سیستم قضایی و ساختمان های دولتی بریتانیایی و مرز کشی بین کشورها، بعد از گذشت قرن ها هنوز هم مورد استفاده قرار میگیرد.
امپراطوری بریتانیا در قرن 16 با فرمان ملکه الیزابت یکم تاسیس شد تا با امپراطوری های استعمارگر زمان یعنی اسپانیا و پرتقال و هلند رقابت کند. در همان ابتدا با شکست دادن اسپانیا، عنوان بزرگترین نیروی دریایی جهان را تا اوایل قرن بیستم از آن خود کرد.
در قرن 17 با استعمار هندوستان و قاره آمریکای شمالی از رقبا سبقت گرفت.
در قرن 18 ایالات متحده از مستعمرات بریتانیا جدا شد ولی در عوض استرالیا کشف شد. همچنین در جنگ و رقابت با فرانسه بخش هایی از مستعمرات آفریقایی فرانسه به خاک بریتانیا اضافه شد.
در ابتدای قرن 19 بریتانیای کبیر با شکست دادن ناپلئون، در جهان بی رقیب شد و دوران اوج و ابرقدرت مطلق شدن بریتانیا آغاز شد. نیمی از این دوران مربوط به سلطنت ملکه ویکتوریا، قدرتمندترین ملکه ی تاریخ است. این دوران یکه تازی و تسلط بر جهان تا قرن 20 و جنگ جهانی دوم ادامه یافت.
در آغاز قرن 20 تسلط مطلق اقتصادی بریتانیا با رشد کشورهای آلمان و ایالات متحده به تدریج به چالش کشیده شد. تا اینکه در جنگ جهانی دوم، علی‌رغم اینکه بریتانیا در شمار برندگان جنگ بود، اما هزینه‌های گزاف جنگ به پیکره امپراتوری، صدمات بسیاری وارد کرد و هندوستان از مستعمرات بریتانیا جدا شد. سایر مستعمرات بریتانیا هم تا اواسط قرن 20 کم کم استقلال یافتند و جدا شدند.
در سال 1997 با پس دادن هنگ کنگ به چین، عملا امپراطوری بریتانیا پایان یافت.
کشتی های نظامی بریتانیا (تصویر بالا اواخر قرن 17 و تصویر پایین اوایل قرن 20)
| اوج وسعت |
5 میلیون کیلومتر مربع (در سال 117 میلادی) |
| اوج جمعیت |
65 میلیون نفر معادل 37% از جمعیت جهان (در سال 117 میلادی) |
| قدمت |
5 قرن (از 27 قبل از میلاد تا 476 میلادی که روم غربی منقرض شد)
یا
15 قرن (از 27 قبل از میلاد تا 1453 میلادی که روم شرقی منقرض شد)
|
| مهمترین تاثیرات |
_ گسترش مسیحیت در اروپا و جهان
_ ایجاد قرن ها ثبات و یکپارچگی در اروپا که زمینه را برای گسترش فناوری یونانی و رومی در سرتاسر اروپا فراهم کرد و پایه ای برای پیشرفت های اروپا در عصر رنسانس شد. در واقع اروپا امروز خود را مدیون روم باستان است.
|
قلمروی امپراطوری روم در سال 117 میلادی
با اینکه وسعت قلمروی امپراطوری روم از اکثر امپراطوری های این لیست کوچکتر است ولی به خاطر طولانی بودن دوران اوج و تاثیر عمیقی که در تاریخ گذاشته، شایسته ی رتبه دوم بود.
رومی ها با ساخت جاده و پل سرتاسر اروپا را به هم وصل کردند و در هر سرزمینی که فتح میکردند تکنولوژی و فناوری های نوین و فرهنگ و هنر خود را ارائه میکردند. سرزمین های شامل فرانسه و انگلستان امروزی از این فتح شدن بیشترین بهره را بردند چرا که زیرساخت های این مناطق به طور کلی تغییر کرد. شهر رم از سیستم آبرسانی، فاضلاب شهری، سیستم گرمایشی یکپارچه و کاخ ها و عمارت های باشکوهی بهره مند بود و نزدیک یک میلیون نفر جمعیت داشت. پس از تقسیم امپراطوری به دو بخش شرقی و غربی، این میراث سیاسی برای 1000 سال در روم شرقی پایدار بود طوری که اگر روم شرقی(بیزانس) را جدا حساب میکردیم خودش به تنهایی در رتبه ی دهم این لیست قرار میگرفت.
