طرفداری- در این آنالیز تاکتیکی که برگرفته از گزارش‌هایی دقیق است، به این موضوع می‌پردازیم که چگونه شنول گونش توانست باعث پیشرفت تیم شود و به چه صورتی ایده‌های تاکتیکی او ترکیه را به تیمی عالی تبدیل کرد.
ترکیه الزامات خاص هر بازی را رعایت می‌کند
گونش در تمام بازی‌ها از نوعی 4-3-3 استفاده کرد. با این حال در زمین مسابقه، تیمش انعطاف‌پذیر بود و چینش بازیکن‌ها براساس استلزامات مسابقه بود. برای مثال، مقابل ایسلند، از آنجایی که ایسلند دائماً با دو مهاجم فشار وارد می‌کرد، برای بالا آمدن، ایجاد یک خط دفاع سه‌نفره از طریق قرار گرفتن هافبک دفاعی بین مدافعین مرکزی، ضروری می‌نمود.
از آنجایی که در آن مسابقه، ترکیه برای مسجّل کردن صعودش به یورو 2020 فقط به یک تساوی نیاز داشت، هدف اصلی، حفظ مالکیت توپ بود. بنابراین اگرچه نحوه جاگیری بازیکنان ترکیه در تصویر بالا در ظاهر هرگونه راه نفوذ را بسته است، اما هدف اصلی نه این کار، بلکه هدفی تا حدودی متفاوت است. در این شکل بالا آمدن 3-4- خط هافبک متشکل از دو هافبک مرکزی و دو مدافع کناری است که پیش‌روی خط هافبک ایسلند قرار گرفته‌اند. بنابراین ترکیه نه‌تنها هیچ عمقی به بازی نمی‌دهد، بلکه به راحتی می‌توانند مالکیت را هم حفظ کنند. از منظر آمار در این مسابقه، درصد مالکیت، 63-37 به نفع ترکیه بود که با آنچه که در تصویر می‌بینیم، هم‌خوانی دارد.
همانند آنچه که در تصویر بالا مشاهده می‌کنیم، هنگامی که توپ تا نیمه زمین جلو برده می‌شد، بازیکنان ترکیه گزینه‌های پاس زیادی داشتند. درحالی‌که گزینه‌هایی از جمله ارسال پاس برای کناره‌ها یا حتی پیش بردن توپ برای بازی بین خطوط وجود دارد، گزینه امن و متفاوت ارسال پاس رو به عقب برای سه نفر عقب زمین نیز همیشه در دسترس بود.
انعطاف‌پذیری، کلیدی است
در دیگر بازی‌ها، مثلاً هنگامی‌که ترکیه تلاش می‌کرد بازیکنان هرچه بیشتری به یک‌سوم جلویی گسیل دارد، نوع جاگیری، متفاوت بود. می‌توان در تصویر زیر، یک نمونه عالی را مشاهده کرد.
این بار هم هافبک دفاعی برای پشتیبانی از مدافعین مرکزی به عقب برگشته است. اما این بار نه یک خط دفاع سه‌نفره واضح، بلکه یک دفاع سه‌نفره L شکل مشاهده می‌گردد. مدافعان کناری کاملاً جلو نمی‌روند، اما در عوض، هافبک‌های مرکز همانند مهاجمین اضافی عمل می‌کنند. این کار تضمین می‌کند که هنگام ارسال پاس‌های بلند، اطراف توپ به اندازه کافی بازیکن وجود دارد که تصاحب توپ دوم یا شروع یک گگن‌پرسینگ تضمین شود. اگرچه ممکن است هافبکی که باید عقب بماند، تغییر کند، اما تغییری در نوع بالا آمدن L شکل پدید نمی‌آید.
بسته به اینکه بازی چطور پیش برود، نحوه جاگیری مدافعین کناری هم فرق می‌کند. با این حال، آنها نه به صورتی افراط‌گرایانه که تا خط آفساید بالا می‌آیند. با اینکه استفاده از این شکل، عجیب است، اما این کار، به هافبکی که به عقب برمی‌گردد، آزادی عمل زیادی می‌دهد. در اینجا، محموت تکدمیر پا به توپ به سمت مرکز حرکت می‌کند، درحالی‌که انجام این کار در صورت بنیان یک خط دفاعی سه‌نفره صرف، برای او ممکن نبود.
در عکس بالا یک بار دیگر این شکل را مشاهده می‌کنیم، اما این بار یک هافبک اضافی، یوسف یازیچی به عقب برمی‌گردد و سپس همراه توپ به سمت جلو دریبل می‌زند. ظاهراً گونش بازیکنانش را ترغیب می‌کند احساس آزادی کنند و خلاقیت به خرج دهند. از طرف دیگر، نوع جاگیری مدافعین کناری هم متفاوت است.
انعطاف‌پذیری در دفاع
الگوهای دفاعی نیز بر حسب انعطاف‌پذیری به کار می‌روند. گونش از تیمش می‌خواهد به صورتی مطمئن و فشرده دفاع کنند، کاری که گاهی اوقات بازیکنان ترکیه را دچار سردرگمی می‌کند. با این حال، او به جای تأکید روی آرایش‌های سرراست، از بازیکنانش می‌خواهد فعالانه موقعیت‌هایی را که برای دفاع از نقطه‌ای خاص نیاز است به درستی شناسایی کنند.
