طرفداری | شب قبل از فینال جام جهانی 1978، پیش از آنکه آلبی سلسته نخستین قهرمانی جهان را با نوارهای سفید و آبی آسمانی روی سر ماریو کمپس، دنیل پاسارلا و قهرمانان بوینوس آیرس جشن بگیرد، یک بزم کوچک در فاصله‌ی 1000 کیلومتری استادیوم مانیومنتال در حال برگزاری است... خانواده‌ی ریکلمه، در سان فرناندو تولد پسر خود را جشن گرفته‌اند؛ تولد خوان رومن ریکلمه!
شماره 10. بدون شک نخستین تصویر ذهنی از ریکلمه، یک بازیکن بلند قامت، چهارشانه، اندامی نه چندان تنومند و پاهای بلند است. بازیکنی با شمایل رهبران، و یک شماره 10 ذاتی. بازیکنی که توان نوشتن قواعد خود را در بازی فوتبال دارد، در دسته‌بندی‌های مرسوم مربیان نمی‌گنجد و ذاتا برای شکل گرفتن تیم حول محور خود ساخته شده. بازیکنی که تا آخرین روز فوتبال خود موافقان و مخالفان یک تصویر درهم سورئال از بازی او در زمین فوتبال ارائه دادند. جایگاه ریکلمه در فوتبال آرژانتین کجاست؟
بازیکن آرژانتینیوس جونیورز، بوکا جونیورز و یک انتقال پر سر و صدا به بارسلونا. شماره 10 تیم ملی آرژانتین و سفر به یک تیم کوچک‌تر برای جاه طلبی‌های بزرگ. مطابق سنت همیشه فوتبال آرژانتین (لااقل پیش از جام جهانی قطر و ورق خوردن تاریخ توسط لئو مسی) پیش از هر جام جهانی طرفداران به دنبال یک «مارادونای جدید» در ترکیب تیم ملی می‌گردند.
کلودیو کانیگیا، به واسطه همکاری درخشان خود با دیگو، نخستین جانشین اوست. سپس اورتگا با دریبل‌های فانتزی در جام جهانی 1998. ورون، رهبر میانه‌ی میدان در جام جهانی 2002 و ... بار دیگر نگاهی به سطر اول پاراگراف بالا بیندازید: «بازیکن آرژانتینیوس جونیور، بوکا، یک انتقال پر سر و صدا به بارسلونا، شماره 10 تیم ملی آرژانتین و سپس سفر به یک تیم کوچک‌تر برای جاه طلبی‌های بزرگ». شباهت‌های زیادی میان ریکلمه با دیگو پیدا می‌شود.
ریکلمه جوان در کنار دیگو مارادونا
حتی با وجود شباهت‌های میان خطوط چهره هر دو نفر، مسیر طی شده و فردیت و استعداد ذاتی آنها، بازهم قیاس دیگو ریکلمه به شدت غیر واقعی است. ریکلمه، سبکی از بازی فوتبال را ارائه می‌دهد که در میان آرژانتینی‌ها اروپایی و در میان اروپایی‌ها به شدت لاتینی است. بازیکنی که تبلور اظهار نظر مشهور سزار منوتی «از کی شما باید برای فوتبال بازی کردن دونده باشید؟» است. بازیکنی که اهل تکل زدن‌های مرکز میدان نیست و بازیکنی که ریتم بازی تیم، تماما در اختیار اوست.
لئو بین‌هکر، مربی کهنه‌کار هلندی می‌گوید: «انگلیسی‌ها در فوتبال بسیار عجول هستند و متعهد به ارسال پاسهای بلند برای رسیدن به دروازه‌ی حریف». ریکلمه، کاملا در نقطه مقابل این تعریف، یک بازیکن صبور است. بازیکنی که حتی پس از از دست دادن توپ، کمتر به دنبال آن می‌دود. بازیکنی که پیش از جام جهانی 2006، از سوی گروهی از طرفداران تیم ملی آرژانتین به لبخند نزدن و از بین بردن شور همیشگی فوتبال آرژانتین محکوم می‌شود و از سوی گروهی دیگر، کسی است که پکرمن باید تیم را بر اساس او بچیند.
بدون شک، فصل 2005/06 قله‌ی فوتبال ریکلمه است. فصلی که در کنار سورین و فورلان، دو ستاره‌ی لاتینی دیگر با تیم ویارئال به جمع 4 تیم برتر لیگ قهرمانان اروپا می‌رسد؛ همان فصلی که اینتر و منچستریونایتد را حذف می‌کند. فصلی که ریکلمه با از دست دادن ناباورانه‌ی آن پنالتی برابر ینس لمن در نیمه نهایی رویاهای زیر دریای زرد را غرق می‌کند. فصلی که در انتهای آن خوان رومن ریکلمه ستاره‌ی اول تیم پکرمن در جام جهانی 2006 است؛ در حضور آیالا، سورین، هاینزه، کامبیاسو، مسی، کرسپو، ساویولا، توز و ... در آوردگاه آخرین نسل شماره 10 های بزرگ فوتبال.