امپراطوران روم قیصر(سزار) نامیده میشدند. با اینحال بسیاری از تصمیمات توسط مجلس سنا که شامل بیش از 100 سناتور بود، گرفته میشد. دوره های تاریخی سرزمین روم را میتوان به چند بخش کلی تقسیم کرد :
_ پادشاهی روم (625_500 قبل از میلاد و شامل بخشی از ایتالیای امروزی)
_ جمهوری روم (510_31 قبل از میلاد و شامل جنوب اروپا)
_ امپراطوری روم (27 قبل از میلاد تا 286 میلادی و شامل اروپا، غرب آسیا و شمال آفریقا)
_ تقسیم امپراطوری به دو بخش شرقی و غربی در سال 286 میلادی
_ امپراطوری روم غربی (286 تا 476 میلادی)
_ امپراطوری روم شرقی یا بیزانس (286 تا 1453 میلادی)
_ امپراطوری مقدس روم (962 تا 1806 میلادی و شامل آلمان و شمال ایتالیای امروزی)
آرایش جنگی لژیون ها (سربازان ارتش روم) هنگام حمله
بالیستا (منجنیق مخصوص ارتش روم)
| 3. امپراطوری پارس (هخامنشیان) |
| اوج وسعت |
8 میلیون کیلومتر مربع (در سال 480 قبل از میلاد) |
| اوج جمعیت |
40 میلیون نفر معادل 46% از جمعیت جهان (در سال 480 قبل از میلاد) |
| قدمت |
بیش از 2 قرن (550 قبل از میلاد تا 330 قبل از میلاد) |
| مهمترین تاثیرات |
_ برای اولین بار بخش اعظمی از جهان یکپارچه گشت و بستری مناسب برای آغاز ارتباط بین ملل مختلف و تبادلات علمی، فرهنگی و تجارت بین شرق و غرب ایجاد شد. در واقع این اولین حکومت جهانی، فرصت یک جهش رو به جلو برای پیشرفت بشر بود. |
قلمرو هخامنشیان در 480 قبل از میلاد
هخامنشیان از لحاظ جمعیت زیر سلطه، بزرگترین امپراطوری تاریخ محسوب میشود چرا که بر کمتر از نیمی از جمعیت جهان حکومت میکرد. همچنین اولین امپراطوری تاریخ شناخته میشود و الگویی برای امپراتوری های بعدی جهان شد.
این امپراطوری در قرن ششم قبل از میلاد توسط شاهنشاه کوروش هخامنشی تاسیس شد و در قرن پنجم قبل از میلاد توسط شاهنشاه داریوش هخامنشی به اوج قدرت رسید و در قرن چهارم قبل از میلاد توسط اسکندر مقدونی منقرض شد.
تاسیس جاده های طولانی بین سرزمین های مختلف، موجب گسترش ارتباطات بین اقوام و ملل مختلف و تبادل علوم و فنون و فرهنگ و هنر و ... بین سرزمین ها گشت و زمینه را برای اولین تجارت زمینی از چین تا مصر فراهم کرد. همچنین تاسیس کانال سوئز هخامنشی که دریای سرخ را به رود نیل و رود نیل را به دریای مدیترانه وصل میکرد موجب برقراری اولین تجارت دریایی از یونان تا هندوستان شد. و ایجاد قنات های متعدد در سرزمین های زیر سلطه، در گسترش کشاورزی در این دوره تاثیرگذار بود.
احترام به مذهب و آداب و رسوم مردم سرزمین های فتح شده و اداره امپراطوری به صورت ایالتی زیر نظر یک حکومت مرکزی قدرتمند رمز موفقیت هخامنشیان در کنترل این قلمروی وسیع بود. امپراطوری هخامنشیان به یک نمونهٔ موفق برای اداره یک دولت جهانی تبدیل گردید و دستاوردهایی نظیر حکومت متمرکز، سیستم جاده‌ای و پست، زبان رسمی، ضرب سکه و پول واحد جهانی، خدمات شهروندی و ارتش وسیع منظم توسط امپراتوری‌های بعدی تقلید شد.
سربازان هخامنشی
| اوج وسعت |
24 میلیون کیلومتر مربع (در سال 1279) |
| اوج جمعیت |
110 میلیون نفر معادل 27% از جمعیت جهان (در سال 1279) |
| قدمت |
بیش از 1.5 قرن (از 1206 تا 1368 میلادی که امپراطوری یوآن منقرض شد) |
| مهمترین تاثیرات |
_ برای اولین بار سرزمین های بین دریای ژاپن در شرق آسیا تا لهستان در قلب اروپا زیر یک پرچم قرار گرفتند که موجب چندین برابر شدن تبادلات علمی و فرهنگی و تجاری از چین تا اروپا شد و تاثیر زیادی در پیشرفت های بعدی اروپا داشت.
