سیاوش قمیشی، موسیقی‌دان، آهنگساز، خواننده و ترانه‌سرای ایرانی، در تاریخ ۲۱ خرداد ۱۳۲۴ در اهواز متولد شده و در حال حاضر در لس آنجلس زندگی می‌کند. او تا کنون ۱۸ آلبوم رسمی موسیقی، ۳۰ تک‌آهنگ و یک موسیقی فیلم منتشر کرده است. سیاوش قمیشی آهنگ‌های موفق بسیاری را برای خوانندگان پاپ ایرانی ساخته و به عنوان اولین هنرمند ایرانی موفق شناخته شده است که توانسته است همه‌ی بخش‌های اصلی یک آهنگ، شامل ترانه، آهنگ، تنظیم و خوانندگی را به تنهایی انجام دهد. او خود را به عنوان پایه‌گذار سبک موسیقی ترنس در ایران معرفی کرده و در میان هواداران خود با نام "مرد بارانی" شناخته می‌شود.
زندگینامه
سیاوش قمیشی در ۲۱ خرداد ۱۳۲۴ در اهواز به دنیا آمد.
در سن ۹ ماهگی، همراه با خانواده به تهران مهاجرت کرد. او کوچک‌ترین فرزند خانواده بود و دو برادر به نام‌های سیروس و سیامک و یک خواهر به نام سیمین داشت. وقتی سیاوش ۶ سال داشت، یکی از برادرانش آکاردئون می‌آموخت و مادرش پیانو را زیر نظر یک معلم روس به نام اُلگا می‌آموخت. او از شنیدن صدای نواختن آن‌ها لذت بسیاری می‌برد او مدتی با گیتار ناکوک به‌صورت غیر حرفه‌ای می‌نواخت تا این‌که روزی در یک کاباره که ویگن، خواننده نامدار آن زمان می‌خواند، شرکت کرد. در زمان استراحت بین اجرای آهنگ‌ها، سیاوش فرصت را غنیمت شمرد و نزد او رفت و نحوه کوک گیتار را از او پرسید. ویگن او را به پشت صحنه برد و کوک گیتار را به او یاد داد. پس از آن روز، سیاوش مدت‌ها آهنگ‌های ویگن را گوش می‌کرد، می‌خواند و می‌نواخت.
سیاوش ۱۳ ساله بود که خواننده‌ای به نام ضیا به او پیشنهاد داد تا به‌عنوان نوازندهٔ گیتار با او که او هم گیتار می‌زد، همکاری کند. این‌بار هم پدر با سیاوش مخالفت کرد. بعدها سیاوش از شعری گرفت و آهنگی را به‌صورت زمزمه روی آن گذاشت و ضیا هم از آن استقبال کرد. سپس ضیا آن را در رادیو اجرا کرد و آهنگ معروف شد؛ بنابراین سیاوش نخستین آهنگ خود را با نام «ای قایقران» برای ضیا خوانندهٔ معروف آن سال‌ها ساخت.
در تابستان ۱۳۳۸ خورشیدی (۱۹۵۹ میلادی) برادر بزرگ‌تر سیاوش که از لندن به تهران آمده‌بود، هنگام بازگشت وی را نیز با خود به لندن برد. سیاوش که ۱۴ ساله بود، به لندن نزد خواهر و برادرش رفت و در آنجا تحصیل کرد.
او چندین سال در انگلستان به‌عنوان گیتاریست و خواننده در گروه‌های موسیقی Avengers و Insects و دیگر گروه‌ها به فعالیت پرداخت. او سرانجام موفق به اخذ مدرک کارشناسی ارشد موسیقی در رشته آهنگسازی از دانشگاه جامعه سلطنتی هنر واقع در لندن شد.
سیاوش در ۲۵ سالگی در سال ۱۳۴۹ به ایران بازگشت. در ایران، او به‌عنوان آهنگساز برای رادیو کار کرد و همچون سال‌های گذشتهٔ اقامتش در لندن، در گروه‌های مختلفی از جمله The Rebels و Black Cats فعالیت کرد.
در این میان چندین‌بار به لندن رفت و برگشت. در همین حین همکاری بیشتری نیز با کوروش یغمایی پیدا کرد.
