منچستریونایتد، شب قبل در موقعیت آفساید دروازه لسترسیتی را گشود، تیری به قلب رود فن نیستلروی شلیک کرد و در اف ای کاپ قدم بعدی را پس از حذف آرسنال برداشت.... دیشب در الدترافورد بدون دوربین‌های وی ای آر بار دیگر زخمی قدیمی سر باز کرد. عدالت در فوتبال...
چطوره بر گردیم به موضوع عدالت... عدالت چیست؟ هدف از اجرای عدالت چیست؟ هدف از اجرای عدالت این است که جرم مجرمین ثابت شود و بی گناهان آزاد گردند. اینو بهش میگن عدالت. عدالت برای همه فقط یک مشکلی هست... می‌دونید چی.... هر دوتای اونها میخوان برنده باشن... ما میخوایم برنده باشیم... علیرغم عدالت میخوایم برنده باشیم. موفقیت برای ما همه چیزه... / آرتور کرکلند، با بازی آل پاچینو فیلم «و عدالت برای همه»
بندها و ماده‌ها و تبصره‌ها به کتاب قطور قانون اساسی و جزایی و کیفری با توجیه اجرای مو به موی عدالت اضافه می‌شوند. همانطور که خط کشی‌های دقیق ربات تشخیص آفساید و جزییات قانون معروف 12.1 برخورد دست به توپ و توپ به دست و باز بودن و بسته بودن دستها یا همن کت بسته خودمان و ....هدف، عدالت است. عدالت برای همه...
دادگاه وسط چمن سبز
عدالت در زمین فوتبال، به قدری اهمیت دارد که چیزهای زیادی به پای آن قربانی می‌شوند. حتی مهم ترین چیزی که فوتبال را از بسیار ورزشها و ساحات دیگر زندگی جدا کرد، یعنی "آن" یا هیجان در لحظه که با ورود وی ای آر به مسلخ کشیده شده. کم کم به کنده نشدن از زمین هنگام زده شدن گلها عادت کرده‌ایم. به داد و قال نکردن پس از اعلام پنالتی. به آرامش هنگام نمایش کارت قرمز.
بذار ببینم چی میشه؟
حداقل باید دو سه دقیقه ای برایش صبر کنیم. نفسی بکشیم. و منتظر شویم "لحظه" به جای زمین، در مانیتور داوران اتاق وی ای آر رغم بخورد. خب، تحقق عدالت ارزشش را دارد... عدالت...
منتظریم
اصلا عدالت در زمین فوتبال به چه معناست؟ در تقابل بایرن مونیخ با ارزش ترکیب بیش از 850 میلیون یورو برابر اسلوان براتیسلاو با ارزش ترکیب 29 میلیون یورو، کدام یک از فاکتورهای عادلانه خارج از زمین رعایت شده که بخواهیم همه چیز را در زمین بازی عادلانه برگزار کنیم؟ وقتی زیرکزی، کالافیوری و سرمربی تیاگو موتا نفرات کلیدی باشگاه بولونیا در راه صعود تاریخی فصل قبل به لیگ قهرمانان اروپا، در همان ابتدای فصل شکار باشگاه‌های دیگر می‌شوند، آیا همه چیز در بازی آنها برابر لیورپول در آنفیلد عادلانه است؟
و اتفاق بزرگتر، در زمین بازی، تابستان امسال رخ خواهد داد. تورنمنتی با حضور اینتر میامی، باشگاه لیونل مسی، الهلال باشگاه پادشاه سعودی، پی اس جی باشگاه امیر قطر، ردبول سالزبورگ، متعلق به ابر گروه باشگاه‌های اقماری ردبول، منچسترسیتی، نماد مدیریت درست (!) شاهزاده اماراتی و ... از سوی فیفا به عنوان مهم‌ترین تورنمنت باشگاهی جهان معرفی می‌شوند. به دنبال لاشه عدالت، بیرون از 12 استادیوم پیشرفته ایالات متحده در تابستان امسال بگردید...
عدالت منم...