_ ایجاد پراکندگی نژاد شرقی از آسیا تا اروپا
_ نابودی تمدن اسلامی که در آن زمان در اوج علم و فرهنگ دوران خود به سر می برد
|
قلمروی امپراطوری مغول در سال 1279 میلادی
امپراطوری مغول در اوایل قرن 13 میلادی با متحد شدن قبایل مغول توسط چنگیز خان تاسیس شد . چنگیز خان در طول بیست سال حکومت خود موفق به تصرف چین، ترکستان(آسیای مرکزی) و ایران شد. پس از مرگ چنگیز، فرزندان وی با شکست دادن شاهزادگان روسی و خلیفه ی اسلامی موفق به فتح شمال غربی و جنوب غربی آسیا شدند و بعد از آن با حمله به مجارستان، نیمه ی شرقی اروپا را نیز تصرف کردند. در اواسط قرن 13 امپراطوری مغول بین فرزندان و نوادگان چنگیز به 4 قسمت تقسیم شد که مهمترین بخش آن یعنی چین، توسط قوبلای خان نوه ی چنگیز، امپراطوری یوآن نامیده شد و عصری طلایی در تاریخ علم و فرهنگ رغم زد.
سفر مارکوپولو به چین و دربار قوبلای خان، هم در این دوره بود. امپراطوری مغول تاثیر عمیقی در تبادلات علمی و فرهنگی بین شرق و غرب و گسترش تجارت بین چین و اروپا گذاشت. برای مثال مغول ها در چند مورد اندک از جنگ هایشان برای تخریب دروازه و برج و باروهای شهر از توپ های دستی حاوی باروت چینی استفاده کردند که مورد توجه اروپایی ها قرار گرفت و مقدمه ای برای اختراع تفنگ در اروپا شد.
سوارکاران کماندار که اکثریت سربازان ارتش مغول را تشکیل میدادن
| 5. امپراطوری اعراب (خلافت اسلامی) |
| اوج وسعت |
11 میلیون کیلومتر مربع (در سال 720 میلادی) |
| اوج جمعیت |
69 میلیون نفر معادل 30% از جمعیت جهان (در سال 720 میلادی) |
| قدمت |
6.5 قرن (از 632 میلادی تا 1258 میلادی که خلافت عباسی منقرض شد) |
| مهمترین تاثیرات |
_ گسترش اسلام در غرب و جنوب و مرکز آسیا و شمال آفریقا و ایجاد تحولات فرهنگی گسترده در این مناطق
_ دوران طلایی تمدن اسلامی در قرون 9 و 10 و 11 و 12 میلادی در پیشرفت علم و فرهنگ و هنر تاریخ جهان نقش مثبتی داشته است
|
قلمروی اسلام در سال 720 میلادی
خلافت را به سه دوره تاریخی کلی میتوان تقسیم کرد : خلفای راشدین، خلفای اموی و خلافی عباسی
در قرن 7 خلفای راشدین موفق به تصرف ایران، مصر و بخش هایی از روم شرقی(بیزانس) شدند. در قرن 8 خلفای اموی شمال آفریقا و اسپانیا و بخش های از ترکستان را به قلمروی اسلام افزودن. در قرن 9 خلفای عباسی بخش های زیادی از این قلمرو را از دست دادن ولی در عوض انسجام بیشتری به مناطق باقی مانده بخشیدند. آغاز شکوفایی تمدن اسلامی در دوره خلیفه های عباسی بود. آنها پایتخت را از دمشق به بغداد انتقال دادند و بغداد مرکز گردهمایی دانشمندان اسلامی شد و ادبیات و فلسفه و نجوم و هندسه و شیمی و طب اسلامی در سرتاسر قلمروی اسلام رواج یافت. از این دوره که با به قدرت رسیدن خلیفه هارون الرشید آغاز شد به عنوان دوران طلایی اسلام یاد می شود.
در نهایت در قرن 13 با کشته شدن آخرین خلیفه ی عباسی به دست هلاکو خان مغول، خلافت به پایان رسید.