خوان رومن ریکلمه و پنالتی حساسی که برابر آرسنال از دست رفت
در بازی خداحافظی زیزو در برنابئو، در برابر کاکا و رونالدینیو در جام کنفدراسیون‌ها و پیش‌روی با آرژانتین زیبا تا یک چهارم نهایی و حذف برابر ژرمن‌ها پس از تعویض در برلین حضور دارد. با وجود فصل تاریخی 2005/06، برای یافتن جایگاه کلیدی ریکلمه در تاریخ فوتبال کمی عقب‌تر می‌رویم. دورانی که پسر 18 ساله با موهای کوتاه در ورودی‌های پرشکوه استادیوم بوکاجونیورز مورد تشویق طرفداران قرار می‌گرفت. چرا ریکلمه؟
چرا آن پسر لاغر خجالتی که هنگام گل زدن از چشم دوختن به هواداران ابا داشت؟ چرا این پسر کم حرف، چنین جایگاه رفیعی میان طرفداران پر سر و صدای بوکا دارد؟ راز ساخته شدن بت ریکلمه در لباس زرد و سرمه‌ای بوکاجونیورز را باید در ساقهای او جست.
نوامبر 1996. بوکا برابر اونیون سانتافه. بهترین تیم آن روزها در آرژانتین در دورانی که بوکا جونیورز نزول کرده. چهارمین فصل بدون جام در راه است و کارلوس بیلاردو، سرمربی قهرمان جهان با تیم ملی آرژانتین روی نیمکت بوکا دست به قماری بزرگ می‌زند. ریکلمه‌ی جوان را از آرژانتینیوس جونیورز خریداری کرده و حالا طرفداران با شور و اشتیاق ایستاده ورود او را تشویق می‌کنند. طرفداران خیلی زود شیفته‌ی پسری می‌شوند که حتی وقتی شماره 4، 5 یا 20 هم می‌پوشد، روی بدن خود شماره 10 را خالکوبی کرده. پسری که مدافعان، را در انتهای میدان و مهاجمان را در مقابل دروازه‌ی حریف رهبری می‌کند. پسری که با انگاره‌های تانگوی آرژانتینی دریبل می‌زند و هر گاه بخواهد شوتی سهمگین روانه‌ی دروازه‌ی رقبا می‌کند.
چه در 18 سالگی و چه در 36 سالگی، هنگام بازگشت دوباره به بوکا، ریکلمه بازیکنی است که خود را متعلق به باشگاه و طرفداران او را بیش از یک بازیکن یا حتی ستاره می‌دانند. از آن بازیکنانی که وقتی می‌خواهند فرهنگ تیم خود را توصیف کنند به نام او اشاره می‌شود. وقتی ریکلمه در سال 2002 بوکاجونیورز را به مقصد بارسلونا ترک می‌کند خطاب به توز 18 ساله می‌گوید:
از این به بعد این تیم توست. برای بوکا خوب بازی کن. به خاطر خودت و اگر چیزی درست نبود مطمئن باش تو نسبت به آن مسئولی.
خوان رومن ریکلمه
مارتین میزر، ستون نویس قدیمی فوتبال آرژانتین در فورفورتو درباره‌ی ریکلمه می‌گوید:
او فرهنگ جدیدی را در این باشگاه پایه نهاد. نگاه طرفداران را تغییر داد. و به طور کلی یک انقلاب را در فرهنگ مدرن باشگاه بوکاجونیورز به وجود آورد. چیزی شبیه نقش یوهان کرویف در آژاکس.
در طول سالها ریکلمه با بوکا به افتخارات بزرگ و کوچک می‌رسد، 4 بار به عنوان برترین بازیکن آرژانتین انتخاب می‌شود و طرفداران بوکا، با تشکیل یک گروه طرفداری بزرگ با عنوان «ریکلمیست» هویت خود را بازتعریف می‌کنند. ریکلمیست، به معنای فوتبال تمیز و زیبا با بازیکنانی هنرمند است و شعارش به «با ریکلمیست به نبرد پلیدی‌ها در زمین فوتبال بروید» شهرت دارد. ریکلمه درباره‌ی بوکا می‌گوید:
"ما در لا بومبونرا خاطره‌انگیزترین بازی‌ها را داشتیم. چهار بار به فینال لیبرتادورس رسیدیم و سه بار در آن پیروز شدیم.... من دیگر نمی‌توانم چیزی از فوتبال بخواهم....
کسی که هواداران بوکا جونیورز را به وجد می‌آورد
لحظه‌ی ثبت گل 219 مارتین پالرمو برای بوکا یک لحظه‌ی تاریخی است؛ لحظه‌ای که رکورد گلزنی تاریخ باشگاه جابجا می‌شود. لحظه‌ای که ریکلمه با وجود ارسال پاس گل به سمت پالرمو برای جشن گرفتن نمی‌رود:
در واقع این خوش شانسی من بوده که در میان بهترین مهاجمان دنیا بازی کردم. برای ارسال یک پاس گل، شما به آنها نیاز دارید. به پالرمو، دلگادو، فورلان، کلایورت، توز، مسی، کرسپو و باتیستوتا...
لحظه‌ی تاریخی دیگر ریکلمه برای طرفداران، لایی هنرمندانه به ماریو یپس در فینال جام لیبرتادورس 2000 برابر ریورپلاته دشمن قدیمی است. 7 سال بعد، ریکلمه پس از بازگشت از اروپا، بار دیگر الهام بخش باشگاه خود در رسیدن به فینال آن جام می‌شود. بعد سرکشی‌های ریکلمه، به مشکل خوردن با روسای فدراسیون، مربیان، سر خم نکردن به قیمت از دست دادن دو جام جهانی 2010 و 2014 و سرانجام خداحافظی از فوتبال در سال 2015 را می‌بینیم. مارسلا مورا آرائوخو فوتبال‌نویس شهیر آرژانتینی در وصف او نوشته:
ریکلمه، بازیکنی که است با وجود او شعر بر نثر برتری یافت....
دیدار آرژانتین و هلند؛ جام جهانی 2006
مطلب ارسالی حمید شهریاری