در تصویر بالا مشاهده می‌گردد که ترکیب اولیه، نوعی 4-5-1 است. همان‌طور که می‌بینیم، فشردگی عمودی موجب ایجاد فضاهایی کوچک بین خطوط دفاع و هافبک شده است. از آنجایی‌که فواصل بین هر بازیکن (و بازیکن روبرویش) خیلی کوچک است، فشردگی افقی نیز تضمین شده است. کناره‌ها آزادند و تمرکز اصلی روی بستن مرکز است.
اما چند لحظه بعد، وینگرها برای ایجاد یک خط دفاع شش‌نفره به عقب برمی‌گردند. این کار به دلیل بالا آمدن مدافعین کناری فرانسه و یا خطر ارسال پاسی بلند برای جناح دیگر زمین انجام می‌شود. سه هافبک باقی‌مانده در مرکز زمین می‌مانند و با کمک مهاجم مرکزی، بوراک ییلماز با فشار گذاشتن روی توپ مطمئن می‌شوند که پاس بلند به دقت ارسال نشود.
همانند تصویر زیر، تغییر راحت آرایش تیم، بارها و بارها مشاهده می‌گردد.
مجدداً در اینجا نوعی 4-5-1 مشاهده می‌گردد. اما می‌تواند نوعی 5-4-1 هم تفسیر شود. اگرچه خطوط به صورتی متفاوت کشیده شده‌اند، اما نمی‌توان آن را گواهی بر رد دفاع پنج‌نفره دانست، به‌ویژه اگر تصویر یک یا دو ثانیه پس از زمانی گرفته شده باشد که وینگر چپ، کنان کارامان چند متر جلوتر قرار گرفته بوده است.
علاوه بر این، گونش همیشه به جزئیات کوچک توجه دارد. در آن بازی به‌یادماندنی برابر فرانسه، همواره باید مسیرهای ارسال پاس به آنتوان گریزمان بسته می‌شد. در اینجا موقعیتی وجود دارد که در آن، وینگر سمت راست، چنگیز اوندر فقط به دنبال بستن آن مسیر است.
با علم به اینکه به دلیل بودن در کناره، (از مرکز) خیلی دور است، چند گام تند به سمت مرکز برمی‌دارد تا مسیر ارسال پاس را ببندد. این کار، بازیکنان فرانسه را وامی‌دارد تا توپ را به کناره‌ها ببرند.
زمانی که توپ در کنار زمین قرار دارد، به آرامی به سمت رقیبش قدم برمی‌دارد، اما دائما گریزمان را هم زیر نظر دارد، به همین دلیل پاس برای او (گریزمان) ارسال نمی‌شود. در ادامه، بازیکنان فرانسه توپ را بین یکدیگر رد و بدل می‌کنند.
در عصر نوین گونش نمی‌توان آنچنان از موقعیت‌های فشار از بالا سخن راند. درعوض، او روی فشردگی و تلاش برای کنترل فضا تمرکز می‌کند. با اینکه ترکیه چند گل از روی حربه ایجاد فشار به ثمر رسانده است، اما این کار به جای اینکه ناشی از فشار سازمان‌یافته باشد، عمدتاً به دلیل برتری فردی ناشی از انرژی زیاد در نبردهای یک در مقابل یک است.
تصویر بالا نشان می‌دهد که گونش رویکردی کاملاً متفاوت دارد. می‌بینیم که ترکیه بازیکنان زیادی در سمت چپ زمین دارد. این همان جایی است که توپ در ابتدا آنجا بوده است. درحالی‌که بازیکنان ترکیه توانستند مقداری فشار در آن منطقه از زمین ایجاد کنند، اما به دنبال ایجاد فشار همه‌جانبه نیستند. آنها دیگر مدافع مرکزی را به‌عنوان گزینه دریافت پاس، آزاد می‌گذارند که فرانسه را قادر می‌سازد بازی را آرام کند. بنابراین حتی اگر ترکیه گاهی اوقات فشار می‌آورد، این کار تا حدودی با رویکرد محافظه‌کارانه همراه است.
نتیجه‌گیری
به راستی، ترکیه زیر نظر شنول گونش پیشرفت کرده است. مربی 67ساله توانسته هم در دفاع و هم در حمله به‌عنوان مشخصات بارزی که بارها تمرین شده‌اند، ساختاری مطمئن پی‌ریزی کند که با مشاهده بازی‌ها به روشنی پیداست. با این حال، گونش اسیر اصول خشک و محکم نیست، درعوض به بازیکنانش آزادی عمل زیادی داده تا خلاقیت خود را بروز دهند. با مشاهده نتایج، می‌توان به درستی دریافت که او تعادل واقعی بین دستورات ساختاری و دادن آزادی عمل به بازیکنان را برقرار کرده است. نکته اصلی این است که آزادی عمل با محدودیت‌هایی همراه است که به وضوح برای این تیم مناسب است. ترکیه به‌ویژه در بخش دفاعی کار بزرگی انجام می‌دهد که هم اعداد و ارقام و مشاهده عینی مؤید آن است. قطعاً جوانب زیادی وجود دارند که باید برای گونش بهبود یابند، اما با یادآوری اینکه او فقط نیمی از سال را عهده‌دار این مسئولیت بوده، ما را وامی‌دارد تا انتظار رخ دادن کارهای خوبی از او داشته باشیم. در این صورت، حتی ممکن است ترکیه یکی از شگفتی‌سازان یورو 2020 باشد.
نوشته کان زنگین برای totalfootballanalysis