آیا ما طرفدار عدالت هستیم. پاسخ فوری، بله است. حتی پاسخ با اندکی و بیشتر از اندکی تامل هم بله خواهد بود. بر خلاف دو مطلب "زمان" و "زیبایی" این بار قدم وادی فلسفه نخواهیم گذاشت. تعاریف افلاطون از عدالت آرمانی، تضاد آن با حسی بودن و تجربه گرایی به کارمان نخواهد آمد، عدالت به عنوان کمال تمام فضایل ارسطو نیز مورد بحث نیست و حتی عدالت عدل علی نیز به اینجا تعلق ندارد.
این بار سوژه و آبژه، هر دو خود ما هستیم. آیا ما طرفدار عدالت هستیم؟ شخصا و باوجود مخالفت تمام قد با وی ای آر توان مقابله با آن در بازی آلمان دانمارک 2024 را نداشتم. زیر باران وستفالن، دوست داشتم بوسه‌ای به ربات تشخیص آفساید بزنم و چند ثانیه بعد در آنطرف زمین به توپی که فقط دوربینها قادر به تشخیص گل شدن آن برای ژرمنها بودند.
چرا راه دور برویم؟ شاهد مثال بزرگ، معروفترین بازی تاریخ معاصر فوتبال خودمان است. از هر ایرانی (لااقل نسل های قبل از دهه 80 که شیفته تیم ملی بودند) بپرسید آیا قانون گل زده در خانه حریف قانون عادلانه ایست؟ با آب و تاب خواهد گفت بله، به این دلیل و آن دلیل و .... کیست که نداند جواب نه در صغری کبری های عمیق و دقیق طولانی که در یک کلمه است "چون ما به لطف آن قانون استرالیا را بردیم؟"
قانون شیرین گل زده در خانه حریف
وی ای آر و هر پیشرفتی در مسیر عدالت طرفداران پرشماری دارد، چون طرفدارن تیمهای زیادی با داستان "ما به خاطر اشتباهات داوری به رئال مادرید/ بارسلونا باختیم" شبی بهاری را به صبح رسانده اند؛
مونیخی در هیاهوی آن خط آفساید لعنتی، یووه ایها با دستهای ملتمسانه جی جی بوفون، طرفداران چلسی با چشمان از حدقه بیرون زده میشاییل بالاک و ...
اما امروز و با وجود وی ای آر، با وضع قوانین جدیدتر، با تجهیز کامل داوران به هر وسیله ای برای اجرای کامل عدالت آیا هرم قهرمانیها تغییری یافته؟ آیا هژمونی بایرن در بوندسلیگا به خاطر بهره بردن یا نبردن از داوری تغییر کرده؟ تعداد قهرمانیهای اروپایی رئال مادرید با یا بدون وی ای آر تفاوتی دارد؟ آنها در 5 فصلی که وار معرفی شده نیز با دو عنوان، پرافتخاراترین اروپا هستند. و من سیتی پرافتخارتین تیم لیگ برتر در این سالها. و فرانسه و اسپانیا و ایتالیا و آرژانتین در 4 تورنمنت ملی با وار.
زیر سایه قاضی عادل
بیایید تصور کنیم فوتبال، به معنای آنچه 90 دقیقه در زمین می‌بینیم یک بازی کاملا عادلانه بود. همان چیزی که احتمالا در بازیهای کامپیوتری می‌بینیم. جایی که اصلا اعتراض به داور معنایی ندارد. در چنین دنیایی احتمالا دو سه قهرمانی از رئال مادرید در لیگ قهرمانان اروپا کم می شود. و به رقبایش تعلق می گیرد. و به جای آن از جایی دیگر قهرمانیهایی به قوهای سپید اضافه خواهد شد. همینطور بارسلونا، بایرن مونیخ، لیورپول، ای سی میلان...
بیایید تصور کنیم همه چیز در عدالت زیر چتر قوانین برگزار میشد. دانمارکی ها به خاطر پاس به عقبهای بیشمارشان به اشمایکل در فینال یورو 92 مواخذه می‌شدند. دادگاه لاهه رای به کم کاری کارل هاینز رومنیگه و هانس کرانکل در گیخون و در جدال آلمان اتریش 1982 می داد و الجزایر راهی دور بعدی بازیها میشد. جنتیله و شیره‌آ، چند روز بعد از آن بازی، به جرم ضرب و جرح مارادونا راهی زندان می‌شدند و 4 سال بعد، دیگوی مضروب، خود به جرم کلاهبرداری و تعرض به قلمروی مارگارت تاچر به خاطر آن گل با دست محکوم به حبس با اعمال شاقه.