بعد از ورود به ایران بندی به نام Stars تشکیل داد و در آن گروه به بازخوانی آهنگ‌های خارجی پرداخت. بعدها در گروهی به نام The Rebels به همکاری پرداخت. سیاوش قمیشی در تهران به‌عنوان کیبوردیست و خواننده در گروهی به نام The Rebels به‌همراه شهرام شب‌پره، همایون جمالی و کامبیز معینی همکاری کرد. در این گروه سیاوش قمیشی به‌عنوان کیبوردیست و خواننده آهنگ‌های با ریتم کند، شهرام شب‌پره به‌عنوان جازیست و خواننده آهنگ‌های با ریتم تند، همایون جمالی به‌عنوان بیسیست و کامبیز معینی به‌عنوان گیتاریست فعالیت می‌کردند.
در این سال‌ها سیاوش ملودی‌هایی را نیز برای خود ساخته‌بود که شعری روی آن‌ها نبود و حالت بی‌کلام داشت. آهنگ قصه گل و تگرگ یکی از این آهنگ‌ها بود. عارف با شنیدن آهنگ قصه گل و تگرگ به‌همراه چند آهنگ دیگر از سیاوش که شعری روی آن‌ها نبود و تنها ملودی بودند، شیفتهٔ آهنگ‌های او شد؛ بنابراین عارف اولین کسی بود که هنر آهنگسازی سیاوش را کشف کرد.
او آهنگ قصه گل و تگرگ را به ایرج جنتی عطایی داد تا روی آن شعر بگذارد و قرار شد تا واروژان آن را تنظیم کند. نهایتاً آهنگ قصه گل و تگرگ شکل گرفت و عارف آن را خواند و با این آهنگ اولین همکاری عارف با سیاوش و همچنین سیاوش با واروژان شکل گرفت. قصه گل و تگرگ، اولین آهنگسازی سیاوش قمیشی به‌صورت رسمی برای ترانه‌های ایرانی بود. این آهنگ به‌همراه چند آهنگ دیگر که عارف از سیاوش گرفته‌بود، نه تنها برای عارف بلکه برای کل موسیقی پاپ آن سال‌های ایران، نوعی سبک تازه محسوب می‌شدند.
یکی از این آهنگ‌ها، عشق نام دارد که اولین آهنگ شاد سیاوش با ریتم شش و هشت و جزو اولین آهنگ‌های سیاوش برای دیگر خوانندگان است. او بخش‌هایی از این آهنگ را با سوت زده‌بود که با پیشنهاد عارف و با موافقت سیاوش، این قسمت‌ها با صدای ساکسیفون جایگزین شد. عارف این آهنگ‌ها را به یک دفترخانه برد تا با قرارداد محضری، امتیاز آن‌ها را از آن خود کرده و از دستیابی خوانندگان دیگر به این آهنگ‌ها جلوگیری کرده‌باشد. عارف بعد از خواندن این آهنگ‌ها یک ماشین آلفارومئو که مورد علاقه خود سیاوش بود، برایش خرید. سیاوش، عارف را دوست قدیمی و صمیمی خود می‌داند.
سیاوش در مجموع ۴ آهنگ خود را در آن سال‌ها با تنظیم واروژان به عارف داد. سیاوش بعد از همکاری با عارف، به تدریج برخی از آهنگ‌های خود را به خوانندگان دیگر هم داد و این چنین نامش به‌عنوان یک آهنگساز در میان دیگر آهنگسازان مطرح شد. سیاوش قمیشی در سال ۱۳۷۴ آلبومی را با عنوان قصه گل و تگرگ منتشر کرد که در آن، آهنگ قصه گل و تگرگ را این‌بار با تنظیم استیو مک‌کرام خوانده‌است.
سیاوش در سال ۱۳۵۳ آلبوم فرنگیس را که بیشتر تنظیم‌های آن را ناصر چشم‌آذر انجام داده‌بود، منتشر کرد. در این آلبوم آهنگی وجود داشت به نام فرنگیس با شعری از سعید دبیری که به‌سرعت در میان مردم محبوب شد و برای اولین‌بار نام سیاوش قمیشی بر سر زبان‌ها افتاد.
ماجرای ساخت آهنگ فرنگیس از زبان سیاوش قمیشی
در سال ۱۳۷۱ «مسعود فردمنش» به او پیشنهاد داد که کاری مشترک ارائه دهند (که بارزترین آن‌ها به‌گفته سیاوش پرنده‌های قفسی بود) در اختیار سیاوش قرار داد، انتشار آلبوم جدید را قبول کرد. به این ترتیب سیاوش قمیشی در سن ۴۷ سالگی به عرصه خوانندگی بازگشت و آلبوم «حکایت» را منتشر کرد که مورد توجه بسیار زیادی قرار گرفت
سیاوش در این سال‌ها برای خوانندگان مختلفی همچون عارف، امیر رسایی، ابی، داریوش، رامش، بتی، افشین مقدم و دیگران آهنگسازی کرد. در سال ۱۳۵۶ موسیقی فیلم بوی گندم به کارگردانی امیر مجاهد و فرزان دلجو به او سپرده شد.
