والار نامی برای موجودات روحانی قدرتمندی است که پس از خلق جهان، با گرفتن شکل فیزیکی به آن هبوط نمودند تا به آن نظم بخشیده و با شرارتهای ملکور مقابله نمایند. آنها ابتدا در جزیره آلمارن میزیستند، اما پس از ویرانی آن که سالهای طولانی و بیشماری پیش از بیداری الف ها رخ داد، به منتهی الیه غرب جهان رفته و در آنجا قلمرو والینور را بنا نهادند. در این مطلب قصد داریم والار قدرتمند دنیای تالکین را به شما معرفی کنیم. (والا به معنی الهه می باشد و والار جمع کلمه والا به معنی خدایان است)
• والاهای مذکر: مانوه – ایرمو – تولکاس – اورومه – اولمو – ماندوس – آئوله
• والاهای مونث: واردا – یاوانا – وایره – وانا – نسا – استه – نیه‌نا
• والای طردشده: ملکور
یاوانا:
یاوانا بانوی زمین است که بر هرچیزی که در آردا می روید حکومت میکند. او رشد میوه ها و درختان را کنترل کرده و به همراه نیه‌نا خورشید و ماه را خلق کرد. زمانی یاوانا نگران این بود که مبادا دورف‌های آئوله تمام درختان آردا را قطع کنند، به همین دلیل به مانوه و ایلوواتار التماس کرد که راه حلی برای این مشکل پیدا کنند. در نهایت آنها اولین اِنت‌ها را به وجود آوردند تا حافظ و نگهبان جنگل‌ها باشند. پس از نابودی دو فانوس، والاها درخواست کردند تا والینور روشن شود. یاوانا آواز خواند و نیه‌نا اشک ریخت تا سرزمین روشن شود. این بزرگترین آفرینش یاوانا بود.
آئوله:
آئوله یکی از والار، آینو و همچنین همسر یاوانا است. آئوله‌ی آهنگر در زمان خلق آردا روی پیدایش کوه‌ها، ساخت مواد معدنی و شکل دادن قاره‌ها کار می‌کرد. در بین والار، آئوله بیشترین درگیری و تنش را با ملکور داشت. همچنین آئوله خالق دورف‌هاست، او نتوانست منتظر بیداری کودکان ایلوواتار (الف‌ها) باشد، پس نژاد مورد علاقه‌ی خود را خلق کرد. اما خیلی زود از این کار خود پشیمان شد، وقتی ایلوواتار به این موضوع پی برد، آئوله تقریبا دورف‌ها را به نشان توبه قربانی کرده بود. با این وجود اِرو دورف‌ها را پذیرفت، هرچند به دلیل اینکه تمایل داشت الف‌ها اولین نژادی باشند که بیدار می‌شوند، پس دورف‌ها را به خواب فرو برد. از مایار و خدمتگزارهای مهم آئوله، میتوان به سائورون و سارومان اشاره کرد که هردو خیانت کردند.
مانوِه:
مانوه که همچنین با نام "Manwe Sulimo" هم شناخته میشود، پادشاه والار و پادشاه آردا است. او خدای ابر و باد است و در بلندترین کوه آردا به نام "تنی‌کوئتل" (Taniquetil) و در قصرش که ایلمارین نام دارد، ساکن است. مانوه همچنین همسر واردا است. از طرف دیگر با وجود اینکه او را با نام رهبر والار می شناسند، اما او قدرتمندترین والا نیست. او در کنار آئوله و اولمو به عنوان یکی از معماران اصلی آردا شناخته میشود. از مایاهای معروف مانوه میشود اولورین (گندولف) را نام برد.
تولکاس:
تولکاس به عنوان قدرتمندترین (از لحاظ جسمانی) والا در بین والار شناخته میشود. تولکاس مسئول شرکت در جنگ بود و آخرین نفر بود که به آردا فرود آمد و هنگامی‌که خبر جنگ والار با ملکور را شنید به کمکشان شتافت. او را تولوکاستاز یا استالدو نیز می‌نامیدند.
