گردشگری با توجه به مشکلات اقتصادی و از آن مهمتر ایام کرونا، شاید برای خیلی ها ممکن نباشد. هر چند که با واقعیت قابل قیاس نیست ولی خالی از لطف هم نیست که در دنیای مجازی، چند دقیقه ای با مناطق دیدنی ایران و جهان آشنا شویم و در واقع یک گردشگری مجازی را تجربه کنیم.
شهر شیراز پنجمین شهر بزرگ و پرجمعیت ایران و همچنین دومین شهر ادبی جهان محسوب میشود. بناهای تاریخی، موزه ها و باغ های زیبا این شهر را به یکی از مقاصد مهم گردشگری در ایران تبدیل کرده است.
فرض کنید با خودروی شخصی به شیراز سفر کرده ایم و قصد داریم ابتدا از خود شیراز و در هنگام بازگشت از تخت جمشید بازدید کنیم. اکثر مکان های دیدنی داخل شیراز، در شمال شرقی متمایل به مرکز این شهر قرار دارند که این گردشگری در شیراز را راحتتر کرده است.
در هنگام ورود به شیراز اولین مکان دیدنی که در کنار جاده قرار دارد، دروازه قرآن است. دروازه قرآن قدیمی ساخته ی عضدالدوله دیلمی بوده و دو نسخه قرآن دستنویس بالای آن قرار داشته تا مسافران از زیر آن بدرقه شوند که البته در هنگام تخریب دروازه، قرآن ها به موزه پاریس منتقل شده اند. دروازه ی کنونی نمونه ی بازسازی شده در دوره ی رضاشاه است.
با فاصله ی کمتر از یک کیلومتر از دروازه قرآن به ترتیب مقبره خواجوی کرمانی، باغ جهان نما و مقبره حافظ شیرازی قرار دارند که از بین اینها بازدید از حافظیه واجب است.
حافظ در قرن هشتم از دنیا رفت ولی مقبرهی او در قرن دوازدهم توسط کریمخان زند به این باغ زیبا منتقل شد. آرامگاه فعلی حافظ در دوره ی رضاشاه بازسازی شده است. هر ساله طرفداران حافظ از سراسر دنیا در این مکان جمع میشوند، در آرامگاه حافظ فال میگیرند و در محوطه ی حافظیه قدم میزنند.
در سه کیلومتری شرق حافظیه، باغ دلگشا و بعد از آن آرامگاه سعدی قرار دارد.
سعدیه به شلوغی حافظیه نیست ولی ارزش بازدید دارد. اینجا مکانی است که سعدی روزهای آخر عمرش را گذرانده و پس از مرگ دفن شده است. در دوره ی ایلخانان بنای اولیه مقبره ساخته شده که بعدها تخریب شده و بنای فعلی آرامگاه، متعلق به دوره رضاشاه است.
پس از آن شش کیلومتر به سمت جنوب غربی برمیگردیم تا از مرکز شیراز که جاذبه های گردشگری زیادی در آن قرار دارد بازدید کنیم.
اولین جاذبه که در بین راه قرار دارد باغ نارنجستان قوام است که کوچکترین باغ شیراز محسوب میشود. بوی بهار نارنج در این باغ بازدیدکنندگان را مجذوب خود میکند. این باغ و عمارت، متعلق به قوام الملک از ثروتمندان دوره ی قاجار بوده است.
در کنار باغ نارنجستان، خانه ی زینت الملک قرار دارد که متعلق به دختر قوام بوده است.
اما در همین نزدیکی به یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری شیراز یعنی مسجد نصیر الملک بر میخوریم که به مسجد صورتی معروف است و جزو 10 مسجد زیبای جهان اسلام شناخته میشود. این مسجد متعلق به دورهی قاجار است و بهخاطر فضای درونی لذت بخشِ رنگارنگش معروف است. قبل از ظهر بهترین زمان برای بازدید از مسجد است زیرا گذر نور آفتاب از شیشه های رنگی و برخورد آن به فرش ها و کاشی ها، جلوه ای سحرآمیز و شگفت انگیز ایجاد میکند.
