در این قسمت از ایستگاه تاکتیک و آنالیز فوتبال به بررسی مفهومی می پردازیم که سرمربیان موفق جهان فوتبال با روش خاص خود از آن استفاده می کنند و یورگن کلوپ از آن به عنوان بهترین بازیساز و پلی میکرش یاد می کند.
به گزارش طرفداری، Counterpress مفهوم خیلی تازه ای در فوتبال نیست و در سال های دور سرمربیان بزرگی همچون ارنست هاپل یا رینوس میشل از ضد پرس استفاده می کردند.
جایگاه Counterpress
سرمربیان بزرگ و مولف جهان هر کدام به شیوه ای از ضد پرس یا Counterpressing استفاده می کنند و هر کدام از آن ها این استراتژی را با سبک و سیستم خود سازگار می کنند و در راستای موفقیت تیم از آن بهره می برند. اگر بخواهیم این مفهوم نه چندان پیچیده را تعریف کنیم می گوییم:
تیم ها وقتی مالکیت توپ را از دست می دهند وارد فاز ترانزیشن منفی یا انتقال از حمله به دفاع می شوند و در همین زمینه دو استراتژی کلی وجود دارد. تیم ها در چنین مواقعی یا با عقب آمدن به سیستم و شکل اصلی خود بر می گردند که به این عمل regroup می گوییم و تیم های ایتالیایی در طول تاریخ به دلیل سبک دفاعی و استراتژی های خاص خود از این روش استفاده می کردند. در قسمت قبلی در مورد ساختارشکنی های آریگو ساچی در فوتبال ایتالیا صحبت کردیم و در همین زمینه، ساچی یکی از بزرگترین تحولات را به عوان یک سرمربی ایتالیایی به وجود آورد. رویکرد دوم هم همین قضیه است که پس از لو دادن توپ سریعا تیم با فشار آوردن، به دنبال باز پس گیری توپ باشد که ما به این فرایند Counterpress یا ضد پرس می گوییم...
نمونه ای از ضد پرس تیم ملی آلمان در سال 1974که نشان از قدمت تاریخی این مفهوم دارد...
در دهه های 50، 60 و 70 میلادی بیشتر تمرکز تیم ها روی سرعت و شتاب بازیکنان شان بود و شاید اگر بتوانید فیلم کاملی از بازی ها آن زمان را ببینید متوجه سیر تحول تاکتیکی فوتبال طی دهه های اخیر می شوید.
در دهه 80 توجه تیم ها به استراتژی های دفاعی بیشتر شد. همین قضیه باعث شد طی فصول 1978 و 1978 میانگین گل های زده شده در لیگ های اروپایی به کمتر از 1.9 گل به ازای هر بازی برسد و اگر بخواهید مقایسه کنید باید به این نکته توجه کنید که میانگین گل های زده شده در دو فصل اخیر بالای 2.5 گل بوده است.
در چنین شرایطی در دهه 80 ساچی دست به تحول تاکتیکی بزرگی زد. در شرایطی که تیم های زیادی به صورت کورکورانه از روش من مارکینگ و یارگیری نفر به نفر استفاده می کردند. میلان ساچی به دنبال آفساید گیری و دفاع منطقه ای با سیستم 2-4-4 بودند و یکی از جنبه های بازی تیم های ساچی همین ضد پرس بود.
در آن سال ها تیم ها هنگام از دست دادن توپ سریعا به عقب بر می گشتند و به دنبال regroup بودند اما ساچی تیمش را وادار به پرس حرف پس از لو دادن توپ می کرد.
البته آریگو ساچی در هر بازی از ضد پرس استفاده نمی کرد و این قضیه بستگی به برنامه و رقیب تیم ساچی داشت. برای مثال در دیدار مقابل رئال مادرید از ضد پرس استفاده می کرد چرا که تیم اسپانیایی علاقه زیادی به استفاده از من مارکینگ و یارگیری نفر به نفر داشت و همین قضیه باعث می شد هنگام به دست آوردن توپ دچار سردرگمی خاصی شوند و ساچی هم با ضد پرس از همین سردرگمی استفاده می کرد.
یا مثلا در بازی ای مقابل بایرن مونیخ، میلان ساچی از ضد پرس استفاده کرد البته اگر شما فیلم بازی های آن زمان میلان ساچی را ببینید قطعا متوجه تفاوت فاحش نوع ضد پرس در دهه 80 با ضد پرس مدرنی که این روزها در فوتبال اجرا می شود، خواهید شد...
در سه تصویر بعدی سه استراتژی کلی میلان ساچی هنگام از دست دادن توپ را بررسی می کنیم:
همانطور که گفتیم در میلان، ساچی در هر شرایطی از ضد پرس استفاده نمی کرد و در این صحنه می بینیم میلانی ها در حال regroup هستند و خبری از ضد پرس نیست. هدف از این حرکت میلانی ها برگشت به آرایش اولیه برای دفاع کردن است
در این صحنه می بینیم سه بازیکن میلان به دنبال اجرای ضد پرس هستند و هدف از این اقدام این است که مانع انتقال سریع حریف شوند و برای تیم خود زمان بخرند تا شکل و شمایل دفاعی به حالت استاندارد برگردد. این استراتژی بیشتر مقابل تیم هایی بوده که سرعت زیادی در انتقال توپ از حمله به دفاع داشته اند و میلانی ها در شرایط عادی فرصت regroup نداشته اند..