سیاوش قمیشی سرانجام در سال ۱۳۵۷ و پس از انقلاب ایران به‌همراه تعداد زیادی از هنرمندان ایران را ترک کرد. او ابتدا به انگلستان رفت و بعد از چندماه، در سال 1358 به شهر لس آنجلس آمریکا رفت و تاکنون در این شهر اقامت داشته‌است. او ایران را ترک کرد چرا که او موسیقی‌دان بود و همان‌طور که خود می‌گوید به غیر از موسیقی کار دیگری بلد نبود و رژیم بعدی را مخالف با موسیقی می‌دیده‌است. در همان ماه‌های اول ورودش به آمریکا بود که با کمک دوستش آلبوم خواب بارون را منتشر کرد. بعد از آن، به‌مدت چندین سال نخواند و فقط به کار آهنگسازی برای خوانندگان روی آورد و سرانجام در سال ۱۳۷۱ با همکاری مسعود فردمنش آلبوم حکایت را منتشر کرد و با این آلبوم رسماً فعالیت‌های خوانندگی خود را تا به امروز ادامه داده‌است.
او حرفه خوانندگی را به‌طور جدی در سال ۱۳۷۱ زمانی که ۴۷ سال داشت با آلبوم حکایت شروع کرد. سیاوش قمیشی تاکنون به سبک‌های راک، پاپ، ترنس و هاوس موسیقی ساخته و خوانده‌است و در وب‌سایتش خودش را به‌عنوان «پایه‌گذار موسیقی ترنس در ایران» معرفی کرده‌است.
آهنگسازی و تنظیم
بسیاری از ترانه‌هایی که سیاوش قمیشی، آهنگسازی آن‌ها را برعهده داشته‌است، در میان تنظیم‌کنندگان، او با افرادی همچون استیو مک‌کرام، اروین خاچیکیان، رامون عبدی‌شو، آندرانیک، کاظم عالمی، ناصر چشم‌آذر، فرد میرزا، محمد مقدم، نوید نحوی، آلن جی ناظاریان، ایمان فروتن، مسعود فولادی، الیاس شیرزاد و بهروز لطفی‌پور همکاری کرده‌است. بیشترین همکاری او در زمینه تنظیم آهنگ، با استیو مک‌کرام موسیقی‌دان آمریکایی بوده‌است. همکاری سیاوش با دوست آمریکایی‌اش استیو مک‌کرام منجر به خلق آهنگ‌های محبوب و موفقی شد. از آن جمله می‌توان به آلبوم هوای خونه برای خود و آلبوم ستاره‌های سربی (به‌جز آهنگ قبله) برای ابی و آهنگ «یکی شدن» با صدای احمدرضا نبی‌زاده اشاره کرد. آهنگ اقاقی از آلبوم ستاره‌های سربی تنظیم استاد عبدی یمینی بود.
سیاوش قمیشی برای بسیاری از خوانندگان پاپ ایران آهنگسازی کرده‌است و اکثر این آهنگ‌ها با محبوبیت از طرف مردم مواجه شده‌اند. او تاکنون یک آلبوم را برای احمدرضا نبی‌زاده به نام یه روزی (به‌جز چهار آهنگ آن) در سال ۱۳۷۳، یک آلبوم برای لیلا فروهر به نام «قصه من، قصه تو» در سال ۱۳۸۰، دو آلبوم کامل برای ابی به نام‌های ستاره‌های سربی در سال ۱۳۷۴ و شب نیلوفری در سال ۱۳۸۲، یک آلبوم کامل برای فیروزه رسولی به نام زمونه در سال ۱۳۸۶ و یک آلبوم کامل به نام ۲۱ برای گوگوش در سال ۱۴۰۰ آهنگسازی کرده‌است.
آلبوم ستاره‌های سربی که تحت نظر سیاوش با تنظیم استیو مک‌کرام و کاظم عالمی ضبط و تولید شد، به قدری محبوب شد که بسیاری از مردم از جمله خود ابی این آلبوم را موفق‌ترین آلبوم ابی در طول تمام سال‌های فعالیت خوانندگیش می‌دانند.
