امروزه نمیتوانیم دنیا را بدون سینما تصور کنیم، زیرا یکی از محبوبترین اشکال هنری است. یکی از مشهورترین کارگردانان فرانسوی، ژان لوک گدار درباره سینما می گوید: «سینما زیباترین کلاهبرداری در تمام دنیاست». از این گذشته می توان گفت سینمای هر کشوری نماینده هنر و فرهنگ آن مکان است. بنابراین علاوه بر این، سینمای هر منطقه می تواند به شناخت بیشتر هویت کلی یا جزئی یک مکان و مردم آن منجر شود. امروز می خواهیم سراغ بهترین فیلم های تاریخ ایران برویم. صنعتی که بیش از یک دهه است در ایران با افت بسیار فاحشی رو به رو است و با ساختن فیلم هایی که نه سر دارند و نه ته دارند، فقط با زرق و برق های الکی به فکر پول هستند. ولی در بین این سیاهی هنوز هم فیلم های خوب و پر متحوا از سینما ایران پیدا می شود و امیدواری را نسبت به فیلمسازی سینما ایران افزایش می دهد. بنابراین در این مطلب لیستی از بهترین فیلم های ایرانی را برای تماشا و آشنایی بیشتر با فرهنگ ایران آماده کرده ایم.
مارمولک یک درام کمدی ایرانی محصول سال ۱۳۸۳ به کارگردانی کمال تبریزی و با بازی پرویز پرستویی در نقش رضا «مارمولک» مثقالی، دزد زرنگ و کلاهبردار است که از زندان فرار میکند و در نقش یک روحانی ظاهر میشود. او باید خیلی بیشتر از آنچه انتظار دارد در این نقش بماند و ناخواسته روستاییان را برای انجام کارهای خوب تشویق کند. این اولین فیلم ایرانی است که روحانیت را مسخره می کند، زیرا روحانیت، مذهب، جامعه ایرانی و به طور کلی زندگی را به سخره می گیرد.
_________________________________________________________
این درام محصول سال ۲۰۱۱ داستان زوجی را روایت میکند که میخواهند از هم جدا شوند، اما از طلاق محروم میشوند. همچنین به افسردگی دخترشان می پردازد و همچنین به وضعیت اسفبار پرستاری می پردازد که برای مراقبت از پدر شوهر رئیسش که از بیماری آلزایمر رنج می برد، استخدام شده است. این فیلم با لایه بندی و روایت زیبایی برنده اسکار بهترین فیلم خارجی در سال 2012 شد و اولین فیلم ایرانی برنده این جایزه شد.
_________________________________________________________
بسیاری از منتقدان و سینماگران معتقدند که این فیلم بهترین فیلم ایرانی تمام دوران است. فیلمنامه، فیلمبرداری و پیچیدگی های داستانی آن کاملا شگفت انگیز است. این فیلم محصول سال 2001 به کارگردانی مجید مجیدی (اولین کارگردان ایرانی نامزد اسکار) داستان کارگری در کارگاه ساختمانی را روایت می کند که عاشق یک کارگر زن افغانی می شود اما او متوجه موضوعی می شود. این زنی است که در لباس مبدل به عنوان یک مرد به دنبال کسب درآمد است. این فیلم برنده بهترین فیلم در جشنواره جهانی فیلم مونترال و بهترین فیلمنامه و بهترین کارگردانی در جشنواره بین المللی فیلم گیخون شد. آن را باید ببینید.
_________________________________________________________
بچه های آسمان: (Children of Heaven) |
یکی دیگر از شاهکارهای مجید مجیدی، بچه های بهشت یا آسمان، یک درام خانوادگی ایرانی در سال 1997 است که درباره یک برادر و خواهر و ماجراجویی آنها بر سر یک جفت کفش گم شده است. این فیلم در سال 1998 نامزد جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی زبان شد و متأسفانه به فیلم ایتالیایی زندگی زیباست ساخته روبرتو بنینی باخت. این فیلم پس از نامزدی اسکار به مخاطبان بینالمللی رسید و بین سالهای 1999 تا 2001 در چندین کشور اروپایی، آمریکای جنوبی و آسیایی به نمایش درآمد.
