مطلب ارسالی کاربران
آلفا قنطورس (Alpha Centauri) نزدیک ترین سیستم ستاره ای به زمین
آلفا قِنطورِس (Alpha Centauri) نام ستارهای است در صورت فلکی قنطورس.
آلفا قنطورس یک ستارهٔ دوتایی است که به همراه کوتوله سرخ پروکسیما قنطورس یا آلفا قنطورس سی، که بسیار کمنورتر است یک سامانهٔ سهگانه را تشکیل میدهد. این سامانه، از همهٔ ستارهها به منظومهٔ خورشیدی ما نزدیکتر است و با چشم غیر مسلح به صورت چهارمین ستاره درخشان آسمان شب دیده میشود. احتمال میرود که پروکسیما قنطورس توسط میدان گرانشی دو ستارهٔ دیگر محدود شدهباشد. فاصلهٔ آلفا قنطورس از خورشید ۴٫۳۷ سال نوری است. شعاع آلفا قنطورس اِی ۲۳ درصد از خورشید بیشتر است و چگالی آن نیز ۱۰ درصد بیشتر از خورشید ما است.
ستاره دوتایی رجل قنطورس، از دو ستاره اِی و بی تشکیل شده که حدوداً هر ۸۰ سال یکبار گرد مدار خود میگردند. فاصله ستاره اِی از ستاره بی در حدود ۲۳٫۷ واحد نجومی است که قابل مقایسهاست با فاصله سیاره اورانوس از خورشید. البته این فاصله، میانگینی از فاصله دو ستاره اِی و بی است و به خاطر مدارهای بسیار ناهممرکز این دو پیکر آسمانی، فاصله آنها نسبت به هم میان ۱۱ تا ۳۵ واحد نجومی نوسان میکند.
زیست پذیری
به خاطر نزدیکی زیاد این دو ستاره به هم، ناحیهای کوچک، در حدود ۲ واحد نجومی، میانشان وجود دارد که در آن گردش مداری حالتی پایدار دارد و بنابر این احتمال وجود سیارات در آن هست. این فاصله کم همچنین باعث میشود که غولهای گازی نتوانند در آن شکل بگیرند. ناحیه «زیستپذیر» رجل قنطورس نیز در همین محدوده قرار گرفته و شرایط در آن بهگونهای است که وجود موجودات زنده در آن را نمیشود منتفی فرض کرد.
پژوهشها و رصدهایی که تاکنون انجام شده هنوز موفق به یافتن سیارهای پیرامون این سامانه ستارهای نشدهاست اما شبیهسازیهای رایانهای نشان میدهد که احتمال وجود یک سیاره در فاصله ۱٫۱ واحد نجومی (۱۶۰ میلیون کیلومتری) ستاره آلفا قنطورس بی، زیاد است و مدار چنین سیارهای میتواند دست کم در مدت ۲۵۰ میلیون سال پایدار بماند.
حیات
درست است که زمین خانه ما است، اما شاید سیارهای که به دور نزدیکترین ستاره همسایهٔ ما میچرخد، حتی از آن هم برای زندگی راحتتر باشد.
بررسی دقیق از ویژگیهایی که میتواند یک سیاره را شایستهٔ حیات سازد، نشان میدهد که آلفا-قنطورس ب، نزدیکترین منظومهٔ ستارهای به خورشید ما؛ میتوانست مکانی ایدئال برای میزبانی سیارهای «ابر مسکونی» باشد، دنیایی از جزیرهها، دریاهای کم عمق و دامنههای زیبا. جایی که شرایط مورد نیاز برای حفظ همهٔ شکلهای حیات را در خود دارد و تا بیشتر از ۱۰ میلیارد سال پابرجا خواهد بود. اما رفتن به این شبه بهشت، هزینهٔ خود را برای گردشگران زمینی دارد: نیروی گرانشی آن در حدود یک چهارم (۲۵درصد) قویتر از زمیناست.
زمین، ۳٫۵ میلیارد سال از ۴٫۶ میلیارد سال کل عمرش را میزبان حیات بودهاست. این سیاره در نزدیکی لبهٔ داخلی محدودهٔ سکونت پذیر منظومهٔ شمسی قرار دارد، و خورشید هم با هر روز که به عمرش افزوده میشود، در حال گرم و گرمتر شدن است. در نهایت شاید ۱ یا ۲ میلیارد سال پس از امروز، زمین یک سنگ داغ همانند ناهید خواهد شد که در غبار مرگبار گاز دیاکسید کربن و اسید سولفوریک پوشانده میشود.
نتیجهٔ بررسی این گروه ایناست که بهترین مکان برای حیات، جاییاست که کمی بزرگتر از زمین باشد و ستارهٔ آن نیز کمی کوچکتر از خورشید باشد.ما حدس میزنیم که ستارهٔ آلفا قنطورس ب میزبان سیارهای سنگی باشد، ولی البته اگر وجود آن اثبات شود بیش از حد به ستارهاش نزدیکاست و وجود حیات روی آن امکانپذیر نیست. اما شکارچیان سیارات مانند تلسکوپ فضایی کپلر ناسا به ما نشان دادهاند که به ندرت ممکن است سیارهای به تنهایی متولد شود، و هر سیارهٔ اَبَرمسکونی (که هنوز کشف نشده) قطعاً به دور یک ستاره خواهد چرخید.
پروکسیما قنطورس
پروکسیما قنطورس(Proxima Centauri) یک ستاره کوتوله قرمز با فاصله ۴٫۲ سال نوری و نزدیکترین ستاره به زمین پس از خورشید است، در صورت فلکی قنطورس است. این ستاره در سال ۱۹۱۵ و توسط رابرت اینز، رئیس رصدخانه ملی آفریقای جنوبی کشف شد.
پروکسیما قنطورس جزئی از سامانه ستارهای آلفا قنطورس بهشمار میآید و نزدیکترین ستاره به خورشید ما است. از آنجایی که این ستاره نسبت به دیگر ستارهها به زمین بسیار نزدیک است، میتوان اندازه قطر زاویهای آن را به طور مستقیم اندازه گرفت که این مقدار یک هفتم قطر زاویهای خورشید محاسبه شدهاست. پروکسیما قنطورس جرمی حدود یکهشتم جرم خورشید دارد و میانگین چگالی آن ۴۰ برابر خورشید است و درخشندگی بسیار پائینی دارد.