در این صحنه هم شاهد ضد پرس شدید میلانی ها هستیم و در این صحنه هدف کاملا بازپس گیری توپ برای حمله به دروازه حریف است. این جا است که یاد آن جمله معروف کلوپ می افتیم که می گوید بهترین بازیساز من ضد پرس یا کانتر پرس من است...
ارنست هاپل نیز در فاینورد جزو اولین کسانی بود که فوتبال را با ورژن موفق پرس در فوتبال آشنا کرد و با استراتژی هایی مشابه فاینورد را سال 1979 به قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا رساند.
نمونه های مدرن تر Counterpress
در ضد پرس ساچی معمولا بازیکنی که اقدام به فشار آوردن می کرد معمولا از سوی سایر هم تیمی ها حمایت نمی شد و شکافی در تیم به وجود می آمد و یا از این استراتژی برای دفاع استفاده می شد اما در ضد پرس مدرن دیدگاه های دیگری نسبت به Counterpress به وجود آمد.
در فوتیال مدرن تیم های گواردیولا که با سبک Juego De Posición یا همان بازی مالکانه استفاده می کنند نگاه ویژه ای به کانتر پرس دارند. شاید شما هم آن جمله معروف از نقل گواردیولا را شنیده اید که قانون خاصی برای بازیکنانش گذاشته که هنگام از دست دادن توپ باید در عرض چند ثانیه توپ را پس بگیرند. هدف از این نوع کانتر پرس وادار کردن حریف به ارسال توپ ها بلند و پر ریسک و بر هم زدن تمرکز حریف در بازیسازی است. گواردیولا معتقد است نباید به تیم حریف فرصت کافی برای بازیسازی داده شود.
در این تصویر دیتاهای مختلفی را می بینیم. یکی از دیتاهایی که شدت پرس تیمی را نشان می دهد، PPDA است. در قسمت های بعدی به طور مفصل به تعریف پارامتر PPDA می پردازیم اما برای آشنایی اولیه باید بگوییم PPDA نشان دهنده این است که تیم ما به ازای هر چند پاس حریف در زمینش موفق به ثبت یک اکشن دفاعی موفق شده است پس هر چه PPDA یک تیم پایین تر باشد نشان دهنده پرس موفق روی حریف است. در این بین هم می بینید لیورپول و منچستر سیتی دارای پایین ترین PPDA هستند. ساوتهمپتون با هدایت هانزلهوتل نیز یکی از تیم هایی است که علاقه ای ویژه به پرسینگ دارد.
در کانتر پرس گواردیولا، یکی از بازییکنان به صورت هدفدار به بازیکن صاحب توپ نزدیک می شود و بقیه بازیکنان باید گزینه پاس های بازیکن صاحب توپ را تحت فشار و پرس قرار دهند.
نمونه ای از Counterpress بارسای پپ گواردیولا که مبتنی بر بستن گزینه های پاس است...
نمونه ای از Counterpress بایرن پپ گواردیولا که در این صحنه می توانیم به خوبی محدود کردن گرینه های پاس را ببینیم...
صحبت در مورد شیوه Counterpress تیم های پپ گواردیولا مفصل است اما در این مطلب می توانیم به صورت اولیه با آن آشنایی پیدا کنیم...
حالا به بررسی نحوه کانتر پرس تیم های یورگن کلوپ نیز می پردازیم که موسوم به Gegenpressing است. یورگن کلوپ از کانتر پرس بهره های هجومی بیشتری می برد و همانطور که خودش می گوید کانتر پرس بهترین بازیسازش است و در سال های اخیر دستاوردهای بسیار زیادی با سبک خاص خودش داشته است.
نوع کانتر پرس تیم های یورگن کلوپ
در کانتر پرس تیم های کلوپ، معمولا 3 الی 6 بازیکن با سرعت بالا به سمت بازیکن صاحب توپ حمله می کنند و اجازه درگیری فیزیکی و تکلینگ دارند.
در این مطلب به برخی سرمربیان موفقی که از کانتر پرس استفاده می کنند، اشاره کردیم و قطعا سرمربیان دیگری هم بوده اند که نقش خوبی در پیشرفت و تکامل این سیستم داشته اند و این مطلب صرفا برای آشنایی اولیه بود. با توجه به این که تیم های ایرانی در بازیسازی مشکل اساسی دارند، مربیان ما می توانند با استفاده از چنین استراتژی ای برخی از مشکلات خلق موقعیت خود را بر طرف کنند...
بیشتر بخوانید:
آنالیز فوتبال | منطقه بندی زمین بازی از اریگو ساکی و فن خال تا پپ گواردیولا
آنالیز فوتبال | رجیستا چیست؟
آنالیز فوتبال | (xT) Expected Threat چیست؟
از تعریف Third-man تا اهمیت عرض در فوتبال؛ low block تیم های دفاعی را چگونه بشکنیم؟ (قسمت پایانی)
آنالیز فوتبال؛ low block تیم های دفاعی را چگونه بشکنیم؟؛ قسمت اول
آنالیز فوتبال؛ low block تیم های دفاعی را چگونه بشکنیم؟ (۲) | تعریف اصول superiority و Compactness
ایستگاه آنالیز فوتبال؛ سفر به لایه های زیرین فوتبال، هر دوشنبه در طرفداری