در فاصله ی یک تا دو کیلومتری غرب این مسجد به ترتیب جاذبه های گردشگری چون شاه چراغ، مدرسه ی خان، بازار وکیل، مسجد وکیل، حمام وکیل، موزه ی ملی پارس، آب انبار وکیل ، ارگ کریمخان زند، موزه هنر مشکین فام، خانه ی موسیقی منطقی نژاد و عمارت شاپوری قرار دارند.
بازار وکیل پس از گذشت قرن ها، هنوز هم یکی از قطب های اقتصادی شیراز محسوب میشود. همانطور که از نام آن پیداست به دستور وکیل الرعایا، کریم خان زند ساخته شده و معماری بسیار زیبایی دارد. این بازار که به صورت هزارتو طراحی شده، مکانی برای خرید فرش، ادویه، خشکبار، پارچه، جواهرات، صنایع دستی، ظروف و ... است. حجره ها و مغازه ها، چایخانه ها، دالان ها، کاروانسراهای سنتی چشم نواز باعث میشوند که تماشای مفصل بازار بیش از یک بعد از ظهر طول بکشد. عمارت زیبای سرای مشیر هم در بازار وکیل قرار دارد که مسافران در میانه ی خرید از بازار، سری به آنجا میزنند.
این مسجد که در همسایگی بازار واقع شده، نمایانگر معماری زیبای دوره ی زندیه است. این مسجد دو ایوان و شبستان جنوبی و شرقی دارد و صحن و ایوانهایش پوشیده از کاشی کاریست.
در مجاورت مسجد، حمام وکیل قرار دارد که بزرگترین حمام عمومی دوره زندیه بوده است. مجسمه های مومی زیادی درون حمام قرار داده شده است که مراحل استحمام در دوره زندیه را به تصویر میکشند.
در اطراف مجموعه بناهای وکیل موزه های زیادی قرار دارند که در صورت تمایل میتوانید بازدید کنید.
این قلعه در نزدیکی مجموعه بناهای وکیل واقع شده است و همانطور که از اسمش پیداست در دوره ی زندیه محل زندگی کریم خان زند بوده. و در دوره ی قاجار و پهلوی از آن به عنوان زندان استفاده میشد. داخل ارگ پر از ایوان ها، اتاق های نقاشی شده، حوض آب و باغچه است، به اضافه حمامی اختصاصی که زمانی محل استحمام شاهان بوده. مجسمه های مومی کریمخان و درباریانش داخل ارگ در قسمت شاه نشین قرار داده شده که ما را با پوشش و فرهنگ درباریان زند آشنا میکند.
پس از آن 5 کیلومتر به سمت غرب حرکت میکنیم تا از یکی دیگر از زیباترین جاذبه های گردشگری شیراز بازدید کنیم.
تاریخ ساخت این باغِ چهار فصل به دوره ی سلجوقی باز میگردد اما معماری عمارت زیبای آن متعلق به دوره قاجار است و به همت نصیر الملک حاکم فارس بنا شده است. در دوره پهلوی این باغ به مالکیت همسر شاه در می آید که آن را وقف دانشگاه شیراز میکند. مهمترین جاذبه ی گردشگری باغ ارم تنوع گیاهی بالای آن است، انواع و اقسام گل و درختان متنوع در این باغ یافت میشود.
در 4 کیلومتری جنوب غربی باغ ارم، به دومین باغ زیبای شیراز بر میخوریم.
این باغ در اختیار ارتش قرار دارد و بزرگترین موزه ی نظامی ایران هم محسوب میشود. در گوشه و کنار این باغ، توپ ها و تانک های مختلف و ادوات نظامی دوره ی زندیه و قاجاریه و پهلوی و حتی جمهوری اسلامی را میتوانید مشاهده کنید.
