"سراسر آن دوران همچون رویایی دوردست بود که رنگ حقیقت به خود گرفت؛ به راستی که ساکنین بهشت بودیم"
"مجسمۀ این مرد را باید ساخت"
اینها صحبت های ماری لوییز بوتزیگ Marie-Louise Butzig سنگربان تیم ملی فرانسه در سال ۱۹۷۱ است هنگامیکه سهرنگها (لقب فرانسه) نخستین بازیشان را در شهر ازبروک در شمال فرانسه، برگزار کردند.
گرچه در آن زمان، بوتزیگ Butzig و همتیمیهایش به چنین چیزی فکر هم نمیکردند اما اکنون میتوانند به عنوان پیشگامان فوتبال بینالمللی زنان، مدعی جایگاهی در تاریخ ورزش باشند.
شورای فدرال فدراسیون فوتبال فرانسه (FFF) فوتبال زنان را یک سال پیش از آن مسابقه تاریخی، در ۲۹ مارچ ۱۹۷۰ به رسمیت شناخت و این نخستین گام بزرگ در به رسمیت شناختن فوتبال زنانی بود که مقاومت طولانیای را از سوی جامعه پیشروی خود میدید.
سه سال پیش از آن بازی، فرانس فوتبال متنی را منتشر کرد که تردیدهای مشترک کشورهای اروپایی در مورد فوتبال زنان در آن برهه از تاریخ را نشان میدهد:
تمامی تلاشهای سازمان یافته، محکوم به شکست است... از نظر ما، فوتبال تنها متعلق به مردان است
پیدایش باشگاه های فوتبال زنان در فرانسه، به خصوص در منطقه تاریخی آلزاس بود که سرانجام مقامات فوتبال فرانسه را مجبور به پذیرش رسمی ماهیت فوتبال زنان کرد.
شویندراتسهایم از اولین باشگاههای فوتبال زنان بود که در اواسط دهه ۱۹۶۰ تشکیل و در پایان فصل ۷۱-۱۹۷۰، از ۷۵۸۵۵۹ فوتبالیست، ۲۱۷۰ نفر از آنان زن بودند. با این حال، با وجود موقعیت تازهای که پیش آمده بود، آنها همچنان با مخالفتهایی روبرو میشدند.
در ادامه Butzig به یاد میآورد که "در آن دوران، حرفهای ناخوشایند بسیاری میشنیدیم. در جایی که من کار میکردم برخی از مردم به من میگفتند که تو به جای آنکه جوراب ورزشی به پایت کنی و به درون زمین فوتبال بروی باید بنشینی و وصلههای جوراب را پینه بزنی. اما به مرور شرایط تغییر کرد. حتی دیدم که در مسابقه فوتبال زنان که در زادگاه من برگزار شد، نزدیک به ۱۱۰۰ تماشاگر برای دیدن مسابقه آمده بودند و این در حالی بود که تیم فوتبال مردان آنجا هرگز جمعیتی بیش از ۱۵۰ نفر را ندیده بود.
Ghislaine Royer-Souef ملقب به جیگی Gigi که در اولین مسابقه رسمی زنان به عنوان بازیکن تعویضی وارد بازی شد در مورد آن روزها چنین میگوید:
در آن سالهای آغازین، نظرات درباره فوتبالِ زنان بسیار منفی بود. من ابتدا به همراه برادرم به بازیها میرفتم و نقش توپجمع کن آنها را داشتم اما به هر حال مهم این بود که ما دست از علاقه خود به فوتبال نکشیده و با همه چیز کنار آمدیم؛ فکر میکنم این مهمترین بخش از کار ما بود.
پذیرش نهایی
تیم فوتبال زنان فرانسه قبل از بازی با هلند چند بازی دوستانه انجام داده بود، از جمله دیدار با انگلیس در ۱۹۶۹ و دو دیدار با ایتالیا در سالهای ۱۹۶۹ و ۱۹۷۰ اما این مسابقه آوریل ۱۹۷۱ بود که باعث شد در نهایت فدراسیون فوتبال فرانسه پس از پایان این دیدار از آن بهعنوان نخستین بازی فوتبال رسمی زنان یاد کند.
فیفا در قرن حاضر، تحقیق در مورد نخستین مسابقات فوتبال زنان را آغاز کرد و این مسابقه را به عنوان نخستین مسابقه رسمی زنان به رسمیت شناخته و ثبت کرد.
در مورد دومین مسابقه، هنوز اتفاق آرا وجود ندارد.
مسابقهای که در سال ۱۹۷۲ بین اسکاتلند و انگلستان در نزدیکی گلاسکو برگزار شد، تقریبا صد سال پس از آنکه نخستین مسابقه فوتبال مردان بین آن دو کشور در سال ۱۸۷۲ بود.
زنان فرانسویای که در ۱۹۷۱ با اتوبوسِ تیمی به ازبروک میرفتند، هیچ تصوری از جایگاه تاریخیای که در ورزش خواهند ساخت نداشتند.
کولت گیاخ (تلفظ فرانسوی) Colette Guyard، مدافع فرانسوی تیمهای زنان بین سالهای ۱۹۶۸ تا ۱۹۷۹ در مورد آن روز میگوید:
جوّ اتوبوس بینظیر بود! من تازه هجده ساله شده بودم و در اتوبوس همراه با سایرین مشغول آوازخوانی، کارت بازی و قصهسرایی برای یکدیگر بودیم. در راه برگشت، اتوبوس در مزرعه والدینام توقف کرده و مشغول غذا شدیم؛ یک مهمانی باشکوه بود. آن بازی در هوایی بسیار سرد و در مقابل دیدگان جمعیتی ۱۵۰۰ نفری برگزار شد اما در اروپا پوشش رسانهای اندکی داشت. بازیکنان فرانسه با لباسی یکدست سفید بودند و ما با هتتریک ژوسلین Jocelyne Ratignier بازی را ۴ بر صفر مقابل هلند پیروز شدیم.