آلبوم شب نیلوفری را می‌توان اوج پختگی هنر خلق ملودی سیاوش قمیشی به حساب آورد. این آلبوم هفت‌سال بعد از آلبوم ستاره‌های سربی ضبط شد. ساخت این آلبوم بیش از دو سال زمان برد و چندین‌بار در ترانه‌ها و آهنگ‌های آن تجدید نظر شد. به‌عنوان مثال آهنگ سیاه‌پوش‌ها ابتدا با ریتم شش و هشت ضبط شد اما در انتخاب ریتم نهایی تجدید نظر شد. تمام اشعار این آلبوم از ایرج جنتی عطایی هستند و تمام تنظیم‌ها توسط استیو مک‌کرام انجام شده‌اند. این آلبوم آخرین همکاری سیاوش قمیشی با استیو مک‌کرام، جنتی عطایی و ابی محسوب می‌شود.
خوانندگانی که سیاوش قمیشی برای آن‌ها آهنگسازی کرده‌است عبارتند از:
ابی، گوگوش، احمدرضا نبی‌زاده، اندی، بتی، داریوش، ستار، امیر رسایی، افشین مقدم، ضیا، شاهرخ، رامش، سلی، شهرام شب‌پره، شهرام صولتی، شهره صولتی، سوزان روشن، حبیب محبیان، ابی لیتلز، معین، شهریار، عارف، فرزین، لیلا فروهر، داود بهبودی، مهسا ناوی، شیلا، مارتیک، شادمهر عقیلی، منصور، مهرداد آسمانی، پیروز، ناهید، هومن گنجور، فیروزه رسولی، سعید محمدی، بیژن آریا، آرین و…
در بین معروف‌ترین و موفق‌ترین آهنگ‌های ساخته‌شده توسط سیاوش قمیشی برای دیگر خوانندگان می‌توان به این موارد اشاره کرد:
| کی اشکاتو پاک می‌کنه برای ابی |
گل بارون‌زده برای داریوش |
| زندگی برای گوگوش |
فردا برای معین |
| یوسف کنعان برای ستار |
چی صدا کنم تو رو برای لیلا فروهر |
| فصل عشق برای حبیب |
زمستون برای افشین مقدم |
| شکست برای فرزین |
رفتم من از یاد برای امیر رسایی |
| کبوتر عشقت برای شهرام شب‌پره |
ولگرد برای شهره |
| دو خط موازی برای شهرام صولتی |
دیره دیره برای شاهرخ |
| قایق کاغذی برای منصور |
یکی شدن برای احمدرضا نبی‌زاده |
| روح شیطون برای سوزان روشن |
قایقران برای ضیا |
| دارم عاشق میشم برای بتی |
عشق اول برای اندی |
| عشق برای عارف |
پاییز برای شادمهر عقیلی |
همخوانی با دیگر خوانندگان
| آهنگ پرنده با معین |
آهنگ چهل سال با گوگوش |
اجرای روی صحنه آهنگ غروب به‌همراه ابی |
| «من‌وتو» با صدای لیلا فروهر (بخش پایانی) |
«مردم همیشه مردم» از عارف |
«کوه یخ» از ابی |
| «دل دیوونه»، «قصه»، «ولگرد»، «عروسی» و «یک اتفاق ساده» از شهره |
«غصه نخور» از شهرام صولتی |
«شاپرک» از شهرام شب‌پره |
ترانه شناسی
ترانه شناسی سیاوش قمیشی
آلبوم ها
- ۱۳۴۰–۱۳۵۰ - عروسک شب
- ۱۳۵۳ - فرنگیس
- ۱۳۵۹ - خواب بارون (فرنگیس)
- ۱۳۷۱ - حکایت
- ۱۳۷۲ - تاک
- ۱۳۷۳ - قصهٔ گل و تگرگ
- ۱۳۷۴ - شهر خورشید
- ۱۳۷۵ - هوای خونه
- ۱۳۷۵ - قصهٔ امیر
- ۱۳۷۷ - قاب شیشه‌ای
-
- ۱۳۷۹ - شکوفه‌های کویری
- ۱۳۸۰ - حادثه
- ۱۳۸۱ - نقاب
- ۱۳۸۲ - بی‌سرزمین‌تر از باد
- ۱۳۸۴ - روزهای بی‌خاطره
- ۱۳۸۵ - غروب تا طلوع
- ۱۳۸۷ - رگبار
- ۱۳۸۹ - یادگاری
- ۱۳۹۶ - سرگذشت
گلچین آهنگ های سیاوش قمیشی