_________________________________________________________
شاهکار عباس کیارستمی در یکی از بزرگترین نمونههای تلفیق واقعیت و داستان به روشهای تقریباً یکپارچه، پرسشهای پیچیدهای را درباره هویت مطرح میکند. هنگامی که یک فرد علاقهمند به فیلم، خودش را به عنوان کارگردان مورد علاقهاش جا میزند، مجموعهای از اتفاقات در حین برنامهریزی فیلم ساختگی بعدیاش رخ میدهد. واقعاً به اندازه کافی، این فیلم بر اساس یک داستان واقعی ساخته شده است و افراد واقعی درگیر آن هستند. همه اینها فوق العاده متا و یک ساعت عالی است.
_________________________________________________________
حضور در ورزشگاه ها برای زنان در ایران ممنوع است، اما این موضوع مانع بسیاری از آن ها نشده است که برای ورود به ورزشگاه مردانه لباس می پوشند. فیلم تاثیرگذار و آموزنده جعفر پناهی در جریان مسابقه مقدماتی جام جهانی ۲۰۰۶ بین ایران و بحرین رخ می دهد. این فیلم داستان چندین دختر را دنبال می کند که با وجود محرومیت، تیم خود را با شادی مانند هر هواداری مردی در ورزشگاه تشویق می کنند.
_________________________________________________________
طعم گیلاس: (Taste Of Cherry) |
این فیلم محصول سال 1997 ساخته عباس کیارستمی داستانی عمیق، خسته کننده و بحث برانگیز است. فیلم سفر مردی را روایت میکند که به دنبال کسی است که پس از اینکه جان خود را از دست بدهد، او را دفن کند. با این حال، این فیلم در پایان شما را بدون پاسخ می گذارد. پس لطفا تماشا این فیلم را از دست ندهید. این فیلم برنده نخل طلای جشنواره فیلم کن در سال 1997 شد که با شاهکار ژاپنی مارماهی شوهی ایمامورا مشترک بود.
_________________________________________________________
آواز گنجشک ها: (The Song of Sparrows) |
زمانی که کریم، کارگر مزرعه شترمرغ (با بازی برنده خرس نقره ای برلین، رضا ناجی) مجبور می شود برای تامین هزینه سمعک دخترش شغل جدیدی در شهر پیدا کند، قلمرو روستایی و شهری ایران با هم برخورد می کند. به لطف گیرایی که مشخصه فیلم های مجید مجیدی است، فقر و بدبختی در اینجا نه با ترحم بلکه با دیدی خوش بینانه و شکست ناپذیر مشاهده می شود.
_________________________________________________________
اگر از طرفداران استنلی کوبریک یا دیوید لینچ هستید، هامون باید اولین فیلم ایرانی باشد که تماشا می کنید. حمید هامون از طبقه متوسط که هفت سال است که با هنرمندی به نام مهشید ازدواج کرده است. با این حال، مهشید به طور فزاینده ای از وجود حمید ناامید می شود و احساس می کند که حمید به نوعی او را از خلاقیت واقعی خود باز می دارد. وقتی مهشید تقاضای طلاق می کند، حمید به سختی با آن کنار می آید. حمید در مجموعهای از سکانسهای رویایی که شبیه کار فلینی است، سعی میکند اشتباهی را که پیش آمده را کنار هم بچیند. این فیلم جذاب که بهعنوان بزرگترین شاهکار داریوش مهرجویی شناخته میشود، از طنز ظریفی برای روایت داستان از دست دادن دلخراش یک مرد استفاده میکند.