پوشش یک شمشیر زن مسلمان در قرن 12
| اوج وسعت |
13.7 میلیون کیلیومتر مربع (در سال 1750) |
| اوج جمعیت |
68 میلیون نفر معادل 12% از جمعیت جهان (در سال 1750) |
| قدمت |
بیش از 5 قرن (از 1492 تا 1935میلادی) |
| مهمترین تاثیرات |
_ کشف قاره آمریکا که تحولی عظیم در تاریخ ایجاد کرد و همچنین باعث رونق دریانوردی و گسترش استعمارگری و برده داری در آن دوره شد. |
قلمروی اسپانیا در سال 1750
در قرن 15 که کریستف کلمب قاره ی امریکا را کشف کرد، مناطق کشف شده را به نام امپراطوری اسپانیا ثبت کرد و این آغازی بر دوران اوج این امپراطوری و گسترش استعمارگری های اسپانیا در جهان شد. البته سیاست استعمار را در ابتدا پرتقالی ها در ابعادی کوچکتر سرلوحه ی امپراطوری خود قرار دادند ولی گسترش استعمار که تحولی عظیم در تاریخ پیشرفت اروپا ایجاد کرد توسط اسپانیایی ها آغاز شد.
نسل کشی بومیان امریکا، استفاده از منابع و معادن قاره ی جدید با بیگاری کشیدن از برده های آفریقایی، گسترش دریانوردی، رونق تجارت دریایی و تشکیل نیروی نظامی دریایی قدرتمند(آرمادا) باعث شد اسپانیا به ابرقدرت قرن 16 تبدیل شود ولی در اواخر همین قرن با شکست از بریتانیا این جایگاه را از دست داد. با این حال همچنان یک قدرت استعماری به شمار میرفت تا اینکه در ابتدای قرن 19 با شکست از ناپلئون تضعیف شد و بسیاری از مستعمراتش استقلال یافتند. شکست از ایالات متحده در اواخر قرن 19 ، آخرین تیر بر پیکر اسپانیا بود که باعث شد اندک مستعمرات باقی مانده هم از دست برود.
آرمادا (مجموعه کشتی های نیروی دریایی اسپانیا)
| اوج وسعت |
5.2 میلیون کیلومتر مربع (در سال 1683) |
| اوج جمعیت |
50 میلیون نفر معادل 8% از جمعیت جهان (در سال 1683) |
| قدمت |
بیش از 6 قرن (از 1299 تا 1923 میلادی) |
| مهمترین تاثیرات |
_ دیواری مستحکم در برابر اروپایی ها که برای چند قرن مانع از استعمار جهان اسلام و تصرف آسیا توسط ابرقدرت های غربی شد. |
قلمروی عثمانی در سال 1683
امپراطوری عثمانی در اواخر قرن 13 توسط عثمان تاسیس شد و در قرن 15 با نابودی روم شرقی(بیزانس) توسط سلطان محمد فاتح دوران اوجش آغاز گشت و در قرن 16 توسط سلطان سلیمان قانونی به اوج قدرت رسید. امپراطوری عثمانی توانایی خوبی در مدیریت قلمروی وسیعش با تفاوت های نژادی، زبانی و فرهنگی گوناگون داشت. در سال 1683 اگر عثمانی تسخیر شهر وین را در دقایق پایانی از دست نمیداد شاید موفق به تصرف کل اروپا میشد و تاریخ به شکل دیگری رقم میخورد. در نهایت جنگ جهانی اول، پایانی بر امپراطوری عثمانی بود.
تفنگداران عثمانی در قرن 18
| اوج وسعت |
22.8 میلیون کیلومتر مربع (در سال 1895) |
| اوج جمعیت |
125 میلیون نفر معادل 7% از جمعیت جهان (در سال 1895) |
| قدمت |
2 قرن (از 1721 تا 1917 میلادی) |
| مهمترین تاثیرات |
_ تاثیر در تشکیل جبهه ی شرق و کومونیست در برابر غرب در قرن بیستم |
.svg.png)
قلمروی روسیه در سال 1895
امپراطوری روسیه در قرن 18 توسط پتر کبیر برای مقابله با عثمانی، تاسیس شد. امپراطوری روس ها را میتوان وارث امپراطوری روم نامید چون از لحاظ ساختار سیاسی بسیار به آن شبیه بود همچنین با الگوبرداری از سزار های روم به امپراطوران روس، تزار میگفتند. ملکه کاترین کبیر مشهورترین امپراطور روس بود. در نهایت با وقوع جنگ های داخلی که منجر به انقلاب روسیه شد امپراطوری روسیه تزاری به پایان رسید.
