اختصاصی طرفداری- دینامو کیف، نامی جاودان در تاریخ فوتبال شوروی و اوکراین است که با مجموع 30 قهرمانی، پرافتخارترین تیم ادوار لیگهای اوکراین و شوروی به شمار میرود اما امپراطوری تیم پایتخت اوکراین بر فوتبال این کشور، در دهه 10 میلادی به شکلی جدی به چالش کشیده شد. ظهور شاختاردونتسک، تیم سیاه و نارنجی پوش شهر دونتسک، باعث شد سلطه همیشگی دیناموکیف بر فوتبال اوکراین به پایان خود نزدیک شود. شاختاردونتسک که تا قبل از دهه 10 میلادی، همواره تیم دوم فوتبال اوکراین بود اما به لطف هسته برزیلی خود توانست به غول فوتبال اوکراین در دهه جاری تبدیل شود.
هماکنون دیناموکیف با 15 قهرمانی در لیگ اوکراین پرافتخارترین تیم این کشور است و شاختاردونتسک با 12 قهرمانی انتظار میرود طی چند سال آینده به رکورد دینامو کیف برسد. این در حالی است که 16 سال پیش و در سال 2004، دیناموکیف 11 بار و شاختار فقط یک بار قهرمان لیگ اوکراین شده بودند. میرشا لوچسکو، سرمربی مشهور رومانیایی، کسی بود که تاریخ شاختاردونتسک را تغییر داد. در تابستان 2004 لوچسکو که سابقه هدایت بشیکتاش، گالاتاسارای و اینتر را داشت، پروژه جدیدی را در تیم دوم فوتبال اوکراین آغاز کرد؛ هدف، تبدیل شدن به بزرگترین تیم اوکراین بود. تا آن زمان، بزرگترین بازیکنان فوتبال اوکراین برای دینامو کیف به میدان میرفتند و شاختار با این شرایط طبیعتا نمیتوانست شانسی برای رقابت داشته باشد اما شاختاردونتسک با لوچسکو برای خارج کردن قدرت از چنگ دیناموکیف، پروژهای مشابه تیمهای پرتغالی چون بنفیکا و پورتو را شروع کردند.
به خواسته لوچسکو، استعدادیابهای شاختار راهی برزیل شدند تا استعدادهای برزیلی ارزان قیمت را جهت تقویت خط حمله به خدمت گیرند. در واقع طرح لوچسکو برای رقابت با دیناموکیف، تشکیل هسته دفاعی اوکراینی و هسته هجومی برزیلی بود. جذب بازیکنان ارزان برزیلی، این فرصت را به شاختار میداد تا در کنار استفاده از آنها برای مبارزه با دیناموکیف، بتواند آنها را پس از ستاره شدن با قیمت بالایی به فروش برساند. سیستم لوچسکو جواب داد و در همان فصل اول حضور لوچسکو، شاختاردونتسک قهرمان لیگ اوکراین شد و در فصل بعد نیز توانست از عنوان قهرمانی خود دفاع کند. فرناندینیو، یکی از اولین خریدهای طلایی شاختار در این راه بود که در سال 2005 با مبلغ 7 میلیون یورو راهی شاختار شد. رفته رفته شاختار با قهرمانیها و افزایش بودجه توانست برای جذب بازیکنان برزیلی، هزینه بیشتری انجام دهد و انتقال 14 میلیون یورویی ویلیان به شاختار در سال 2007، یکی دیگر از خریدهای موفق برزیلیِ تیم اوکراینی بود.
شاختاردونتسک در فصل 09-2008، با وجود از دست دادن قهرمانی لیگ اوکراین، توانست آخرین جام یوفای تاریخ را به نام خود بزند (نام جام یوفا از فصل بعد به لیگ اروپا تغییر یافت). شاختار با داشتن بازیکنانی چون چیگرینسکی، ویلیان، فرناندینیو، لوئیز آدریانو، ایلسینیو و البته کاپیتان داریو سرنا، توانست حریفانی چون تاتنهام، زسکامسکو، مارسی را شکست دهد و به نیمه نهایی جام یوفا برسد. در نیمه نهایی، دیناموکیف حریف شاختار بود اما با درخشش برزیلیها، شاختار توانست در مجموع 3-2 از سد دینامو کیف بگذرد و به فینال برسد. در فینال، شاختار موفق شد با گلهای ژادسون و لوئیز آدریانو، مقابل وردربرمن 2-1 به برتری برسد و نخستین جام اروپایی خود را فتح کند.
با شروع دهه جدید، سلطه شاختار با برزیلیها بر لیگ اوکراین آغاز شد و غیر از فصول 14-15 و 15-16، شاختار در بقیه فصلهای دهه جاری موفق به فتح لیگ اوکراین شد و توانست در لیگ قهرمانان اروپا نیز به مراحل حذفی برسد. این در حالی بود که در این دهه، شاختار بازیکنان محوری برزیلی خود چون ویلیان، داگلاس کاستا، فرناندینیو و لوئیز آدریانو را از دست داد اما با جایگزین کردن آنها توسط بازیکنانی چون فرد، الکس تکسیرا، تایسون، برنارد، تایسون مارلوس توانست همچنان سنت و در عین حال قدرت خود را حفظ کند. در سال 2016، لوچسکو پس از 12 سال موفق، شاختاردونتسک را ترک کرد و حالا مربیان پرتغالی ادامه دهنده راه وی هستند.
پائولو فونسکا، سرمربی پرتغالی کنونی رم جانشین لوچسکو شد و او با توجه به پرتغالی بودن، میتوانست به راحتی با بازیکنان برزیلی تیمش ارتباط برقرار کند. سه قهرمانی پیاپی، حاصل سه سال کار فونسکا در شاختار بود و حالا لوئیس کاستروی پرتغالی، راه لوچسکو و فونسکا را ادامه میدهد. شاید شاختاردونتسک را بتوان از معدود تیمهای اروپایی دانست که جهت جذب بازیکن، به ریشه و نژاد آنها توجه ویژهای دارد، تقریبا شبیه به سیستم اتلتیک بیلبائو. اعتماد به برزیلیها، حتی به فوتبال ملی اوکراین نیز راه یافت و جونیور مورائس که متولد و بزرگشده برزیل است، حالا در خط حمله تیم ملی اوکراین به میدان میرود. در حال حاضر، تته، وینگر 20 ساله شاختاردونتسک از جمله بازیکنان برزیلی این تیم است که استعداد بالایی جهت تبدیل شدن به یک ستاره دارد و توجه تیمهایی چون بایرن مونیخ را به خود جلب کرده است.
در پایان، نگاهی داریم به سودی که شاختاردونتسک توانست از فروش ستارگان برزیلی خود به دست آورد:
- ویلیان به آنژی ماخاچ قلعه (35 میلیون یورو)
- فرناندینیو به منچسترسیتی (40 میلیون یورو)
- داگلاس کاستا به بایرن مونیخ (30 میلیون یورو)
- لوئیز آدریانو به میلان (8 میلیون یورو)
- فرد به منچستریونایتد (60 میلیون یورو)
- الکس تکسیرا به جیانگسو سونینگ (50 میلیون یورو)
- الانو به منچسترسیتی (8 میلیون یورو)
- ماتوزالم به رئال ساراگوسا (14.5 میلیون یورو) و در مجموع 245.5 میلیون یورو از فروش 8 بازیکن