مگالودون (Carcharocles megalodon) یک گونه منقرض‌شده از کوسه است که میان ۲۳ تا ۳٫۶ میلیون سال پیش یعنی از اوایل دور میوسن تا اواخر دور پلیوسن در همهٔ دریاها و اقیانوس‌های زمین زندگی می‌کرد.
این کوسه در گذشته به عنوان گونه‌ای از خانوادهٔ سفیدکوسگان و از بستگان نزدیک کوسهٔ سفید بزرگ شناخته و طبقه‌بندی می‌شد اما امروزه به عنوان یک گونه از خانوادهٔ گوشی‌دندانان طبقه‌بندی می‌شود. شواهد سنگواره‌ای نشان می‌دهند که احتمالاً نزدیک‌ترین نیای مشترک گوشی‌دندانان با سفیدکوسگان در اوایل دورهٔ کرتاسه زندگی می‌کرده‌است. مگالودون از جمله بزرگ‌ترین درندگان تاریخ محسوب می‌شود و بنا بر تخمین‌ها حداکثر درازای این گونه کوسه حدود ۱۸ متر بوده اما به‌طور میانگین حدود ۱۰٫۵ متر درازا داشته‌است.
مگالودون برای نخستین بار در سال ۱۶۶۷ میلادی توسط یک پژوهشگر دانمارکی کشف شد. نخستین قسمت کشف شده، یک مثلث بزرگ و تیز، یعنی دندان این جانور بود. در سال‌های بعدی، فسیل‌های بیشتری از مگالودون کشف شد تا اینکه در سال ۱۸۴۳، دانشمند سویسی، لویی آگاسی، نام Carcharodon megalodon را برای این کوسهٔ غول‌پیکر انتخاب کرد.
با اینکه نام علمی این جانور، Carcharodon megalodon است، معمولاً آن را به‌طور اختصار، «مگالودون» (Megalodon) به معنی «بزرگ‌دندان» می‌نامند. این نام بر اساس دندان‌های ۲۰ سانتی‌متری این کوسهٔ کلان‌پیکر انتخاب شده‌است. بعدها به دلیل تجدیدنظر در شکل طبقه‌بندی مگالودون و انتقال این گونه از سردهٔ کوسهٔ سفید به سردهٔ شگرف‌کوسه نام علمی این جانور به Carcharocles megalodon تغییر یافت. به دلیل اینکه هیچگاه سنگوارهٔ کاملی از این جانور کشف نشد، دانشمندان مجبور شدند تا آناتومی بدن کوسهٔ سفید را به‌عنوان مرجعی برای شبیه‌سازی بزرگ‌دندان استفاده کنند با این وجود برخی دانشمندان این جانور را از لحاظ آناتومی بدن، به کوسهٔ آسوده و کوسهٔ شنی نزدیک‌تر می‌دانند.
در سال ۱۹۰۹ میلادی، نخستین آروارهٔ کامل مگالودون بازسازی شد. بر اساس ابعاد این آرواره و با استفاده از آناتومی بدن کوسهٔ سفید، اندازهٔ مگالودون در حدود ۱۸ تا حداکثر ۳۰ متر تخمین زده شد. در سال ۲۰۰۸ میلادی، بر اساس قدرت آروارهٔ یک کوسهٔ سفید ۲٫۵ متری، قدرت آروارهٔ مگالودون، میان ۱۰ تا ۱۸ تن به دست آمد. این میزان، تقریباً ۱۰ برابر قوی‌تر از آروارهٔ کوسهٔ سفید است. به همین دلیل برخلاف کوسه‌های سفید، که معمولاً به قسمت‌های نرم اطراف شکم طعمه حمله می‌کنند، مگالودون به قفسهٔ سینهٔ طعمه خود حمله می‌کرد و شش و قلب آنها را هدف می‌گرفت و می‌توانسته هرگونه تاندون، عضله، بافت و استخوانی را از میان ببرد.
پژوهشگران بر این باورند که مگالودون برای از پای درآوردن طعمه‌اش، اعضای بدن‌اش را جدا می‌کرده تا توانایی فرار کردن را از او بگیرد. این جانور به عنوان یک شکارچی رأس هرم غذایی از انواع نهنگ‌ها، دلفین‌ها و حتی لاک‌پشت‌های دریایی بزرگ تغذیه می‌کرد. با اینکه لاک‌پشت‌های آن زمان، لاک بسیار بزرگ و مقاومی داشتند، هرگز نمی‌توانستند در برابر فشار ۱۰ تنی آروارهٔ مگالودون مقاومت کنند. احتمالاً در مگالودون‌ها نیز مانند سایر کوسه‌های درنده هم‌نوع‌خواری رواج داشته‌است.
مگالودون حدود ۳٫۶ میلیون سال پیش همزمان با سرمایش جهانی و آغاز تدریجی عصر یخبندان منقرض شد؛ زیرا این جانور احتمالاً نمی‌تواست با شرایط آب‌های سرد سازگاری پیدا کند و از سویی دیگر تغییرات اقلیمی سبب تغییر الگوی مهاجرت آب‌بازسانان بی‌دندان که شکار اصلی مگالودون بودند به سمت مناطق قطبی زمین شد که این موضوع خود مگالودون را برای تأمین خوراک در تنگنا قرار داد.
