به نام خداوند جان و خرد
🎼
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
هایده؛ صدایی که در تاریخ موسیقی ایران جاودانه شد
تولد و آغاز مسیر هنری در دل تهرانِ پرهیاهوی سال ۱۳۲۱، دختری متولد شد که قرار بود یکی از برجسته‌ترین صداهای موسیقی ایران شود. معصومه دده‌بالا، که بعدها با نام هنری هایده شناخته شد، در خانواده‌ای هنردوست بزرگ شد. خواهر کوچکترش، مهستی، نیز بعدها راه او را در موسیقی ادامه داد و به یکی از چهره‌های محبوب تبدیل شد. اما هایده از همان ابتدا صدایی داشت که از چارچوب‌های معمول فراتر می‌رفت؛ صدایی پرقدرت، غنی و پر از احساس.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ورود به دنیای موسیقی هایده فعالیت هنری خود را در اواخر دهه ۱۳۴۰ آغاز کرد. او ابتدا تحت آموزش استاد علی تجویدی، یکی از موسیقی‌دانان برجسته ایران، قرار گرفت و خیلی زود با اجرای قطعه «آزاده» که توسط تجویدی ساخته شده بود، به شهرت رسید. این آهنگ که روایتگر عشق، دلتنگی و فراق بود، به یکی از آثار ماندگار موسیقی ایران تبدیل شد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سبک موسیقی و ویژگی‌های صدای هایده هایده در ابتدا به موسیقی سنتی ایرانی گرایش داشت، اما با گذر زمان، آثار او به سمت موسیقی پاپ ایرانی نیز حرکت کرد. یکی از ویژگی‌های بارز او، توانایی اجرای همزمان قطعات سنتی و پاپ بود، به گونه‌ای که شنونده هم احساس عمیق موسیقی کلاسیک را تجربه می‌کرد و هم از لطافت و ریتم‌های ملایم‌تر موسیقی پاپ لذت می‌برد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
صدای او در محدوده کنترآلتو قرار داشت؛ صدایی گرم، وسیع و انعطاف‌پذیر که توانایی اجرای نت‌های بالا و پایین را با تسلط کامل داشت. همین ویژگی‌ها باعث شد که او بتواند هم قطعاتی سنگین مانند «رفتم» و «صبرم عطا کن» را اجرا کند و هم آهنگ‌های پاپ و ریتمیک مانند «بهار بهار» و «زندگی» را بخواند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ترانه‌هایی که در دل مردم جاودانه شدند هایده در طول دوران هنری خود آثار بسیاری از خود به جا گذاشت که هنوز هم پس از سال‌ها از رادیوها، جشن‌ها و محافل خانوادگی شنیده می‌شوند. برخی از به‌یادماندنی‌ترین ترانه‌های او عبارتند از:
«سوغاتی» – یکی از احساسی‌ترین و عمیق‌ترین ترانه‌های عاشقانه که به زیبایی عشق و دلتنگی را به تصویر می‌کشد. این آهنگ با شعر شهیار قنبری و آهنگسازی محمد شمس ساخته شد و همچنان یکی از پرطرفدارترین ترانه‌های ایرانی است.
«شب عشق» – ترانه‌ای پرشور و عاشقانه که صدای قوی و احساس عمیق هایده را به رخ می‌کشد.
«روزای روشن» – قطعه‌ای دلنشین که با ملودی آرام خود، امید و آرزوهای زندگی را روایت می‌کند.
«شانه‌های تو» – یکی از تأثیرگذارترین آهنگ‌های او که در آن عشق، وابستگی و دلدادگی به زیبایی بیان شده است.
«بهار بهار» – آهنگی شاد و پرانرژی که با آمدن نوروز، همچنان در بسیاری از خانه‌های ایرانی شنیده می‌شود.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مهاجرت و دوران پایانی زندگی پس از انقلاب ۱۳۵۷، هایده به دلیل تغییرات در فضای موسیقی و محدودیت‌های ایجادشده برای هنرمندان، مجبور به ترک وطن شد. او به لندن و سپس لس‌آنجلس مهاجرت کرد و فعالیت هنری خود را در خارج از ایران ادامه داد. هرچند دوری از وطن برای او سخت بود، اما عشق به موسیقی باعث شد که همچنان به خواندن ادامه دهد و کنسرت‌هایی را در نقاط مختلف جهان اجرا کند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
در ۳۰ دی ۱۳۶۸، در حالی که هنوز در اوج محبوبیت بود، ناگهان قلبش از تپش ایستاد و موسیقی ایران یکی از درخشان‌ترین ستارگان خود را از دست داد. اما میراثی که از او به جا مانده، همچنان زنده است و نسل‌های جدید نیز با صدای او زندگی می‌کنند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
هایده؛ صدایی که خاموش نشد هایده تنها یک خواننده نبود؛ او با صدایش، داستان‌های بسیاری را روایت کرد و احساسات عمیقی را در دل مردم زنده نگه داشت. صدای او هنوز هم جاری است، در لحظات عاشقانه، در دلتنگی‌ها و در شادی‌ها. او بخشی از فرهنگ و موسیقی ایرانی شد، و تا همیشه در دل دوستدارانش خواهد ماند.
مطلب از DON VIHAN
