اثرات نانو/میکروپلاستیکها بهعنوان آلایندههای نوشناخته بر محیطزیست و نقش جامعه میکروبی در تجزیه آنها
انباشت فزاینده زبالههای پلاستیکی یکی از چالشهای اصلی زیستمحیطی است که در حال حاضر جوامع بشری با آن مواجه هستند. سمیت زیستمحیطی نانو/میکروپلاستیکها به عنوان آلایندههای نوشناخته یک تهدید دائمی برای زیستبومهای زمینی، دریایی و جوی میباشد. ذرات نانوپلاستیک به خوبی قادرند از غشاء سلولی عبور کرده و به درون سلول وارد شوند و کلیه اعمال حیاتی موجودات زنده از جمله انسان، گیاهان و ریزجاندران را مختل نمایند. نانو/میکروپلاستیکها به دلیل مقاومت در برابر تجزیه به عنوان یک بحران جدی جهانی محسوب میشوند. لذا تاکنون تلاشهای زیادی جهت حذف یا کاهش ذرات نانو/میکروپلاستیکها، از طریق فناوریهای زیستی که از نظر اقتصادی مقرون بهصرفه و نیز سازگار با محیطزیست است صورت گرفته شده است. توانایی آنزیمهای زیستی در کاتالیز نمودن پلیمرهای پلاستیک به عنوان یک جایگزین کارآمد و پایدار برای پالایش و بازیافت پلاستیک مورد ارزیابی قرار گرفته شده است. انواع مختلفی از آنزیمهای تجزیه کننده پلاستیک از جامعه میکروبی تاکنون کشف شده است. با این وجود، آنزیمهای تجزیه کننده پلاستیک به طور طبیعی برای تجزیه پلاستیک مصنوعی در کاربردهای صنعتی به دلیل پایداری حرارتی ضعیف و فعالیت کاتالیزوری کم مناسب نیستند. بنابراین، کاوش در محیطهای گوناگون برای کشف آنزیمهای جدید تجزیهکننده پلاستیک با ویژگیها و عملکردهای مطلوب، بهطور فزاینده مورد توجه قرار گرفته است. در رویکرد زیستی، تجزیه نانو/میکروپلاستیکها، افزایش بازده دپلیمریزاسیون و بهینهسازی فعالیت و پایداری حرارتی آنزیمهای دخیل که به شیوههای گوناگون بررسی شدهاند در این مقاله نیز مورد اشاره و بحث قرار میگیرند. علاوه بر این، تلاشهای تحقیقاتی اخیر پیشرفتهای قابلتوجهی در کشف و مهندسی آنزیمهای تجزیهکننده پلاستیک داشتهاند که نوید بزرگ در تصفیه پایدار پلاستیک از طریق تجزیه زیستی را نشان میدهد.