.jpg)
توپ های روسی در قرن 18
| اوج مساحت |
3 میلیون کیلومتر مربع (در سال 1942 میلادی) |
| اوج جمعیت |
180 میلیون نفر معادل 6% از جمعیت جهان (در سال 1942 میلادی) |
| قدمت |
12 سال (از 1933 تا 1945 میلادی) |
| مهمترین تاثیرات |
_ وقوع جنگ جهانی دوم که نتیجه ی آن انتقال قدرت از اروپا به امریکا و تغییرات اساسی در ساختار سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جهان بود. |
قلمروی آلمان نازی در سال 1942
با اینکه امپراطوری نازی ها فقط 12 سال عمر کرد ولی به دلیل تاثیرات عمیقی که در سرنوشت تاریخ داشت، شایسته ی حضور در لیست بود. هیتلر در سال 1933 به دستور رئیس جمهور وقت آلمان، به عنوان صدراعظم برگزیده شد و در همان سال با فوت رئیس جمهور، طبق یک رفراندوم عمومی به عنوان امپراطور یا پیشوای آلمان انتخاب شد و دستورات او به بالاترین قانون تبدیل گردید. حزب نازی با اصلاحات اقتصادی، ساخت پروژه های عمرانی، رفع بیکاری و خارج کردن کشور از رکود بزرگ، محبوبیت زیادی پیدا کرد. در آن دوره آلمان به یک امپراطوری تمامیت خواه تبدیل شده بود که همه ی بخش های زندگی شهروندانش را کنترل میکرد.
صنایع نظامی آلمان هم آنقدر سریع و گسترده رشد کرده بود که در سال 1938 آلمان فقط با یک تهدید نظامی، اتریش و چکسلواکی را ضمیمه ی خاک خود کرد. در سال 1939 با حمله به لهستان، آغازگر جنگ جهانی دوم شد. در سال 1941 فرانسه، غرب شوروی و بخش اعظمی از اروپا در تصرف آلمان بود که با ورود ایالات متحده به جبهه ی متفقین، دومینوی شکست های آلمان آغاز شد. در سال 1943 ایالات متحده از غرب و شوروی از شرق شروع به بازپس گیری مناطق اشغالی کردند. در سال 1945 آلمان که دیگر چیزی از آن باقی نمانده بود تسلیم شد و امپراطوری نازی ها به پایان رسید.
جنگنده مسرشمیت بی اف109 و تانک تایگر آلمان
| اوج وسعت |
14.7 میلیون کیلومتر (در سال 1790) |
| اوج جمعیت |
430 میلیون نفر معادل 35% از جمعیت جهان (در سال 1851) |
| قدمت |
بیش از 2.5 قرن (از 1644 تا 1912 میلادی) |
| مهمترین تاثیرات |
_ قدرتی بزرگ که برای قرن ها مانع از استعمار شرق آسیا توسط دولت های اروپایی شد
_ یکپارچه کردن شرق آسیا برای اولین بار در تاریخ که اگر اتفاق نمی افتاد، سرزمین چین امروزی شامل چندین کشور کوچک و بی خطر برای غرب می بود
|
قلمروی چینگ در سال 1790
سرزمین چین امروزی در گذشته محل رقابت و درگیری بین حکومت های مختلفی بوده است و هیچگاه در حد وسعت چین امروز یکپارچه نبوده، تا اینکه در قرن 17 قبایل منچوری موفق میشوند سلسله ی مینگ را نابود و سلسله ی چینگ را تاسیس کنند. آنها مغولستان و کره را هم تصرف میکنند و شرق آسیا را زیر یک پرچم در می آورند. در قرن 18 امپراطوری چینگ تحت تاثیر دولت های غربی، مدرن سازی و تحولات علمی و فرهنگی را در چین آغاز میکند و به اوج قدرت میرسد. در قرن 19 طی کشمکش با دولت های اروپایی و جنگ هایی با امپراطوری نوظهور ژاپن، کم کم چینگ تضعیف میشود و در ابتدای قرن 20 پایان می یابد و جای خود را به جمهوری چین میدهد.
توپخانه های چینگ در قرن 17
رتبه های 11 تا 20 هم به این ترتیب می باشند :
11. امپراطوری فرانسه
12. امپراطوری هان
13. امپراطوری مقدونی یونان
14. امپراطوری پرتقال
15. امپراطوری ساسانی
16. امپراطوری ژاپن
17. امپراطوری گورکانی (تیموری)
18. امپراطوری مائوریای هند
19. امپراطوری مینگ
20. امپراطوری هون
ممنون که با این مقاله همراه بودید
تهیه شده توسط گروه مسترز⭐ طرفداری
