لیگ فوتبال باشگاه های تهران
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
لیگ استان تهران
| بنیانگذاری |
۱۳۰۱ |
| موفق‌ترین تیم |
استقلال (۱۴ 🏆 قهرمانی ) تاج |
| |
|
🏆 لیگ فوتبال استان تهران که در گذشته با نام 🏆جام باشگاه‌های تهران شناخته می‌شد در سال ۱۳۰۱ راه اندازی شد و تا پیش از برگزاری مسابقات فوتبال سراسری در ۱۳۴۹ خورشیدی، 👈 بالاترین سطح فوتبال ایران 👉 محسوب می‌شد و مهم‌ترین تیم‌های باشگاهی و بازیکنان اصلی فوتبال ایران در این مسابقات شرکت می‌کردند و در سال ۱۳۴۹، قهرمان این مسابقات، تیم 👑تاج👑 ، به عنوان نماینده ایران راهی مسابقات قهرمانی باشگاه‌های آسیا ۱۹۷۰ شد. این مسابقات در طی تاریخ برگزاری‌اش بارها با تغییرات مختلفی مواجه شده‌است و در ساختار فوتبال ایران این مسابقات همواره با تنزل سطح رو به رو شده به‌طوری‌که از بالاترین سطح در سال‌های دهه ۱۳۶۰ به سطح پنجم در دهه ۱۳۸۰ تنزل پیدا کرده‌است. با این وجود در سال‌های ۱۳۴۹، ۱۳۵۰، ۱۳۶۸ و ۱۳۷۰ و در کنار برگزاری مسابقات سراسری در ایران، جام باشگاه‌های تهران با شرکت تیم‌های تهرانی به موازات مسابقات سراسری برگزار شدند.
پیشینه
نخستین دوره جام باشگاه‌های تهران در ۱۳۰۱ برگزار شد و این جام قدیمی‌ترین مسابقات برگزارشده در 👈فوتبال ایران👉 و تهران محسوب می‌شود. در دهه ۲۰ فوتبال جایگاه خود را به عنوان یک ورزش محبوب پیدا کرد و با قدرت گرفتن و تأسیس تیم‌های سرباز، دارایی، شاهین و دوچرخه‌سواران مسابقات جام باشگاه‌های تهران رونق تازه‌ای گرفت.
در دهه ۳۰ تیم تاج که به تازگی با افزودن بازیکنان خوب و ساختار یک باشگاه حرفه‌ای و با امکانات بسیار در سطح اول فوتبال ایران ظاهر شده بود توانست بیشتر قهرمانی‌ها را تا اوایل دهه چهل از آن خود کند، اوج مسابقات جام باشگاه‌های تهران در دهه ۳۰ فینال این رقابت‌ها بود که در صورت تساوی بازی تکراری برای مشخص شدن قهرمان انجام می‌شد که تیم‌های تاج و شاهین در سه دوره فینال‌های پر تکراری را با یکدیگر برگزار کردند که حاصل آن دو قهرمانی برای تاج و یک قهرمانی برای شاهین بود. شهرآورد تاج و شاهین جمعیتی حدود سی هزار نفر را به ورزشگاه امجدیه می‌کشاند. پس از این سال‌ها مسابقات با تداخل با مسابقات المپیک و آسیایی دو فصل نیمه کاره رها و با رکود مواجهه شد و سپس با قدرت گرفتن دوباره تیم دارایی و ورود تیم شهربانی با نام نوین پاس وارد مرحله تازه‌ای شد به‌طوری‌که تیم دارایی در سال ۴۶ با در اختیار داشتن بازیکنان خوب تنها با چهار گل خورده قهرمان این دوره شد.
در اواخر دهه چهل فوتبال تهران عرصه‌ای برای قدرت‌نمایی و اختلافات سران باشگاه‌ها در فدراسیون فوتبال شد که به دنبال آن باعث نزول تیم دارایی و انحلال تیم محبوب شاهین که در مقابل دیگر تیم محبوب و درباری تهران تاج قرار داشت شد. انحلال شاهین شوک بزرگی بر پیکره فوتبال ایران و هواداران این تیم وارد کرد اما با وجود این تحولات مسابقات باشگاه‌های تهران در سال ۴۸ با حساسیت در دو دوره برگزار شد که تیم‌های تاج و تیم تازه تأسیس پیکان قهرمانی‌ها را از آن خود کردند، هم‌زمان در این این سال‌ها با کوچ دسته جمعی بازیکنان شاهین به تیم پرسپولیس و گرویدن هواداران پرتعداد آن به این تیم و برگزاری جام باشگاه‌های تهران هم‌زمان با لیگ سراسری فوتبال ایران، فوتبال ایران عرصه‌ای برای رقابت تاج و پرسپولیس که سرآغاز حساسیت دربی سرخابی که تاکنون نیز ادامه دارد شد، به‌طوری‌که تیم تاج در اویل دهه ۵۰ دو قهرمانی پیاپی در مسابقات باشگاهی تهران و پرسپولیس مقتدرانه قهرمان لیگ سراسری سال پنجاه شد. فینال تاج و عقاب در سال ۱۳۵۱ که با گل حسن روشن به سود تاج پایان یافت از حساس‌ترین بازی‌های این دوره‌ها بود. با آغاز برگزاری جام تخت جمشید مسابقات تهران تا زمان پیروزی انقلاب ایران اهمیت سابق را نیافت
پس از انقلاب و آغاز جنگ ایران و عراق فوتبال در ایران نیز دست‌خوش تحولاتی شد به‌طوری‌که تیم تاج تا مرز فروپاشی پیش رفت اما با رایزنی‌های اعضا و بازیکنان خود با تغییر نشان‌واره و نام به استقلال به حیات خود ادامه داد و پرسپولیس هم برای حضور در مسابقات با مشکلاتی مواجه شد و به پیروزی تغییر نام داد هر چند هواداران و بازیکنان این تیم هرگز به این تغییر نام تن ندادند و از نام پرسپولیس استفاده می‌شد. در این دهه تیم شاهین که چند سال پس از انحلال با نام شهباز در مسابقات شرکت می‌کرد دوباره به نام پیشین خود بازگشت و رقیبی سرسخت برای تیم‌های سرخابی شد.