جای شما پشت میلههاست
بیایید تصور کنیم در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که "عده‌ای" با وضع قوانین کامل و دقیق عدالت را در آن پیاده نمودند. صبح، هیچکس جرات کش رفتن یک کروسان از شیرینی فروشی مترو ندارد زیرا دوربینها چارچشمی حواسشان به اوست. هیچکس نمی‌تواند در اتوبوس چشمش را به روزنامه نفر بغلی بیاندازد چون بهای آن را نپرداخته. هیچکس حق ندارد در وقت اداری نگاهی به صفحه موبایلش بیندازد.
همه چیز عادلانه پیش می‌رود. شما باید برای بیسکوییت پولی پرداخت کنید. هزینه روزنامه را بدهید. وقتتان در اداره در اختیار رییستان باشد تا... چرخهای کارخانه بیسکوییت سازی بچرخد. تا تیراژ روزنامه بیشتر شود. تا بهره وری اداره بالا رود. تا نماینده کارخانه و اداره برای شما قانون دیگری وضع کنند. تا شما در اختیار قانون باشید. تا دنیای فوتبال در اختیار قانون باشد. احدی نتواند در یک لحظه با فریب داور نفس بکشد. شیرجه زدن ممنوع است. هیچ جای پنهانی برای کشیدن لباس نفر جلویی نیست.
اریک کانتونا، دیوید ژینولا، بیلی برمنر، گریم سونز، سرجیو راموس جنارو گتوزو تقریبا تمام فصل را محروم هستند. آلمانیها چند یوروی بیشتر می‌برند. دار و دسته خشن ویمبلدون دهه 80، به جای قهرمانی اف ای کاپ در زندان آب خنک می‌نوشند،
سهام مالکان آمریکایی لیگ برتر به خاطر یک اتفاق کوچک و یک شیطنت از بازیکن تیمی آماتور در اف ای کاپ خدشه دار نمی‌شود، حتی یک سکه از دارایی مالکان دشداشه پوش سعودی و قطری و اماراتی به خاطر یک آفساید بیجا هدر نمی‌رود و ... تحقق عدالت در زمین فوتبال، مرادف با اجرای مو به موی 17 فصل کتاب 230 صفحه‌ای قانون فیفا، به انضمام بخش جدید پروتکل‌های وار در آن تحت نظر دوربینها، رباتها و هوش مصنوعی است.
فیفا، به ریاست "عده‌ای" که جام جهانی 2018 را به کرملین و ولادیمیر پوتین، و تورنمنت 2026 را به دانلد ترامپ و کاخ سفید هدیه کردند. همان عده‌ای که جام را از دستان امیر قطر، به دستان شیخ سلمان خواهند سپرد و این تابستان قرار است هیجان بینهایت را در جام جهانی باشگاهها به ما نشان دهند.
الان بازی شروع میشود آقایان
با وجود حرکت در مسیر تحقق عدالت در فوتبال با وار، گل مگوایر در بازی دیشب مردود اعلام میشد. شاید لستر در وقتهای اضافه یا پنالتی‌ها پیروز میشد و رود فن نیستلروی داستانی خارق العاده را در الدترافورد رغم می‌زد. اما این فقط مزد تیم برتر زمین بود. و در چنین دنیایی خود لستریها نیز می‌داننند دیر یا زود محکوم به شکست برابر تیم بهتر خواهند بود. زیرا غایت بازی عادلانه، پیروزی تیم بهتر است و لسترسیتی هیچگاه نمی‌تواند تیم بهتر باشد.
در فوتبال عادلانه با قوانین موشکافانه و اجرای آن توسط عنصری خدشه ناپذیر مثل VAR، همیشه تیم بهتر، پیروز است. یک فرمول مشخص که می توانید به راحتی از پشت میزهای مدیریتی آن را استخراج کنید، خبری از روشهای مورینیویی برابر رایکارد نیست. روسا، بودجه ای برایش تصویب می‌کنند، ابزار موفقیت را خریداری می‌کنند و جامی را به خانه می‌برند. این همان بازی عادلانه ایست که برندگان نظم دنیا شیفته آن هستند. میلیاردرها به سمت آن می آیند و از آن بهره می‌جویند. این بازی شما خواهد بود روسا ... "چطوره بر گردیم به موضوع عدالت؟"