جاذبه های گردشگری اختصاصی و مهم داخل شیراز به پایان رسید. شیراز از جاذبه های گردشگری عمومی زیادی هم برخوردار است مانند پارک های زیبا، مراکز خرید جذاب و باغ پرندگان که در شمال غربی شهر واقع است و با باغ عفیف آباد بیست کیلومتر فاصله دارد پس از بازدید آن صرف نظر میکنیم.
اکنون به مکان های دیدنی خارج از شهر شیراز می پردازیم :
دریاچه مهارلو در 15 کیلومتری جنوب شیراز واقع شده است و به عنوان دریاچه صورتی نیز شناخته میشود. دلیل صورتی و قرمز بودن این دریاچه، رشد نوعی جلبک در آب آن است که اتفاقا در صنعت غذایی، تولید دارو و لوازم آرایشی بهعنوان رنگدانه قابل استفاده است. این دریاچه همچنین پناهگاه و زیستگاه پرندگان مهاجری چون فلامینگوها است. قایق سواری در آب صورتی این دریاچه، در فصل زمستان که هوا خنک تر است بسیار لذت بخش خواهد بود.
پس از آن دوباره به داخل شهر برگشته و به سمت شمال و دروازه قرآن حرکت میکنیم تا از شیراز خارج شویم. در مسیر بازگشت از شیراز، جاذبه هایی مثل پارک ملی بمو، تخت جمشید، نقش رستم، نقش رجب و مقبره کوروش در پاسارگاد قرار دارند.
از دروازه قرآن تا تخت جمشید 55 کیلومتر راه است. با اینکه در مقایسه با روزهای اول، دیگر از تخت جمشید چیز زیادی باقی نمانده، اما با دیدن همین سنگ نوشته ها و سر ستون هایی باقی مانده هم پی به عظمت امپراتوری هخامنشی خواهیم برد. اگر تا به حال به تخت جمشید نرفتید باید بدانید ابعاد سازه ها بزرگتر از آن چیزی است که تصورش را میکنید.
این مجموعه کاخ های باشکوه به دستور داریوش هخامنشی ساخته شده است و شامل بخشهای مختلفی مانند پلکان ورودی، کاخ دروازه ی ملل، کاخ آپادانا، کاخ تچر، کاخ هدیش، کاخ ملکه، کاخ شورا، کاخ صدستون، کاخ H ، کاخ D، کاخ G، کاخ دروازه ناتمام، خزانه ی شاهی و آرامگاه شاهی است.
نقشه بازسازی شده مجموعه کاخ های تخت جمشید قبل از تخریب :
تصویر هوایی از تخت جمشید :
ورودی شرقی کاخ دروازه ملل :
کاخ آپادانا :
کاخ صد ستون (امروزه هیچ ستونی از آن سالم باقی نمانده) :
کاخ تچر (محل زندگی داریوش کبیر) :
کاخ هدیش (محل زندگی خشایارشا) :
آرامگاه شاهی :
تصویر بازسازی شده از کاخ تچر قبل از تخریب
تصویر بازسازی شده از ورودی شمالی کاخ آپادانا قبل از تخریب
تصویر بازسازی شده از ورودی غربی کاخ دروازه ملل قبل از تخریب
تصویر بازسازی شده از کاخ صدستون قبل از تخریب
نقش رستم در 6 کیلومتری شمال تخت جمشید قرار دارد. از مهم ترین آثار به جا مانده در آن میتوان به آرامگاه های سنگی پادشاهان هخامنشی در دل کوه ها و کتیبه ها و نقش برجسته های پادشاهان ساسانی و یک کتیبه ایلامی حک شده بر دامنه سنگی کوهستان نقش رستم اشاره کرد.
پاسارگاد در 70 کیلومتری شمال شرقی تخت جمشید واقع شده و بناهایی مثل مقبره کوروش، مقبره کمبوجیه، کاخ هخامنشی پاسارگاد و ... در آن قرار دارد.
ممنون که با این برنامه همراه بودید