_________________________________________________________
فیلم درام محصول سال 2010 به کارگردانی اصغر فرهادی برنده ۲ جایزه شده است، داستان گروهی از همکلاسی های سابق است که به شمال ایران سفر می کنند. سپیده با اجرای گلشیفته فراهانی، شخصی است که این سفر را مدیریت کرده و مربی مهدکودک دخترش، الی را به ملاقات دوست مجردشان احمد که اخیراً از آلمان آمده است، دعوت کرده است. درست روبروی دریای خزر ویلا اجاره می کنند. همه چیز عالی به نظر می رسد و آنها در کنار هم زمان بسیار خوبی را سپری می کنند تا لحظه ای که الی به طور ناگهانی ناپدید می شود. ناپدید شدن اسرارآمیز او مجموعه ای از فریب ها و افشاگری ها را به راه می اندازد که تهدید می کند هر چیزی را که برایشان عزیز است خراب کند. این فیلم جز ساخته های عالی اصغر فرهادی است.
_________________________________________________________
ابد و یک روز: (Life and A Day) |
این فیلم 2016 به بسیاری از تابوهای ایرانی دست می زند و به گفته مهران مدیری کمدین بزرگ ژانر جدیدی به نام «بدبختی» را ارائه می دهد. این فیلم در جشنواره های ایرانی و خارجی مورد توجه منتقدان خوب قرار گرفت. زندگی و یک روز اولین فیلمی است که سعید روستایی جوان و مستعد کارگردانی کرد. او با هوشمندی مخاطب را تا انتها درگیر می کند. او شما را به طور همزمان می خنداند و به گریه می اندازد و مهمتر از آن، مخاطب را پس از پایان فیلم به فکر وا می دارد.
_________________________________________________________
آژانس شیشهای: (The Glass Agency) |
آژانس شیشهای یکی از بهترین فیلمهای ایرانی است که میتوان با دیدن آن هیجان را تجربه کرد و درباره دوران انقلابی دهه ۶۰ بیشتر دانست. آژانس شیشه ای به نویسندگی و کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا یکی از بهترین آثار اوست. پرویز پرستویی، رضا کیانیان، بیتا بادران و حبیب رضایی بازیگران این فیلم هستند. خلاصه داستان درباره دو جانباز جنگ ایران و عراق است که تاثیر زیادی بر وضعیت ایران گذاشت. این فیلم جنبه های ناشناخته جامعه پس از جنگ را آشکار می کند و آن را به خوبی نشان می دهد.
_________________________________________________________
یکی دیگر از آثار بزرگ داریوش مهرجویی گاو 1969 است. گاو فیلمی کلاسیک با بازی عزت اله انتظامی که یکی از محبوب ترین و حرفه ای ترین بازیگران سینمای ایران است. این فیلم داستان یک روستایی میانسال ایرانی به نام مشت حسن است که صاحب یک گاو است. گاو حول محور ارتباط و رابطه نزدیک مشت حسن و گاوش می چرخد. با پیشروی داستان، گاو به طور ناگهانی می میرد که نتیجه آن غم و اندوه فراوان برای مشت حسن است. این فیلم ناتوانی مشت حسن در پذیرش مرگ گاو را به نمایش میگذارد که او شروع به تصور زنده بودن گاو میکند. رفتار مشت حسن پس از این ضربه و آثار آن مشکوک شد و اهالی روستا سلامت عقل او را زیر سوال بردند. گاو را یکی از اولین فیلم هایی می توان دانست که موج نوی ایرانی را در سینما پدید آورد. گاو نوشته داریوش مهرجویی انتقادات روانی و واکنش های مثبت متعددی را به همراه داشته است. این فیلم یکی از بهترین بازی های عزت الله انتظامی در نقش مشت حسن است.
_________________________________________________________
خانه دوست کجاست: (Where is the Friend’s House?) |
عباس کیارستمی کارگردان و تهیه کننده ایرانی است که در دنیای سینما شهرت جهانی دارد. خانه دوست کجاست یکی از برترین فیلم هایی است که عباس کیارستمی ساخته است. نام فیلم برگرفته از یکی از اشعار سهراب سپهری (شاعر برجسته ایرانی) است. این فیلم به ویژه از سوی کارگردانان بزرگی مانند آکیرا کوروساوا که از این فیلم به عنوان یکی از فیلم های مورد علاقه خود یاد می کند، مورد تحسین بسیاری قرار گرفت. عباس کیارستمی یکی از بزرگترین فیلمسازان ایرانی در جهان سینماست. این فیلم درباره پسر جوانی به نام احمد است که به طور تصادفی دفترچه یادداشت همکلاسی خود را می گیرد و سعی می کند قبل از اینکه دچار مشکل شود آن را به او پس دهد. احمد برای یافتن خانه دوستش سفری را آغاز می کند، اما با موانع متعددی از جمله گم شدن و... روبرو می شود. اراده و پشتکار احمد او را قادر می سازد تا بر این چالش ها غلبه کند و در نهایت خانه دوستش را پیدا کند.
