🔻قصد داریم تا تاریخ پر فراز و نشیب نزدیک به یک قرن از فرانسه را مرور کنیم؛ با ما همراه باشید...🔻
👈🏻مرگ لویی چهاردهم و اتفاقات پس از آن
لویی چهاردهم در سال ۱۷۱۵ در گذشت و پیش از مرگ خودش معین کرده بود که یک هیئت سه نفره متشکل از دو فرزند نامشروع خودش و دوک دورلئان تا زمان بالغ شدن لویی پانزدهم بر فرانسه حکمرانی کنند. پارلمان پاریس اما از این وصیت سرپیچی کرد و با کودتایی "دوک دورلئان" را بعنوان نائب السلطنه تا زمان بلوغ لویی پانزدهم منتصب کرد. جالب اینجاست که دوک دورلئان تنها مسئولیت نظارتی داشت و بالاترین مسئولیت در وصیت لویی چهاردهم بر گردن "دوک دورمن" بود که پس از آن اتفاق از صحنه سیاست پاک شد.
👈🏻دوران فیلیپ دورلئان
در دوران فیلیپ دورلئان بی دینی رواج پیدا کرد. این درحالی بود که در ۳۰ سال آخر حکومت لویی چهاردهم دینداری از سوی حکومت رواج پیدا کرده بود.
از مهم ترین اتفاقات رخ داده در دوران زمامداری دوک دورلئان، تغییر شیوه حکومت فرانسه بود. در زمان لویی چهاردهم یک مفتش کل مالیه و چهار وزیر وجود داشتند که عملا نقش چندانی در حکومت نداشتند. این اقدامات صدای اعیان را در آورده بود چرا که عملا هیچ نقشی در سیاست نداشتند.
ناموفقیت های لویی چهاردهم در سیاست خارجه هم مزید بر علت شد تا اعیان بیش از پیش بدنبال اصلاحات باشند. سرکرده اصلاحاتی ها، "دوک دوبورگونی" بود که از قضا نوه لویی چهاردهم هم بود. با وجود آماده سازی مقدمات اولیه طرح اما اجل به دوک دوبورگونی مهلت نداد و او سه ماه پس از آن در فوریه ۱۷۱۲ در گذشت. با این حال دوک دورلئان در سپتامبر همان سال شیوه حکومت را تغییر داد و مفتش مالیه و چهار وزیر را محذوف کرد و به جای آن طرح اصلاحاتی ها که شامل شش وزیر (بعد از آن یک وزیر دیگر هم اضافه شد) می شد را به اجرا در آورد. در این بین مشکلات وزارت مالیه از همه بیشتر بود؛ قرض ها و بدهکاری های هنگفتی که فرانسوی ها در دوران لویی چهاردهم به سبب جنگ های فراوان داشتند کار سختی را برای این وزارت رقم زده بود.
👈🏻تشکیلات لاس
در این میان مردی بنام "لاس" که اصالتی اسکاتلندی داشت پا به فرانسه گذاشت. او که ملک های پدری اش در ادینبورگ را از کف داده بود، در اروپا می چرخید تا بلکه با قمار بتواند آن خسارات را جبران کند. لاس سرانجام پا به پاریس گذاشت و طرح خودش را به فیلیپ دورلئان ارائه داد.
در آن زمان اگر معامله ای صورت می گرفت سندی بین فرد خریدار و فروشنده رد و بدل می شد و باید تا زمان معین آن مبلغ را پرداخت می کرد (ممکن بود در این بین این سند از سوی فروشنده به یک نفر یا چند نفر دیگر هم برسد!). نکته منفی این کار این بود که تنها افرادی که در بازار نام آشنا بودند می توانستند در بازار خرید و فروش کنند و افرادی که نسبت به آنها اعتمادی وجود نداشت نمی توانستند کاری کنند.
لاس اما با بنا نهادن بانک، علاوه بر اینکه تمامی مردم را در این خرید و فروش ها درگیر کرد، بجای سند ها هم اوراقی را با نام بلیت به راه انداخت. در سال ۱۷۱۵، لاس بعنوان مفتش مالیه منسوب شد و سه سال بعد در ۱۷۱۸ این بانک ها به طور کامل زیر نظر دولت در آمدند و "بانک شاهی" نام گرفتند.
در ۱۷۱۷، لاس یک شرکت تجاری-انحصاری برای مستعمره های فرانسه راه انداخت که "شرکت غرب" یا "شرکت می سی سی پی" نام گرفت. این کمپانی که بعدها به "کمپانی هند غربی" تغییر نام داد، در سال ۱۷۱۹ علاوه بر انحصار تجارتِ بخش مورد استعمار فرانسه در آمریکا، در چین و هند هم تجارت را انحصاری کرد. چندی بعد ضرب سکه، فروش تنباکو، نمک و وصول مالیات هم به انحصار این کمپانی در آمد. سرمایه های این کمپانی در قالب سهام می توانست توسط مردم خریداری شود.
در سال ۱۷۱۹، لاس ریسک بزرگی کرد و با قرض گرفتن ۱۶۰۰ میلیون لیره از کمپانی قرض های کشور را پرداخت کرد؛ از جایی که نزولی که کمپانی طلب می کرد کمتر از حد معمول بود، دولت در پرداخت اقساط بسیار سود می کرد. در همین حال ارزش سهام کمپانی به ۲۰۰ برابر بیش از حد واقعی خود رسیده بود و مردم همواره در حال خرید سهام بودند.
در دسامبر ۱۷۱۹، هنگامیکه مردم دریافتند که نزول حاصل از سهامشان، بسیار کمتر از حد معمول است (یکی، صد!)، به همان سرعتی که سهام ها را خریده بودند اقدام به فروتن آن کردند؛ با این اوصاف هیچ کس این اوراق حالا بی ارزش شده را نمی خرید و ارزش آن حالا چند برابر کمتر از حد معمول رسیده بود!
در همین حین و در فوریه ۱۷۲۰، خبری آمد مبنی بر اینکه "دوک دوبوربون" شصت میلیون سکه را با سه گاری از بانک به خانه اش برده است!
نکته جالب آنجا بود که دولت تنها ۰/۵ میلی لیره در خزانه داشت اما چیزی در حدود ۳ میلیارد لیره بلیت در دست مردم بود. کسی بلیت های بی ارزش را نمی پذیرفت و اجبار دولت در نگهداری بلیت ها توسط مردم و تغییر چهارده باره قیمت سکه هم کارساز نبود.
لاس ورشکسته کرد و سرانجام در دسامبر ۱۷۲۰ در ونیز درگذشت.
کاهش تنزیل، از بین بردن برخی مالیات ها، ایجاد کمپانی ها و توسعه صنعت از نکات مثبت خصوص لاس در فرانسه بود اما ترویج خرید و فروش سهام که به قمار بزرگی تبدیل شده بود که می توانست یک شبه یک فرد را پولدار یا بی پول کند، بلای خانمان سوز فرانسوی ها در دوران لاس شد.
👈🏻مرگ فیلیپ دورلئان
فیلیپ دورلئان با ۱۳ سالگی لویی پانزدهم، پس از ۷ سال از نیابت سلطنت کنار رفت. مرگ کاردینال دوبوا باعث شد تا خود فیلیپ به صدارت منسوب شود. مرگ او در سال ۱۷۲۳ و در حالیکه ۴۹ سال داشت بدلیل سکته، پایان دوران او در تاریخ فرانسه را همراه شد...
📚خلاصه ای از کتاب "تاریخ آلبرماله"
🔻ادامه دارد...