ملکور (مورگوث):
ملکور برادر مانوه و یکی از قدرتمندترین والار است. او علیه ارو شوریده و به آردا آسیب‌های فراوانی زد، سپس به سرزمین میانه گریخت و از جرگه والار خارج شد. ملکور در طول دوران درختان و همینطور دوران اول سرزمین میانه، جنایت‌های زیادی مرتکب شد، منجمله میتوان به از بین بردن دو چراغ بزرگ (ایلوئین و اورمال) و همینطور همراه شدن با انگولیانت برای نابودی درختان والینور اشاره کرد.
ملکور بعدها با عنوان مورگوث که در زبان سینداری به معنی دشمن سیاه جهان است، شناخته می‌شد. او اولین ارباب تاریکی است که ظهور کرد و مورد اعتمادترین خدمتگزار او هم کسی جز سائورون نبود. مورگوث به دلیل بهره‌مندی از حس آینده‌نگری ارو، به عنوان قدرتمندترین والا شناخته می شود. او همچنین پس از آسیب زدن به آردا به عنوان اولین دشمن به شهرت رسید. اما با وجود تمامی اعمال شرورانه، مورگوث در نهایت در "جنگ خشم" مغلوب شده و شکست او با پایان دوره اول سرزمین میانه مقارن شد. او را از آردا تبعید و در خلاء زندانی کردند.
اولمو:
اولمو خدای آب‌ها است. او دوست صمیمی مانوه بوده و دوستانه‌ترین رفتار را با فرزندان ایلوواتار دارد. بر خلاف دیگر والار، اولمو هرگز ازدواج نکرد و ساکن والینور نبود. در عوض او ترجیح داد در دنیای زیرین و در اعماق اقیانوس‌ها ساکن شود. اولمو همیشه نسبت به ملکور بی‌اعتماد بود و لرد تاریکی هم از اقیانوس‌ها وحشت داشت، چون هرگز نتوانسته بود آب‌ها را رام و بر آنها حکومت کند.
اورومه:
اورومه یک شکارچی و همسر وانا است. او آخرین نفر از والار است که به والینور نقل مکان کرد. حتی در همان زمان اورومه همچنان به گشت و گذار در سرزمین میانه ادامه داده و به شکار می‌پرداخت. به دلیل همین سفرهای مداوم بود که اورومه اولین کسی بود که با الف‌ها ملاقات کرد. پس از بیداری الف‌ها، او آنها را الدار نامیده و الف‌ها را تا شهرشان، بلریاند همراهی کرد. اورومه در جنگ علیه ملکور هم خود را به عنوان یک مبارز تمام و کمال به اثبات رساند. از مایاهای خدمتگزار اورومه میتوان به تیلیون که ماه را هدایت می کرد و دو تن از جادوگران آبی یعنی آلاتار و پالاندو اشاره کرد.
وایره (Vairë):
وایره عنوان بافنده را داشت و همچنین همسر ماندوس شناخته می‌شد. در واقع وایره مسئولیت بافتن داستان آردا را بر عهده داشت که تالارهای ماندوس با آن کاملاً پوشیده شده است. پس از اینکه فینوه از دنیا رفت، میریل به زندگی برگشت و زیر نظر وایره خدمت می‌کرد و تمام اتفاقات خانه فینوه (یک خانه سلطنتی بزرگ نولدورین بود که توسط فینوه، پادشاه نولدور‌ها تأسیس شد) را ثبت کرد.
واردا النتاری:
واردا، شه‌بانوی ستارگان، همسر مانوه، پادشاه آردا و از بزرگترین ملکه‌های والار است. او بود که ستارگان را در آسمان قرار داد و لذا الدار در سرزمین میانه او را بسیار حرمت می‌نهند و او را البریت می‌نامند. واردا به معنی بلندمرتبه و النتاری به معنی ملکه ستارگان است. واردا با همسرش مانوه زندگی میکند، توان واردا با شوهرش کامل میشود. آن ها وقتی با هم هستند، می‌توانند دوردست‌ها را ببینند. چه در مه و چه در تاریکی و حتی فراتر از دریا را می‌توانند ببینند. هنگامی که ملکور نخستین بار نظر مخالفش را ابراز کرد، واردا باطن او را دید و او را پس زد. ملکور بیش از همهٔ والار از واردا متنفر بود چون به شدت دوست داشت نور را تصاحب کند.