_________________________________________________________
فروشنده محصول سال ۲۰۱۶ به کارگردانی اصغر فرهادی و با بازی شهاب حسینی و ترانه علیدوستی است. فروشنده داستان زن و شوهری به نام رعنا و عماد است که بازیگران تئاتر هستند. هنگامی که آنها به خانه جدیدی نقل مکان می کنند، رعنا مورد حمله آزار و اذیت فردی قرار می گیرد و فیلم عماد را دنبال می کند که شروع به جستجوی جنایتکار می کند. فروشنده اصغر فرهادی درام پیچیده ای است که صحنه هایی از یک ازدواج را تا حد زیادی روایت می کند. اصغر فرهادی زندگی و فرهنگ ایرانیان را بررسی می کند و موضوعاتی مانند عدالت، انتقام و ارزش های اخلاقی را به نمایش می گذارد. فروشنده نقدها و منتقدان مثبت بسیاری را به دست آورد و ثابت کرد که اصغر فرهادی به خوبی می تواند ایده های منحصر به فرد خود را به دست آورد. این فیلم برنده جوایز متعددی از جمله جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی 2017، بهترین فیلمنامه برای جوایز فیلم آسیایی، بهترین بازیگر مرد جشنواره فیلم کن، بهترین فیلم بین المللی جشنواره فیلم مونیخ و بسیاری دیگر شد.
_________________________________________________________
متری شیش و نیم: (Law of Tehran) |
دومین اثر سعید روستایی در قامت کارگردان یکی از بهترین فیلم های تاریخ سینمای ایران در نشان دادن پیچیدگی های کار پلیس در مبارزه با مواد مخدر است. در این اثر روی کاغذ نوید محمدزاده به عنوان شخصیت منفی و پیمان معادی به عنوان شخصیت مثبت شناخه می شود اما زمانی که اثر را مشاهده می کنید؛ کاراکتر ها به اندازه ای خاکستری نوشته شده اند که در بسیاری از لحظات فیلم جای این دو شخصیت با هم عوض می شود. بازی عالی هنرپیشه های فیلم در کنار فیلمبرداری مناسب و همچنین فیلم نامه ای جذاب و پر تعلیق باعث شده متری شیش و نیم اثری بسیار قدرتمند در سینمای ایران باشد. پریناز ایزدیار هم نقشی کوتاه را طوری ایفا کرده است که ماندگار شود. این فیلم خاکستری ترین شخصیت پلیس را در تاریخ فیلم های ایرانی به نمایش می گذارد..
_________________________________________________________
اجاره نشین ها: (The Tenants) |
تنها چیزی که در فیلم می توانید ببینید، بازی های فوق العاده با داستانی شگفت انگیز و پر از کنایه است. تصویری دراماتیک از هرج و مرج خانگی. صرفاً به خاطر درایتش است که «اجارهنشینها» هم از سوی منتقدان و هم از سوی تماشاگران بهعنوان یکی از بهترین فیلمهای کمدی سینمای ایران شناخته میشود. «مستأجر» از بسیاری جهات با داشتن یک کمدی عالی رصدی، نشاندهنده انحراف حساسیتهای هنری داریوش مهرجویی، کارگردان ایرانی، تقریباً مانند تمام فیلمهای قبلیاش، مانند هامون است که در قسمت های اول این مطلب به طور کامل توضیح داده شده است. بازی های فوق العاده عزت الله انتظامی و اکبر عبدی را نمی توان نادیده گرفت.