۱۳۰۱–۲۴: سال‌های نخستین
در این سال‌ها جام باشگاه‌های تهران با حضور نخستین تیم‌های شکل گرفته در فوتبال ایران، همچون کلوپ ایران، کلوپ تهران، تیم انگلیسی‌های مقیم تهران، تدین و… برگزار می‌شد.
۱۳۲۵–۵۲: تثبیت و گسترش جام باشگاه‌های تهران
از میانه‌های دهه ۱۳۲۰ و با پایان گرفتن جنگ جهانی دوم و بازگشت نسبی آرامش به تهران اشغال شده، مسابقات جام باشگاه‌های تهران با جدیت بیشتری دنبال شدند. ظهور تیم‌هایی همچون شاهین و دوچرخه‌سواران به مسابقات گرمای بیشتری هم داده بود.
۱۳۵۲–۵۷: سال‌های جام سراسری
با برگزاری منظم و ادامه‌دار نخستین لیگ واقعی فوتبال در ایران مسابقات جام باشگاه‌های تهران عملاً به حاشیه رانده شد چرا که تمام تیم‌های اصلی تهران در جام تخت جمشید شرکت می‌کردند.
۱۳۵۸–۷۰: اهمیت دوباره مسابقات
سرانجام با عدم برگزاری لیگ سراسری جام باشگاه‌های تهران با حضور چهارده تیم از سال شصت آغاز شد، تیم هما در سال ۶۰ قهرمان و پرسپولیس نیز در سال ۶۱ برای اولین بار قهران این جام و استقلال در سال ۶۲ قهرمان این مسابقات شدند. دیدار استقلال و پرسپولیس در جام باشگاه‌های تهران ۱۳۶۲ که با تک گل پرویز مظلومی به سود استقلال خاتمه یافت با ۱۲۰۰۰۰ هزار تماشاگر یکی از حساس‌ترین بازی‌های تاریخ این مسابقات بود. در سال ۱۳۶۳ پس از جنجال بازی تیم‌های پرسپولیس و پاس، کل بازی‌ها تعطیل گردید و مسابقات در آن سال دنبال نگردید. اما در سال ۱۳۶۴ که بازی‌ها در دو گروه ده تیمی دنبال شد، سرانجام تیم‌های استقلال و شاهین به فینال رسیدند که در نهایت استقلال با درخشش ناصر حجازی در ضربات پنالتی حریف را شکست داد و قهرمان شد. پنج سال پی در پی ۱۳۶۵ تا ۱۳۶۹ پرسپولیس با اقتدار تمام به قهرمانی رسید، دیدار فینال بین شاهین و پرسپولیس در سال ۶۵ که با گل ناصر محمدخانی همراه بود از بازی‌های خاطره‌انگیز این مسابقات است، در سال ۷۰ جام باشگاه‌های تهران با رقابت تنگاتنگ سرخابی‌ها همراه بود که مجدداً استقلال قهرمان گردید. در سال ۱۳۷۰ تیم‌های اصلی تهران بعد یک فصل به طور هم زمان در جام آزادگان و جام باشگاه‌های تهران شرکت کردند اما از فصل بعد، ۱۳۷۱، این تیم‌ها دیگر در مسابقات جام باشگاه‌های تهران شرکت نکردند و این مسابقات با نزول تماشاگر و سطح‌اش در هرم فوتبال ایران عملاً به حاشیه رانده شد.
فهرست قهرمانان
کلوپ تهران قهرمان جام باشگاه‌های تهران ۱۳۱۵
دارائی قهرمان جام باشگاه‌های تهران ۱۳۲۶
تاج قهرمان جام باشگاه‌های تهران ۱۳۳۵
شاهین قهرمان جام باشگاه‌های تهران ۱۳۳۷
شاهین قهرمان جام باشگاه‌های تهران ۱۳۴۴
پیکان قهرمان جام باشگاه‌های تهران ۱۳۴۸
۱۳۰۱–۵۱: بالاترین سطح فوتبال ایران
دارایی قهرمان جام باشگاه‌های تهران ۱۳۵۳
۱۳۵۸–۷۰: بالاترین سطح فوتبال ایران