ماندوس:
ماندوس به عنوان رستاخیز والار شناخته می‌شد که امر قضاوت را بر عهده داشت. او عنوان نگهبان کشته‌شدگان در تالارهای خود را داشت که در غرب والینور بود. نام واقعی و کمتر شناخته شده او نامو بود. او همینطور عنوان “برادر بزرگ” والا ایرمو (همچنین لورین) را به همراه داشت. همچنین او یکی از آراتارهاست. ماندوس (Mandos) و Irmo با هم فانتوری (“استادان ارواح”) خوانده می‌شوند. خواهر آنها نیه‌نا نام داشت که همسر وی وایره بافنده بود.
اگرچه ارو مرگی از برای شما در ائا مقرر نداشته است و شما را از بیماری آسیبی نیست، اما کشته میشوید، و کشته خواهید شد: از زخم سلاح و شکنجه و اندوه ….»
از نفرین ماندوس
کوئنتا سیلماریلیون فصل ۹-حدیث گریختن نولدور
وانا: (Vana)
وانا یکی از والاها بود و به عنوان خواهر کوچکتر یاوانا و همسر اورومه شناخته می‌شد. در میان هفت ولیر، وانا ششمین نفر بود که نامگذاری شد.
وانا ملکه گل‌ها نیز تلقی می‌شد و مثل خواهرش یاوانا بر گیاهان و جانوران سرزمین میانه حکم می‌راند، “همه گل‌ها در زمان گذر او سبز می‌شوند و اگر به آنها نگاه کند از حالت غنچه باز می‌شوند، و همه پرندگان با در آمدن وانا شروع به آوازخوانی می‌کنند".
نسا(NESSA):
نسا یک والا است که عنوان همسر تولکاس و خواهر اورومه را به همراه دارد. همچنین نسا را به‌عنوان دیگری هم می‌شناسند و آن هم یک رقصنده ماهر و یک شکارچی سریع است. او با تولکاس در جزیره آلمارن در سال والار ۳۴۰۰ ازدواج کرد. مهم‌ترین داستان در مورد نسا به نخستین جنگ با ملکور برمی‌گردد. در جریان همین نزاع بود که تولکاس برای مبارزه با ملکور در آردا فرود آمده و در نتیجه این دو با هم ازدواج کردند.
لورین:
لورین برادر ماندوس به شمار می‌رود و نام اصلی او ایرمو (Irmo) است. همانطور که ماندوس به دلیل خانه خودش به این نام مشهور شده، ایرمو نیز به دلیل باغ‌های لورینِ خودش، به این نام شهرت پیدا کرده است.
او که ارباب رویا به شمار می‌رود، بیشتر در زمینه امید و آرزو فعالیت دارد و گفته میشود که در دوران تاریک، به مردم سرزمین میانه قدرت می‌بخشد، البته نمونه‌های خاصی از این کارهای او ذکر نشده‌اند. باغ‌های لورین نیز مکانی است که ساکنین والینور برای از بین بردن خستگی و ماندگی خود به آنجا میآیند. کلمه «لورین» نیز به معنای «رویا» است.
استه (Estë):
یکی از والاها به حساب می‌آمد و همچنین عنوان همسر ایرمو را داشت. استه توانایی این را داشت که همه درد‌ها و خستگی‌ها را التیام بخشد. مکان مورد علاقه او در جایی است که به جزیره‌ای در دریاچه، زیر سایه درخت لورین می‌رسد، یعنی در باغ‌های لورین، جایی که او در طول روز به خوابیدن مشغول بود.
نیه‌نا (Nienna): بانوی اندوه یا بانوی اشک‌ها
شه‌بانوی والار، خواهر نامو و ایرمو که به تنهایی در مرزهای غربی جهان ساکن است. نیه‌نا در مرتبه‌ی یکی از هشت آراتار، قدرتمندترین والار قرار دارد. او تحمل، شکیبایی و ترحم را تعلیم می‌دهد؛ به ندرت به قلمروی دلشاد والمار سفر میکند اما اغلب برای دلداری و رهنمود آنانی که در تالارهای انتظار برادرش، ماندوس هستند، بدانجا می‌رود.
اولورینِ مایا، کسی که بعدها تحت عنوان گندالف به سرزمین میانه سفر کرد چیزهای زیادی از او آموخت.