ما قد و قامت کوچکی داشتیم اما به لطف تکنیک و کار تیمی توانستیم این مسائل را جبران کنیم. بعد از این مسابقه، مربی به ما گفت شما با این برد موفق به کسب جواز حضور در مسابقات غیررسمی جامجهانی زنان شدهاید. مربی ما قبل از مسابقه چیزی در مورد حضور در جامجهانی به ما نگفته بود و ما از شنیدن آن هیجانزده بودیم. در مسیر بازگشت به خانه در اتوبوس غوغایی به پا بود! ما در آنجا جشن گرفته، کمی نوشیده و در حالی که تلوتلوخوران میخواندیم، سرمست از این اتفاق بودیم.
منظور از مسابقات غیر رسمی جام جهانی زنان مسابقاتی است که همان سال در مکزیک برگزار شد و فرانسه پس از غلبه بر انگلستان با نتیجه ۳-۲ به مقام پنجم مسابقات دست یافت.
غرور ملی
پررنگترین خاطرهای که بیش از هر چیز در ذهن آن بازیکنان در دیدارهای جامجهانی است، فرصتی برای خواندن سرود ملی کشورشان بوده است و Butzig در اینباره میگوید:
به محض شنیدن سرود مارسییز (سرود ملی فرانسه، نوشته روژه دو لیل یکی از انقلابیون فرانسه در سده ۱۹) اشکهایمان جاری شد. ما در بالاترین سطح فوتبال جهان بازی کرده و نماینده کشور بودیم و این را شاید در آن لحظه متوجه نشوید اما تجربهای شگفتانگیز است که هرگز فراموشش نخواهید کرد.
Geoffroy، مردی در پسِ پرده
نام ژوف غوا (تلفظ فرانسوی) Geoffroy مردی که به عنوان مربی فوتبال زنان فرانسه نقش به سزایی در به رسمیت شناختن آنها داشت فراموش نشدنی است.
او روزنامهنگار روزنامۀ L’Union و خبرنگار روزنامۀ اکیپ (L'Équipe) و مجلۀ فرانس فوتبال (France Football) بود و نقشی انکارناپذیر در ارتقای جایگاه فوتبال زنان دارد. وی به همراه دستیار خود از مردانیاند که نقش بسزایی در رنسانس فوتبال زنان فرانسه داشتهاند و جرقه این دوران نوزایی را با انتشار یک آگهی در مورد جذب بازیکن برای تیم فوتبال زنان زدند که موجب سر و صدای زیادی در محافل شد.
Butzig در مورد او میگوید؛
باید مجسمهاش را بسازند؛ او فوتبال زنان را در فرانسه احیا کرد. همه او را "جناب" صدا میکردند، مرد بزرگی که هرگز او را فراموش نخواهم کرد. او دقیقا میدانست که چه میخواهد و چطور باید تیم را هدایت کرد. با قدرت سخنوری خوبی که داشت، به ما انگیزه داده و باعث می شد سخت تمرین کنیم. او حتی ما را وادار به کار در معادن ماسه میکرد و پس از انجام چنین تمرین دشواری، در نهایت خستگی به خانه میرسیدیم.
در آن زمان، بهترین بازیکن فرانسه دختری به نام میشل وولف Michèle Wolf بود که ۳۵ بازی ملی داشت و در یک سبزیفروشی کار میکرد. او غایب بزرگ مسابقه فرانسه و هلند در جامجهانی غیررسمی زنان بود زیرا صاحب مغازه به او اجازه مرخصی برای پیوستن به همتیمیهایش را نداد. البته دیگر بازیکنان از همکاری مدیران جایی که کار میکردند گفتهاند برای مثال یکی از آنها درخواست مرخصی بدون حقوق کرده بود تا به اردو ملحق شود و صاحبکار او گفته بود که با خیال راحت به فوتبال بپردازد، حقوق و شغل او سرجای خود باقی خواهد ماند.
هموار کردن مسیر
اکنون پس از گذشت پنجاه سال از آن مسابقه، با وجود آن که همچنان کارهای بسیاری برای انجام دادن وجود دارد اما وضعیت به طرز چشمگیری بهبود یافته است.
فرانسه یکی از تیمهای پیشرو در فوتبال زنان است و آنها میزبان جدیدترین دوره جام جهانی در سال ۲۰۱۹ بودند. زنان و مردان فرانسوی دست به دست هم دادهاند تا آبیها (Les Bleues) را راس هرم مسابقات بینالمللی برسانند.
تیم ملی زنان فرانسه برای اولین بار به مسابقات قهرمانی اروپا در سال ۲۰۰۱ راه یافت و این راه را در دو دوره بعدی در سالهای ۲۰۰۵ و ۲۰۰۹ ادامه دادند.
آنها روز به روز به قدرت اول اروپا تبدیل میشوند و گواه آن اینکه باشگاه فوتبال زنان المپیک لیون فرانسه رکورددار قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپای زنان و قدرت بلامنازع اروپاست. این تیم هفت قهرمانی اروپایی دارد که پنج تای آنها متوالی است (از ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰).
Gigi میگوید که آن دختران دهه هفتاد همچنان با یکدیگر در ارتباط هستند و وقتی یک جا جمع میشوند، طولی نمیکشد که از آنها رو به بقیه میپرسد:
آیا هنوز آن مسابقه را به یاد دارید؟