بررسی‌ها نشان می‌دهند که رقابت این گونه با کوسهٔ سفید نیز می‌توانسته در انقراضش نقش داشته باشد چرا که کوسهٔ سفید توانایی سازگاری با آب‌های سرد را داشت و نسبت به مگالودون جانوری چالاک‌تر بود و به خوراک کمتری احتیاج داشت.
فیلم‌هایی که در سال ۲۰۱۸ از اعماق دریا گرفته شده بود، باز هم در فضای مجازی وایرال شد و بار دیگر این بحث آغاز شد که آیا مگالودون این کوسه عظیم الجثه ماقبل تاریخ هنوز در اعماق اقیانوس زندگی می‌کند یا خیر.
برخی می‌گویند جانوری که در این فیلم دیده می‌شود احتمالا یک کوسه خواب‌آلود معمولی باشد. طول این گونه از کوسه‌های وحشی که شکارچیانی ماهر نیز هستند به ۷ متر هم می‌رسند. البته حتی این کوسه غول‌پیکر در برابر مگالودون کوتو‌له‌ای بیش نیست؛ زیرا دانشمندان بر اساس فسیل دندان‌ها تخمین زده‌اند که مگالودون می‌تواند بین ۱۴ تا ۲۰ متر طول داشته باشد.
این گونه حدود ۳ میلیون سال پیش منقرض شده است، اما بسیاری از مردم فکر می‌کنند که این موجود هنوز هم در اعماق اقیانوس جایی که ما نمی‌توانیم ببینیم در کمین است.
با اینکه ایده زنده بودن مگالودون جذاب است، اما به همان اندازه نیز غیرممکن است. یکی از دلایل رد این ایده این است که جانوری به اندازه مگالودون نمی‌تواند در اعماق اقیانوس‌ها غذای کافی پیدا کند. به خصوص که این جانور غول پیکر شکارچی فعالی بوده است.
حیواناتی که برای زندگی در عمیق‌ترین بخش‌های اقیانوس سازگار شده‌اند، اغلب جثه کوچک و ظریفی دارند، انرژی کمی مصرف می‌کنند و به دلیل کمبود غذا متابولیسم بسیار آهسته‌ای دارند.
فسیل‌شناسان فکر می‌کنند که مگالودون از نهنگ و دلفین که بسیار کوچک‌تر از خودش است، تغذیه می‌کرده است و علیرغم اینکه برخی از نهنگ‌ها در اعماق اقیانوس شیرجه می‌زنند زندگی یک مگالودون در آنجا منطقی نخواهد بود. چرا که در آب‌های کم عمق‌تر طعمه‌های بیشتری زندگی می‌کنند.
حتی اگر خود مگالودون زنده را نمی‌دیدیم، باید شواهدی دال بر وجود این جانور وجود داشته باشند. برای مثال، یک دندان مگالودون در ساحل یا لاشه یک نهنگ که آثار روی بدنش نشان دهد توسط یک مگالودون گاز گرفته شده است.
مشکل اینجاست که هنوز چنین شواهدی برای مگالودون یافت نشده است. ولی برای جانوران دیگری مثل ماهی مرکب غول‌پیکر که البته وقت زیادی هم صرف اثبات زنده بودنش شد، از همان ابتدا چنین مستنداتی وجود داشت.
یکی دیگر از تصورات نادرست رایج درمورد مگالودون این است که این جانور در زمان خودش بهترین شکارچی بوده است. در حالی که این تصور ممکن است درست باشد و شاید هم اینطور نباشد.
مگالودون برخلاف اسمش که به معنی دندان بزرگ است، صاحب بزرگ‌ترین دندان نیست. این لقب برای لویاتان ملویلی که گونه‌ای منقرض شده از خانواده نهنگ عنبر است، بیشتر مناسب است. طول دندان‌های این گونه ۳۶.۲ سانتی‌متر بوده است
دندان‌های لویاتان نشان می‌دهد که برخلاف خانواده امروزی‌اش، طعمه‌های بزرگی مثل نهنگ‌های بزرگ را شکار می‌کرده است. نکته جالب در مورد این دو جانور این است که هردوی آنها در یک دوره زندگی می‌کردند و احتمالا در رقابت با یکدیگر بوده‌اند.
هنوز مشخص نیست که کدام یک از این دو بهترین شکارچی زمان خود بوده‌اند. اما با بررسی تعامل بین ارکا و کوسه بزرگ سفید می‌توان پاسخ احتمالی این سوال را پیدا کرد. کوسه‌های سفید بزرگ اغلب از ارکاها می‌ترسند. البته با دندان‌های بزرگ و مغز بزرگ‌تر ارکاها، این موضوع خیلی هم دور از انتظار نیست. اگرچه بر اساس تخمین‌ها، مگالودون کمی بزرگ‌تر بوده، اما احتمالا هوش برتر نهنگ لویاتان موجب برتری آن بوده است.
اندازهٔ مگالودون در مقایسه با بقیه کوسه ها و انسان
اندازهٔ مگالودون در مقایسه با یک تیرکس
مقایسه دندان مگالودون و یک کوسه
جمع آوری شده از ویکی پدیا و gadget news
